X uzuridagi pedagog kadrlar

MODUL TA’LIMI TA’LIM TEXNOLOGIYaLARI

Reja:

1. 
   Modul ta’limining moxiyati.
   
2. 
   Modul ta’limiga utish boskichlari.
   

Tayanch tushunchalar: modul, bulak, tarkibiy element, modul ta’limi, modul ta’limi texnologiyalari.

1. 
   Modul ta’limining moxiyati. Shaxsga yunaltirilgan ta’lim turlari orasida muxim urin tutib tobora ommalashib borayotgan ta’lim - modul ta’limi yoki modulli ukitish sanaladi.
   

“Modul” (lot. “modulus”) tushunchasi:

1. 
   tizim ichidagi uzaro chambarchas boglik elementlardan iborat
   tugun;
   
2. 
   muayyan texnologiyani tashkil kiluvchi tarkibiy bulaklarni
   ifodalovchi atama;
   
3. 
   ukuv materialining mantikan tugallangan birligi
   

Moxiyatiga kura modul modul ta’limi xamda uni tashkil etishda kullaniladigan texnologiyalarining asosini tashkil etadi. Didaktik imkoniyatiga kura uzlashtirilishi zarur bulgan manba, ukuv materialini mantikan tugallangan bulaklarga ajratib urganish imkoniyatiga ega. Boshkacha aytganda modul modul ta’limining asosiy vositasi, tugallangan axborot bloki sifatida talkin etiladi.
YuNESKOning 1982 yilda tashkil etilgan anjumanida e’lon kilingan ma’ruzada “modul” tushunchasi “Ukuv materialini u bilan tezkor individual tanishish va ketma-ket urganish asosida yakka tartibdagi va gurux mashgulotlarida bir yoki bir necha malakani uzlashtirish uchun muljallangan aloxida urgatuvchi tuplam (paket)” deb sharxlangan.
Modul negizida tegishli fanning muayyan kismi - bulimi (odatda 10-12 soatli), nisbatan katta xajmga ega mavzusi (kup xolatlarda 5-8 soat xajmdagi ma’ruza, seminar, amaliy va laboratoriya mashgulotlari xamda mustakil ta’lim uchun muljallangan materialning moxiyatini yorituvchi uzaro boglik





L


30




tushuncha, elementlar tuplami aks etadi. Odatda modul kurinishidagi bulaklar kichik modul, birlamchi modul, modullar tuplami, modullar darajasi va modullarning majmuaviy tuzilmasi tarzida kullaniladi.
Ukuv manbai, ukuv materialining xajmi, axborotlarni kamrab olish kulamiga kura modullar kichik, urtacha va yirik bulaklarga ajratiladi. Misol uchun, oliy ta’lim muassasalari pedagoglarini kayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish kurslari uchun muljallangan “Kreativ pedagogika asoslari” ukuv moduli bir necha modullar tuplamidan iborat bulib, mavjud modullar uzi tomonidan kamrab olingan ukuv materiali, mavzusi negiziga kiradigan ukuv axborotlarining xajmi, kulamiga kura kichik, urta va katta modul tarzda aks etadi. Odatda ukuv moduli tarkibiga kiruvchi modullar bir-biri bilan uzaro mutanosib (proporsional) bulmaydi. Ya’ni, bir ukuv moduli tarkibida bir necha kichik, urta va katta modullar mavjud buladi.


Modul ta’limi - ukuv jarayonini tashkil etishning muayyan shakli bulib, unga kura ukuv materiali mantiliy tugallangan birliklari - modullarga asoslangan xolda ma’lum boskich va kadamlar asosida uzlashtiriladi (B.P.Farberman)


Ta’limning modul tizimi xakida birinchi marta Tokio shaxrida 1972 yilda tashkil etilgan YuNESKOning Butunjaxon Konferensiyasida suz yuritilgan.
Shaxsga yunaltirilgan ta’limning bu turi ta’lim jarayonini ilmiy va metodik jixatdan tartibli, izchil, uzluksiz va maksadga muvofik tashkil etilishini ta’minlashga xizmat kiladi.