Hər bir azərbaycanlı üçün yaddaş kitabı
Yüklə 10,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
Nazim Tapdıqoğlu mağa çalışanları yaxalayaraq öldürür və meyidlərini xəndəklərə atırlar... 4 iyul 1921-ci il - Qafqaz Bürosunun axşam iclasında Dağlıq Qarabağın ərazi mənsubiyyəti məsələsi ciddi fikir ayrılığına səbəb olur. Qafqaz Bürosu m ə sələnin qəti həllini RK(b)P MK-nə keçirməyi lazım bilir. O, Sovet imperiyasının təzyiqi altında Dağlıq Qarabağın Ermənistana verilməsi haqqında qərar qəbul edir... 4 iyul 1923-cü il - Azərbaycan Sovetləri Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin R ə yasət Heyətinin iclasında Qarabağın dağlıq hissəsinin mərkəzi Xankəndi ol maqla Muxtar Vilayət yaradılması qərara almır... 4 iyul 1938-ci il - Azərbaycan SSR XDİK DT baş mayoru Rayevin əmri ilə 58 nəfər güllələnir... 4 iyul 1988-ci il - DQMV İK 8/156 №-li qərarı ilə qaçqınları Şuşada və onun kəndlərində yerləşdirməyi qadağan edir və bu məsələ üzrə Şuşanın rəhbər işçiləri barəsində ölçü götürməyi respublika rəhbərliyi qarşısında qaldırır... 4 iyul 1990-cı il - Cəbrayıl rayonu ərazisində “Fövqəladə vəziyyəti ləğv etmək” haqqında SSRİ Prezidenti fərman verir... 4 iyul 1991-ci il - Erməni terrorçuları Füzuli rayonunun Qacar kəndinə bas qın edirlər. 1 nəfər dinc sakin ağır güllə yarası alır... 4 iyul 1991-ci il - Ağdərə rayonunun 70 yaşlı Umudlu kənd sakini ermənilər tərəfindən qətlə yetirilir... 4 iyul 1992-ci il - Azərbaycanın Milli Ordu hissələri az sayda itki verərək Ağdərəni ermənilərdən azad edirlər. Ancaq vaxtında əlavə lazımi kömək gəlmə diyindən strateji mövqelərin hamısını əldə saxlamaq mümkün olmur. Geri çə kilərkən çoxlu itkilər verilir... 4 iyul 1993-cü il - Ağdam rayonunun Şıxbabalı, İsmayılbəyli, Muğanlı, Pir- zadlı, Saybalı, Bağbanlar, Mərzili, Yusif canlı, Novruzlu kəndləri və onların əra zilərində yerləşən bir neçə strateji mövqelər erməni silahlı birləşmələrinin hücumu nəticəsində işğal olunur... 4 iyul 1993-cü il - Füzuli rayonunun Arış, Qoçəhmədli, Qarakollu, Mollavəli, Xatınbulaq, Gorazıllı kəndləri ermənilər tərəfindən işğal olunaraq yandırılır. Tə ləfat və dağıntılar olur... 5 iyul 1747-ci il - Xəyanətkar Əliqulu Mirzə Heratdan gəlib özünü hökmdar elan edir. Nadir şahın oğulları Nəsrullah Mirzə və İmamqulu Mirzəni, başqa övladlarına, eləcə də Nadir nəslinə mənsub olan bütün adamları (Şahrux Mir zədən başqa) şərəfsizcəsinə qılıncdan keçirir, Nadirin topladığı xəzinəni qısa za manda dağıdır... 162 Azərbaycan faciələrinin təqvimi 5 iyul 1905-ci il - Erməni terrorçuları Cəbrayıl qəzasımn Məzrə kəndinə bas qın edirlər. Camaat yaylağa köçdüyündən qışlaqda qalan 9 nəfər dinc sakindən 6-sı qətlə yetirilir. 1 nəfər girov götürülür. 2 nəfər isə çətinliklə qaçıb canını qur tara bilir. Terrorçular kəndi dağıdırlar... 5 iyul 1919-cu il - 10-1 ar Şurasının iclası Amerika təqdimatı əsasında ermə nipərəst polkovnik Vilyam Haskeli Ermənistana müttəfiqlərin ali komissarı təyin edir. O, eyni zamanda «Yaxın Şərqə Amerika Yardımı Komitəsi»nin sədri təyin olunur. Onun qərargahı İrəvanda yerləşdirilir... 5 iyul 1921-ci il - Rusiya K(b)P M K Qafqaz Bürosu Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ barəsində elan etdiyi öz müqəddəratım təyinetmə müddəasının təbii- tarixi şəkildə yerinə yetirilməsinə imkan vermir, onu "geniş vilayət muxtariyyəti" kimi ifadə edir. Azərbaycan SSR-in tərkibində mərkəzi Şuşa şəhəri olan DQMV yaradılması qərara almır... 5 iyul 1921-ci il - Əlahiddə Qafqaz Ordusunun hərbi hissələri Zəngəzurun yuxarı hissəsinə soxulur. Bu bölgələr Ermənistana birləşdirilir. Sonra buraya İran, Misir, Türkiyə və Rusiyadan ermənilər köçürülür. Azərbaycanlılar isə müxtəlif yollarla bölgədən çıxarılır... 5 iyul 1938-ci il - Azərbaycan SSR XDİK DT baş mayoru Rayevin əmri ilə 52 nəfər güllələnir... 5 iyul 1943-cü il - 1 ay davam edən qanlı Kursk döyüşündə yüzlərlə Azər baycan igidləri də həlak olur... 5 iyul 1993-cü il - Ağdam rayonunun İsmayılbəyli və Bağbanlar kəndləri uğ- runda erməni silahlı qüvvələri ilə şiddətli döyüşlər gedir. Düşmən Şelli kəndi ərazisində cəbhə xəttini yarır. Ağdam şəhəri mühasirəyə düşür. İtkilər olur... 5 iyul 1993-cü il - Cəbrayıl şəhəri, Qışlaq, Süleymanlı, Banazur, Daşbaşı, Mülkədərə, Quşçular, Qaracallı kəndləri ermənilər tərəfindən intensiv atəşə tu tulur... 5 iyul 1993-cü il - Ağdam rayonunun Şelli kəndi ermənilər tərəfindən işğal olunur... 6 iyul 1170-ci il - Mosul hakimi, sultan Arslan şahın və atabəy Eldənizin vassalı, atabəy Qütbəddin Mədud öldürülür... 6 iyul 1990-cı il - Erməni terrorçuları tərəfindən Hadrut (Xocavənd) rayonunun Müşfıqabad kənd sakini M. Hacıyev amansızlıqla qətlə yetirilir... 6 iyul 1991-ci il - Goranboy rayonunun Erkəc, Buzlaq, Mənəşli kəndlərində vəzifə borclarını yerinə yetirərək, pasport rejimini yoxlayan milislər ermənilər tərəfindən atəşə tutulur. 3 nəfər (Vahid İbrahimov, İlqar Əliyev, Məhərrəm 163 Nazim Tapdıqoğlu Süleymanov) həlak olur, 13 nəfər yaralanır... 6 iyul 1992-ci il - Milli Ordu hissələri düşmənin müqavimətini qıraraq Mar- quşevan, Marağa, Aterk yaşayış məntəqələrini itkilər versələr də, ermənilərdən azad etməyə müvəffəq olurlar... 6 iyul 1992-ci il - Ağdamın bir neçə kəndi ermənilər tərəfindən atəşə tutulur. Düşmən Pircamal və Naxçıvanlı (Naxçıvanik) kəndlərinə daxil olmağa səy göstərir... 6 iyul 1993-cü il - Erməni silahlı qüvvələri Ağdam şəhəri istiqamətində güclü hücuma keçir. Dağıntılar və tələfat olur... ft?' 7 iyul 1827-ci il - Abbas Mirzənin ordusu məğlub duruma düşür. Qala təslim olur. Naxçıvan xanlığı Rusiyaya birləşdirilir... 7 iyul 1913-cü il - Çarın sərəncamı ilə "Dağıstanda və Zaqatala dairəsində kəndlilərin bəylərdən və keşkəl sahiblərindən asılılıq münasibətlərinin ləğv edilməsi haqqında" qanun qüvvəyə minir... 7 iyul 1923-cü il - Azərbaycan SSR M İK M.B.Qasımov (1879-1949) və Ə.M.Xanbudaqovun (1893-1937) imzaları ilə "Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti yaradılması haqqında" dekret verir. İ.V.Stalinlə əlaqəli işləyən erməni rəhbərlə rinin təzyiqi ilə mərkəzi Xankəndi olmaqla DQMV yaranır. DQMV və Kürdüstan sərhədlərini müəyyən edən komissiyalar təşkil olunur. Qarabağın digər hissəsində mərkəzi Ağdam olan Vilayət İdarəsi yaradılır... 7 iyul 1989-cu il - Qarabağın Xankəndi yaxınlığındakı azərbaycanlılar ya şayan Kərkicahan qəsəbəsinə erməni terrorçuları basqın edir. Kərkicahan qə səbəsinin bəzi azərbaycanlı evləri ermənilər tərəfindən yandırılır... 7 iyul 1991-ci il - Xaçın dərəsində ermənilər amansız vəhşilik törədirlər: azər baycanlılara məxsus 31 - 85 A QU dövlət nişanlı avtomaşın atəşə tutulur. Sır- xavənd kənd sakinləri Novruz İmanov və onun oğlu Mahal, eləcə də Qəzənfər Həsənov və onun oğlu Vaqif "Ulubab” ferması yanında güllələnib yandırılır lar... 7 iyul 1992-ci il - Ağdam rayonunun Qasımlı, Muğanlı, Şelli kəndləri ermə nilər tərəfindən hərbi vertolyotlardan atəşə tutulur. Ölənlər, yaralananlar və da ğıntılar olur... 7 iyul 1992-ci il - Ağdam rayonunun Papravənd kəndinə basqın edən silahlı ermənilər kənd sakinləri Taleh Məmmədovu, Qabil Məmmədovu, Rizvan Quli yevi, Mütalib Abbasovu, Əli Kərimovu, Tohid Hüseynovu, Fuad Cəfərovu qətlə yetirirlər... 7 iyul 1993-cü il - Cəbrayıl rayonunun bir sıra kəndləri artilleriya atəşinə 164 Azərbaycan faciələrinin təqvimi məruz qalır... 7 iyul 1993-cü il - Ağdam rayon mərkəzinin cənub və cənub-qərb həndəvə rində, Muradbəyli ərazisi yaxınlığında şiddətli döyüşlər gedir. Qasımlı, Qara dağlı, Poladlı, Şelli, Qurdlar kəndləri ermənilər tərəfindən işğal olunur... 8 iyul 1185-ciil - Məhəmməd Cahan Pəhləvanın vassalı, Xilatm hakimi Nə- sirəddin şah Məhəmməd ibn İbrahim П Sökmən öldürülür... 8 iyul 1604-cü il - 1 Şah Abbas İrəvan qalasını tutur... 8 iyul 1812-ci il - İngiltərə ilə Rusiya arasında müqavilə imzalanır... 8 iyul 1906-cı il - İnqilabi çıxışlı millət vəkilləri çoxluq təşkil etdiyinə görə 72 gün mövcud olan I Dövlət Duması çar tərəfindən buraxılır... 8 iyul 1989-cu il - Ermənilər Xankəndində «Miatsum» hərəkatının təsis yı ğıncağını keçirir və Robert Koçaryam hərəkata sədr seçirlər... 8 iyul 1991-ci il - Əsgəran rayonunun Cəmilli kəndinin sakinləri ot biçini zamanı erməni quldurları tərəfindən atəşə tutulur. Kəndlilər arasında ölənlər olur... 8 iyul 1993-cü il - Cəbrayıl rayonunun bir neçə yaşayış məntəqəsi ermənilər tərəfindən top və qrad qurğularından intensiv atəşə tutulur. Dağıntılar olur... 8 iyul 1993-cü il - Cəbhənin Ağdam bölgəsində qızğın döyüşlər davam edir. Düşmən Ağdam şəhərinin qərb istiqamətindəki bəzi strateji əhəmiyyətli möv qeləri ələ keçirir. Erməni silahlı qüvvələri ilə azərbaycanlılar arasında Qasımlı, Şelli və Saybalı kəndləri ərazilərində şiddətli döyüşlər gedir. Əsgərlərimiz lazımi köməyin gəlməməsi səbəbindən geri çəkilməyə məcbur olurlar. Qasımlı, Şelli, Saybalı kəndləri ermənilər tərəfindən işğal edilir... 9 iyul 1488 -ci il - Ərdəbil hakimi, Səfəviyyə ruhani ordeninin başçısı, I Şah İsmayılın atası Şeyx Heydər döyüş zamanı öldürülür... 9 iyul 1988-ci il - “Ararat”dəmir yolu stansiyasında səbirsizliklə qatar göz ləyən 150 nəfər azərbaycanlı qaçqının üzərinə erməni quldur dəstəsi hücum edib onlara divan tutur. 50 nəfər azərbaycanlı yaralanır; bu adamların sonrakı tale lərindən heç nə məlum deyil... 9 iyul 1989-cu il - A ğ d a m -Ş u ş a sərnişin avtobusu ermənilər tərəfindən Əsgə- randa daş-qalaq olunur... 9 iyul 1991-ci il - C ə m illi-Ş u şa marşrutu ilə hərəkət edən sərnişin avtobusu erməni yaraqlıları tərəfindən atəşə tutulur, yaralananlar olur... 9 iyul 1992-ci il - Helsinki şəhərində ATƏM-in dövlət başçılarının görüşü 165 Yüklə 10,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|