Microsoft Word BÄ°LÄ°msel eksen 20++
Yüklə 4,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20 80 Al git buğdayını, çavdarını öğütmem. Kadın daha sonraki nakaratlarda dudaklarını, memelerini teklif eder ama de- ğirmenciyi ikna edemez. En sonunda; - Değirmenci, değirmenci, Kuzum değirmenci - Buyur. - Bütün vücudum senin olsun, öğüt buğdayımı, çavdarımı, çocuklarım açtır bu gün Değirmenci; Oldu hanım oldu, Arkadaşlar buna kail oldu. Oluklarda su doldu Öğüteceğim buğdayını, çavdarını Der ve oyun sona erer. Yenilen grubun oyuncularının ellerini arkasından bağlayarak tavana iple asılan ve sallanan soğanı ağızlarıyla yakalama, bir kaba konan yoğurt veya başka şeylerin içine atılan yüzüğü elleri arkalarında bağlı olarak ağızlarıyla bulup çıkarma vb. cezalar verilir. Bazen cezalarda, sözlerde ve isteklerde çok ileri gidil- diği, bu nedenle kavgalar çıktığı için artık oynanmadığı söylendi. Komita Horosu: Düğünlerde on iki kişiyle oynanır. Oyuncular değişik kıya- fetler giyerler, sopadan silahlar yaparlar. Bunlara komita denir. İçlerinden biri komita başı olur, oyunu o yönlendirir. Komita başı “Şurada hırsız var.” der komi- tecileri oraya yönlendirir baskın yapıp hırsızı yakalarlar veya “Şurada düşman askeri var.” der düşmanlarla savaşırlar onları yenerler. Oyun bu şekilde oynanır ve sonuçlanır. Komita oyunu oynanırken davul zurnayla komita havası çalınır, türküsü söylenir. Kaynak kişimiz ve derleme sırasında bulunan kişiler türküyü bilmediklerini söylediler. Arap Oyunu: Düğünlerde eğlenmek için oynanır. Bir kişiye sakal takılır, vücudunun görünen kısımları isle boyanır, sırtına kambur yapılır, elinde ucu topuzlu bir sopası, omuzunda içi kül dolu torbası olur. Sopayla kızlarını kaçırma- ya gelenlere vurur, torbasındaki kili üzerlerine atarak kızlarını korumaya çalışır. Arap’ın bir karısı ve sekiz tene kızı olur. Kadın ve kız rollerini yapacak erkek oyunculara kadın kıyafeti giydirilir. Arap türkü söyleyerek karısı ve kızları ile oyun alanına girer. Hep birlikte oynarlarken seyircilerin arasından bazı kişiler kızları kaçırırlar. Arap karısına kızar, bağırır çağırır. Sonra kızlarını isimleriyle çağırır, kızlar gelirler, Arap onlara da kızar, onlarda zorla kaçırıldıklarını söyler- ler. Yeniden hep birlikte oynamaya başlarlar. Arap; Kız Fatimem Madem uçurdular, Dağdan dağa seni kaçırdılar Fadime kız korkar idi Toplayarim al kına ister Malın bana göster. Türküsünü söyler. Seyircilerden bazı kişiler kızları tekrar kaçırırlar ve oyun bu şekilde devam eder. Bilimsel Eksen-Sicientific Axis-Научный Меридиан/Yıl-Year-Год 2017/Sayı-Number-Число 20 81 Yağmur Duası: Köyden iki üç yaşlı kadın köyü gezerler, buğday, pirinç, yağ, peynir, şeker toplarlar. Namazlık adı verilen yere gidip “kaçamak” adı veri- len yemeği yaparlar. Köy halkıda buraya gelir. Bir direk yeşil dallarla süslenir üzerine büyük bir tepsiyle yapılan yemekten konur. Herkes gelip yemekten birer parça alıp yer. Sonra yemeği yapan yaşlı kadınlar önde bütün köy halkı arkaların- da köyü gezmeye başlarlar. Herkesin elinde birer kova su bulunur, gezerken bu suyu birbirlerine atarlar. Aynı zamanda; Teknelerde hamur Tarlalarda çamur Ver Allahım yağmur Ver Allahım yağmur Tekerlemesini söylerler. Köyü gezdikten sonra dua tamamlanır. Kaynak kişimiz duadan sonra mutlaka yağmurun yağdığını söyledi. Son yıllarda yapılmadığını, nedeninin gençlerin artık bu tür şeylere inanmadığından kaynak- landığını söyledi. Mısır Kaynatma: Eski takvime göre Mart ayının birinci günü ( yeni takvime göre 13. Günü) koyunları olanlar evlerinde mısır kaynatırlar bir bölümünü komşularına dağıtırlar kalan bölümünü de koyunlara yedirirler. Yedirirken de “Biz size yemek veririz sizde bize süt, peynir vereceksiniz.” derler. Koyunların sağlığı, kuzuların sağlıklı doğması için dua ederler. O gün köyün çocukları yüzle- rine boyalar sürerler ve toplu olarak köyü gezerler. Çocuklara hediye olarak para verilir. Gezerken “yılbaşı geldi.” diye maniler söylerler (kaynak kişimiz manileri hatırlayamadığını söyledi). Eski takvime göre Mart ayının biri yeni yılın başlangıcı olarak kabul ediliyor ve kutlanıyor. Derlediğimiz oyun ve törenlerle ilgili aldığımız bilgilerden; 1 - Oyunların önceleri canlanma ve üremeyi kolaylaştırmak, bereket ve bol- luğu sağlamak, yaşamı kutsamak amacıyla toplu törenler şeklinde yapıldığı, insa- noğlunun bilinç düzeyinin gelişmesi, olayların neden ve niçinlerinin çözümlen- mesi sonucu törensel niteliğini yavaş yavaş kaybederek eğlence amacıyla oynan- dığı, günümüzde de artık hiç oynanmadığı, 2 -Kırk elli yıl öncesine kadar eğlenmek amacıyla düğün, bayram, hıdrel- lez, ve diğer özel günlerde oynanan oyunların beğeni ile izlendiği, seyirciler ara- sından da oyunlara katılımların olduğu, 3 -Yine son yıllara kadar inanç kaynaklı olarak gerçekleştirilen ve halkın topluca katıldığı Yağmur Gelini, Vaydidule adı verilen törenlerle Yağmur Dua- sı’nın sosyal, kültürel ve teknolojik gelişimden dolayı yapılmadığı, 4 -Açık alanlarda oynan oyunları bütün köy halkının birlikte izlediği, 5 - Oyunları oynayan kişilerin sevildiği, ilgi gördüğü, 6 - Anadolu’dan Balkanlar’a göç eden Türklerin öz kültür değerlerini son yıl- lara kadar nesilden nesile aktararak yaşattıkları sonucuna varabiliriz. Yüklə 4,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|