X uzuridagi pedagog kadrlar

164

g

• 
  uyin ssenariysining puxta tayyorlanganligi;
  
• 
  uyin maksadi va vazifalarining tugri, anik belgilanishi;
  
• 
  uyin koidalarining anik, lunda (8-10 tagacha) ifodalanishi;
  
• 
  uyin yuriknomasining mavjudligi;
  
• 
  talabalarning uyin jarayoniga kizikishlari;
  
• 
  rollarning samarali, tugri taksimlanishi;
  
• 
  jamoada kutarinki kayfiyatning yuzaga kelishi;
  
• 
  ishtirokchilarning bir-birlarini tushuna olishlari va kullab-kuvvatlashlari;
  
• 
  xar ishtirokchining uyin natijasi uchun mas’uliyatni xis etishi;
  
• 
  barcha ishtirokchilar imkoniyatlarining yagona maksadga yunaltirilishi
  

V. U


Pedagogik maksadlarda kullaniladigan uyinlar kuyidagi texnologiyaga ega (52-rasm):


Tayyorgarlik
boskichi


Uyinni
loyixalash


- ssenariyni ishlab chikish;
■ yuriknoma mazmunini ishlab chikish; - moddiy ta’minotni tayyorlash;
- guruxni shakllantirish


Uyinni
boshlash


- rollar takismoti;
- muammo va maksadlarni vujuga keltirish;
- shartlar, koidalar, reglament urnatish;


Uyin
boskichi


Guruxda
topshirik
ustida
ishlash


- manbalar bilan ishlash;
- trening;
- “Akliy xujum”;
- uyin texnikasi bilash ishlash


Guruxlar
urtasidagi
munozara


Taxlil
boskichi


Jamoa
urtasidagi
munozara

- guruxlarning chikishi;
- natijalarni ximoya kilish;
- munozara koidasi;
- ekspertlar faoliyati
- uyinni yakunlash;
- taxlil;
- ishni baxolash va uziga baxo berish; - xulosa va umumlashtirish;
- tavsiyalar

52-rasm. Pedagogik uyinlarni tashkil etish va utkazish tartibi


165




Uyin jarayonida xech kim xalakit kilmasligi kerak. Bordi-yu,
zaruriyat bulsagina fakat boshlovchi ishtirokchilarning
xarakatlarini tuzatishi, ularni tugri yunaltirishi mumkin.
Xdr kanday jarayon singari uyin yakunida uning tashkil
etilishi, utkazilishi yuzasidan muxokama utkazilishi zarur.
Muxokama chogida uyin ishtirokchilari, tomoshabin (jamoaning
uyinda ishtirok etmagan a’zolari), ekspertlar uyinning tashkil
etilishi va utkazilishi yuzasidan uz fikr-muloxazalari,
takliflarini bildiradi.
Muxokama jarayoni kuyidagi tartibda tashkil etiladi:
G

• 
  takrizchilarni chikishlari;
  
• 
  fikrlar almashinuvi;
  
• 
  ishtirokchilarning uz karorlari
  

ximoya kilishlari;
uyinga yakun yasash
Uyin texnologiyalarining metodik ta’minoti loyixa, uyinning mezonlari, ish kogozlari (metodik kursatmalar), uyin moxiyatini yorituvchi xujjatlar (ssenariy) kabilardan iborat. Pedagogik jarayonda kullaniladigan uyinlar sub’ekt faoliyatini takozo etadigan xamda mashina (m: kompyuter) uyinlari tarzda farklanadi. Shuningdek, pedagogik uyinlar jarayonida xam turli vositalar (kompyuter, imitatsion trenajyorlar, sport anjomlari (koptok, arkon, xalka), xomashyolar (plastlin, yumshok uyinchoklarni yasash uchun materiallar, rangli kalamlar, ish kogozlari, uyinchoklar, legolar, konstruksiyalar, dekoratsiyalar va
b. kerak buladi.
Shunday kilib, uyin texnologiyalari shaxsga yunaltirilgan ta’lim turlari orasida muxim urin tutadi. Uyin texnologiyalarining talabalarga bir kadar erkinlik bera olishi, faol xarakat va mulokotga asoslanishi, ba’zan musobaka, bellashuv xarakteriga egaligi ular vositasida ukuv materiallarini puxta uzlashtirilishi uchun zarur sharoitni yaratishga xizmat kiladi. Pedagogik maksadlarda kullaniladigan uyin texnologiyalari ta’lim berish (urgatish), tarbiyalash va


L
va xulosalarini
U


166




rivojlantirish xarakteriga ega. Ta’lim jarayonida kaysi xarakterdagi uyin texnologiyasining kullanilishi ukuv materialining maksadi, vazifalari, mazmuni, yetakchi goyalari, shuningdek, kanday natijani kulga kiritishga xizmat kilishiga muvofik tanlanadi. Uyin texnologiyalari vositasida tashkil etilgan ukuv mashgulotlari barcha talabalarni birdek kiziktira oladi. Bu esa x,ar bir ukituvchidan ta’lim jarayonida uyin texnologiyalarini faol kullashni takozo etadi.