Mütləq ki, axtaran tapar
Yüklə 3,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
134
Dante obrazını sizin üçün daha da ümumiləşdirməkdən ötrü onun Piazza Di Santa Crocedəki heykəlini təqdim edirəm... və təbii ki, Bargella məbədindəki Giotto tərəfindən hazırlanmış freskam”. Lenqdon ekranda Giottonun freskasım saxladı və səhnənin ortasına doğru yeridi. “Heç şübhəsiz ki, siz Dantenin ədəbi abidə sayılan “İlahi komediya” əsəri ilə tanışsız. Əsər müəllifin cəhənnəmə enişi, təmizlənmə mərhələsindən keçməsi və tədricən cənnətə yüksələrək Allahla görüşməsindən bəs edir. Müasir standartlar baxımından yanaşsaq, “İlahi Komediya”nm komediya ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Əsər başqa bir məqsədlə komediya adlandırılıb. İtaliya ədəbiyyatı XIV əsrdə dövrün tələbinə uyğun olaraq, iki hissəyə bölünmüşdü: faciə - ali ədəbiyyatı ifadə edir və rəsmi italyanca qələmə alınırdı; komediya - səviyyəcə aşağı ədəbiyyat sayılır, kütlələrə daha yaxın danışıq dilində yazılırdı”. Lenqdon ekrandakı şəkli dəyişdi. Mişelinonun (Michelino) Florenisya divarları yanında və əlində “İlahi komediya” tutaraq dayanmış Dante freskası. Freskanm arxa fonunda cəhənnəmin darvazalarından yüksələn təmizlənmə məbədi görünür. Bu rəsm hazırda Florensiyanm daha çox İl Duomo kimi tanınan Santa downloaded from KitabYurdu.org 135
Maria del Fiore Kafedralarındadır. “Adından bəlli olduğu kimi”, - Lenqdon çıxışına davam etdi, - “İlahi komediya” danışıq dilində - insanların anlayacağı tərzdə yazılıb. Bununla belə, əsər din, tarix, siyasət, fəlsəfə və sosial icmalı məzmunca bədii, eyni zamanda kütlələrin anlayacağı tərzdə ustalıqla təfsir edir. Poema İtaliya mədəniyyətinin elə bir sütununa çevrilir ki, Dantenin yazı üslubu müasir italyan dilinin kodlaşdırılması kimi qəbul olunur”. Lenqdon bir anlıq dayanaraq sözlərinin auditoriyada hansı təəssürat oyatdığını yoxladı; sonra pıçıltı ilə davam etdi. “Əziz dostlar, Dante Alqiyeri yaradıcılığının özündən sonrakı təsirini qeyd etməmək mümkün deyil. Tarix boyu, müqəddəs kitabları çıxmaq şərtilə, çox güman ki, “İlahi komediya”dan başqa heç bir yazı, incəsənət və ya musiqi nümunəsi, bədii əsər bu sayda nəzirələr, müxtəlif variantlar və annotasiyalar üçün qaynaq olmamışdır”. Dantenin epik poeması əsasında əsərlər yaradan məşhur bəstəkarlar, rəssamlar və yazıçıların adlarını sadaladıqdan sonra Lenqdon dinləyicilərə nəzər saldı: “Burda aramızda yazıçı varmı?” Əllərin, təqribən, üçdə biri havaya qalxdı. Lenqdon downloaded from KitabYurdu.org 136
çox təəccübləndi. “Ya bu, dünyanın ən kamil auditoriyasıdır, ya da ki, internet sayəsində nəşriyyat öz yerini genişləndirib”. “Bütün qələm adamlanna bəlli olduğu kimi, kitabının uğurlu təqdimatı üçün yazıçı hansısa dahinin bir sətirlik kəlamından istifadə etməyə üstünlük verir. Bu yolla oxucuları cəlb etmək daha asan olur. Orta əsrlərdə də eyni üsuldan istifadə olunurdu. Bu dahilərdən biri də məhz Dante idi”. Lenqdon rəsmi dəyişdi. “Kitabınızın ön səhifəsində bu yazının olmasını istərdinizmi?” Yer üzündə ondan böyük şəxs yaranmamışdır. Mikelancelo Dinləyicilər arasında təəccüb dolu pıçıltı gəzdi. “Bəli”, - Lenqdon dedi, - “bu Sistine məbədi və Daviddən tanıdığınız həmin Mikelancelodur. Mükəmməl rəssam olmaqla yanaşı, Mikelancelo həm də gözəl şair idi. Nəşr edilmiş, təxminən, üç yüz şeri arasında “Dante” adlı əsərini o, cəhənnəmin görüntüsünü mükəmməl şəkildə təsvir etmiş Danteyə həsr etmişdi. Bu şəxsiyyət, həm də Mikelancelonun “Sonuncu hökm” əsərinin yaranmasının səbəbkarı idi. Mənə inanmırsınızsa, Dantenin “Cəhənnəm”indəki üçüncü nəğməni oxuyun və sonra Sistine məbədinə baş downloaded from KitabYurdu.org 137
çəkin; səcdəgahın üstündə eyni mənzərəni görəcəksiniz”. Lenqdon ekrandakı rəsmi başqasıyla əvəzlədi; böyük bir bərədə bir-birinə qısılmış insanlann üzərinə hücum edən əzələli nəhəng yırtıcı. “Dantenin cəhənnəm bərəçisi insanları avar ilə döyür”. Ekranda başqa bir şəkil canlandı - Mikelancelonun “Sonuncu hökm” əsərindən ikinci detal idi - çarmıxa çəkilən adam. “Bu isə Agagitedən Hamandır, müqəddəs kitabda göstərildiyi kimi, asılmışdır. Fəqət Dantenin poemasında o, çarmıxa çəkilir. Sistine məbədində gördüyünüz kimi, Mikelancelo Dantenin versiyasını Tövratdakı təsvirdən üstün tutmuşdur”. Lenqdon gülümsəyərək pıçıltı ilə əlavə etdi: “Bunu Papaya söyləməyin”. Dinləyicilər gülüşdü. “Dantenin “Cəhənnəm”i dövrünə qədərki insan təxəyyülünün təsəvvür edə bilmədiyi dərəcədə zülm və əzab dünyasının görüntüsünü yaratmaqla yanaşı, cəhənnəmlə bağlı müasir anlayışımızın da əsasını qoymuşdur”. Lenqdon dayandı. “Və inanın ki, katolik kilsəsi Danteyə minnətdar olmalıdır. Onun “CəhənnənT’i inanclı insanlan əsrlər boyu təlatümə salmış və kilsə davamiyyətini üç dəfə artırmışdır”. Lenqdon ekranı söndürdü. “Bu, həm də bizim buraya downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|