www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Azərbaycan multikultiralizmi
Elmi toplu
346
Kəsilməz və diskret modellər də daxil olmaqla riyaziyyat və
reallığın uyğunluğunda savad (çevrilmə və cəmləməyə uyğun
tətbiqi modellər-―törəmələr‖ və ―inteqrallar‖)
Riyazi savadın bu elementləri bu gün artıq orta məktəb
səviyyəsində əyani, qavrana biləcək forma da çatdırıla bilər
Riyazi təhsilin piramidası
Riyazi təhsildə də özünəməxsus piramidalar var. Təhsilin
səviyyələri piramidasını-məktəbəqədərki dövründən yüksək ixtisaslı
kadrların hazırlanmasına qədər-varlığı şübhəsizdir. Lakin biz həm
təhsil səviyyələri piramidası, həm də riyazi fəaliyyətin səviyyələri
piramidası ilə bağlı olan digər piramidaya diqqət etmək istərdik. Biz
aşağıdakı sahələrdə fəaliyyət üçün təhsili nəzərdə tuturuq:
Sırf riyaziyyat
Tətbiqi riyaziyyat/Riyazi modelləşdirmə
Proqramlaşdırma
Tətbiq
Burada da kadrların hazırlanması məsrəflərinə aid olan müqayisələr
aparmaq olar. Bir sözlə riyazi elmi məktəblərin yaradılması və
formalaşdırılmasını, yüksək ixtisaslı yaradıcı riyaziyyatçıların
hazırlanmasına qoyulan vəsaiti prioritet hesab etmək olar.
Riyaziyyat – humanitar bilik kimi
Nəhayət, riyaziyyatın humanitar bilik kimi rolunu nəzərdən keçirək.
Biz yuxarıda qeyd etdik ki, müasir kompyuter riyaziyyatı təkcə
insan fəaliyyətinin deyil, həm də insan düşüncəsinin və dilinin də
formalaşması haqqında elm kimi yaradılmışdır. Bu gün riyaziyyatda
bizi əhatə edən fiziki dünya sistemləri ilə yanaşı
Təklif və mülahizə
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Azərbaycan multikultiralizmi
Elmi toplu
347
Münasibətlərin təsviri
Əmrlər və onların yerinə yetirilməsi, qarşılılıqlı əlaqə (antoqonostik
və digər maraqlarla), idarəetmə modelləri də qurulur.
Riyaziyyatın tərbiyəvi rolu
Müasir ümumtəhsil məktəblərində riyaziyyat xüsusi rol oynayır. Bu
rol heç olmazsa iki cəhətlə təyin olunur.
Birinici cəhət ondan ibarətdir ki, məktəb də həyatda olduğu kimi,
riyaziyyat fəaliyyətin müxtəlif növlərindən istifadə olunur.
İkincisi, riyaziyyat
Əqli əməyə hörmət
İntellektual çətinliklərin açılması və yeniliyin kəşfi bacarığı
İntellektual hörmət, biliklərin mütləq vacibliyi haqqında təsəvvür
İntellektual mülahizələrə, qurumlara, obyektlərə münasibətdə
estetik hissin formalaşdığı nadir riyazi fəndir.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Azərbaycan multikultiralizmi
Elmi toplu
348
Elmir Vəlizadə, Azərbaycan Respublikası Rabitə və
informasiya texnologiyaları nazirinin müavini
“Müasir texnologiyalar – sosial inkişaf amilidir”
Hörmətli xanımlar və cənablar!
Sizin hamınızı Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunda
salamlamaqdan məmnunam. Bizim bugünkü müzakirənin mövzusu
həyatımızı dəyişdirən müasir texnologiyalara həsr olunmuşdur.
Bilirsiniz ki, bəşəriyyətin inkişafı boyunca belə texnologiyalar çox
olmuşdur. Məsələyə geniş mənada yanaşsaq, bir çox sahədəki
texnologiyalardan danışmaq olar. Lakin fəaliyyətimin istiqamətini,
habelə bizim bugünkü həyatımızda əhəmiyyətini nəzərə alaraq,
diqqətinizi
informasiya-kommunikasiya
texnologiyalarına
yönəlmək istərdim. Bu sırada teleqrafı, telefonu, radionu,
televiziyanı da sadalamaq olar, lakin biz onlardan ən müasirlərinin
üzərində dayanacağıq.
Çoxdan sirr deyil ki, hesablama texnikasının yaradılması və onun
müxtəlif sahələrdə geniş tətbiqi, bir qədər sonra isə, xüsusilə fərdi
kompyuterlərin meydana çıxmasından sonra, biz hamımız onların
fəal istifadəçilərinə çevrilmişik. Əgər bizlərdən hər birimiz
düşünsək ki, bu gün mən kompyuterdən istifadə etmişəmmi, cavab
birmənalı müsbət olacaqdır. Çünki bunun üçün bilavasitə
kompyuter arxasında oturmağa ehtiyac yoxdur, bizim gündəlik
istifadə etdiyimiz mobil telefon, bankomat, müasir avtomaşın və
digər qurğular da kompyuterdir.
Mobil rabitə və İnternet gündəlik fəaliyyətimizə operativlik, asanlıq
və digər üstünlükləri əlavə etməklə, həyatımızın ayrılmaz hissəsinə
çevrilmişdir.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Azərbaycan multikultiralizmi
Elmi toplu
349
Ümumiyyətlə, internet, insanın istifadə etdiyi bütün texnologiyalar
arasında ən unikal hesab oluna bilər. Qısa müddət ərzində İnternet
xüsusi kompyuter şəbəkəsindən sosial sistemə çevrilmişdir və bu
gün onu dünya qloballaşma prosesinin əsas alətlərindən biri kimi də
qiymətləndirmək olar. Biznesin aparılması üçün geniş tətbiqi
imkanların, informasiyaya çıxışın, insanlar arasında əlaqələrin,
habelə dövlət orqanları ilə qarşılıqlı fəaliyyətin yaranması ilə
internet daha real ümumi şəkli və məqsədəuyğunluq əldə etmişdir.
İqtisadiyyatın yeni sahəsi formalaşmışdır-İnternet- sənaye, İnternet-
iqtisadiyyat. Son illərdə sosial şəbəkələr, qısa xəbərlər sistemləri və
bloqlar da geniş populyarlıq qazanmışdır. Təşbihlə desək, hər bir
insan şəbəkələrlə əhatə olunub və bu şəbəkənin tərkib hissəsidir.
İnternet texnologiyaların əsas fenomeni ondan ibarətdir ki, hər bir
insan onların inkişaf prosesinin fəal iştirakçısıdır. İnsanlar öz
iştirakı ilə onların əhatə dairəsini genişləndirir, informasiyanın
tərkibini zənginləşdirir, sayt və digər müxtəlif tətbiqi mənbələri
yaradır, öz aralarında xəbərlərin mübadiləsini aparmaqla, hansısa
şəbəkələrə öz baxışlarını yaymaqla pulsuz reklam yayırlar və s.
Beləliklə, insan yeni sərvətin – informasiya və yeni biliklərin
istehsalçısına çevrilir. Bunun sayəsində biz bu gün inkişafın yeni
mərhələsindən, yeni formasiya, informasiya cəmiyyəti, yaxud
biliklərə əsaslanan iqtisadiyyat haqqında danışa bilərik.
Lakin inkişaf heç də düzxətli proses deyil və həyatımıza yeni şərtlər
və çətinliklər daxil edir. Ən sadə misal kimi leksikamıza əvvəllər
mövcud olmayan yeni sözlərin, yaxud tam başqa məna alan köhnə
sözlərin daxil olmasını göstərə bilərik. ―Retvitləmək‖, ―fendləmək‖,
―virmeyker‖ və buna bənzər digər sözlər bizə yad görünür, lakin
geniş istifadə olunur. Virtual reallıq daha cəlbedici və daha təbii
görünür. Bunlar psixoloji problemlərə səbəb olur, insanlarda daha
çox xudbinlik, şəxsiyyətin ikiləşməsi, eqoistlik, tamahkarlıq,
Dostları ilə paylaş: |