X 0 thpahhmycta X, k a m /l a ujhhh r

MIya nIMA bIlAn OzIqlAnADI

Miya faoliyati, xuddi jismoniy mashqlar- dek, moddalar almashinuvi va kimyoviy o‘zga- rishlar jarayoni bilan kechadi. O‘z-o‘zidan maʼ- lumki, bular mushaklar va miyaning ehtiyoj- larini to‘liq qondiruvchi substansiyalar emas. Ko‘plab tajribalar asab tolalari va miya hujayralari kalsiy moddasiga ehtiyoj se- zishini aniqlash imkonini beradi. Kalsiy- ning haddan ziyod kamayib ketishi asab buzi- lishini keltirib chiqaradi, bu esa oddiy asa- biylikdan oddiy uyqusizlik va tirishishga olib keladi. Shuning uchun og‘riqni qoldiruv-
chi baʼzi dorilar asosida kalsiy bor.
Boshqa tarafdan olganda, kimyoviy faol- lik sifatida fosfor kislotasi va kal- siy tuzlarining yo‘qolishi bilan kuzatili- shi maʼlum. Fosfor va kalsiyning o‘rnini ovqatlanish orqali to‘ldirish mumkinligi
ochiq-oydin ko‘rinib turibdi. Bunday hol- larda pishloq, tuxum, dukkakli o‘simliklar, bodom, yong‘oq inson tanasida fosfor va kalsiy muvozanatini tiklaydi.
Xotiraning ishlashi uchun yana bir muhim modda magniydir. Afsuski, u oziq-ovqat moddalarida juda cheklangan miqdorda bo‘ladi. Non va non mahsulotlari shokolad, ko‘k sabzavotlar va baʼzi maʼdanli suvlar magniy manbai hisoblanadi.
Miya uchun navbatdagi muhim modda, ajo- yib ozuqa – glyutamin kislotasidir. Baʼ- zan uni aql kislotasi ham deb ataydilar. tabiiy holda u mollarning jigari, suti, pivo achitqisi (drojja)da uchraydi. Nihoyat, V guruhi darmondorilari aqliy faoliyat- ni rag‘batlantiradi va yengillashtiradi. Ular kefir, pivo achitqilari, yong‘oq, bodom, bug‘doy donlarida ko‘p bo‘ladi.
Agar xalq tabobatiga ixlosingiz bo‘lsa, degil ildizini ikkilanmay isteʼmol qi- lishingiz mumkin. jenshenning foydali jihatlari ham ko‘pchilikka maʼlum. Ammo degilning ildizi jenshenga teng keladi. Uni quyidagi tarzda tayyorlash mumkin: agar ildiz katta bo‘lsa, uni ikki yoki to‘rt qismga bo‘ling, bir oz quriting va ichki qismini pichoq bilan qirib tozalang. Kichik choy qo- shiqda isteʼmol qiling.