Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə
Yüklə 3,14 Kb. Pdf görüntüsü
|
www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə 73 Sənət ülviyyətinə sədaqət. (İlyas Əfəndiyev-80) //Xalq qəzeti. - 1994. - 27 may.; Abdullazadə A. Bir ömrün poeziyası və ya yubiley təntənələrindən sonrakı düşüncələr. (İ.Əfəndiyev-80) //İncəsənət. - 1994. - 6 sentyabr.; Əfəndiyev Əmin. Ədibin ilk hekayəsi (İlyas Əfəndiyev - 85) //Ədəbiyyat qəzeti. - 1999. - 26 noyabr və s... ) 1990-cı ildə Azərbaycanın Milli Teatrı öz tarixində ilk dəfə olaraq xarici ölkəyə - Türkiyəyə qastrol səfərinə çıxmışdır. Bu səfər zamanı Teatr İstanbul və Ankara şəhərlərində teatr həvəskarlarına İ.Əfəndiyevin «Bizim qəribə taleyimiz» və «Sevgililərin cəhənnəmdə vüsalı» əsərlərinin tamaşasını göstərmişdir. Böyük uğurla qarşılanan bu əsərlər haqqında Türkiyə mətbuatı onlarla sanballı məqalələr vermişdir. Həmin tarixi mədəniyyət hadisəsini xatırladan tanınmış teatrşünas, professor İnqilab Kərimov belə şərh etmişdir: "1989-cu ilin oktyabr ayında M.Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrının direktoru Həsən Turabov Türk Dünyası Araşdırmaları Vəqfindən bir məktub aldı. Vəqf Azərbaycanın görkəmli dramaturqu İlyas Əfəndiyevin pyeslərini göstərmək üçün teatrı Türkiyəyə dəvət etmək fikrində idi. Əlbəttə, bu çox şad bir xəbər idi. Əvvala, Azərbaycan teatrı 117 illik taixinin son 70 ilində bir dəfə də olsun xarici ölkələrdə qastrolda olmamışdı. İkincisi, tənqidin çox doğru olaraq qeyd etdiyi kimi, uzun illərdir ki, teatrın əsas repertuar yükünün ağırlığı İlyas Əfəndiyevin öhdəsindədir; bu böyük dramaturqun yaradıcılığı dünyanın bir sıra ölkələrinin, o cümlədən Türkiyə ictimaiyyətinin diqqət mərkəzində olmuşdur. Müasir türk mətbuatı onu Azərbaycan ədəbiyyatının canlı klassiki adlandırıb... www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə 74 ... Bakıya gələn ilk 158 nəfərlik nümayəndə heyətinə Vəqfin rəhbəri, iqtisad elmləri doktoru, professor Turan bəy Yazqan başçılıq edir. Onlar teatrda İlyas Əfəndiyevin "Sevgililərin cəhənnəmdə vüsalı" tamaşasına baxırlar. Türk Dünyası Araşdırmaları Vəqfinin xüsusi mükafatını İlyas Əfəndiyevə təqdim edirlər... ... Azərbaycan teatrı 1990-cı il may ayının 1-dən 15- nə kimi Türkiyədə qastrolda olmalı, İstanbul, Ankara, İzmir şəhərlərində tamaşalar göstərməliydi. İstanbulda 6 tamaşa (üç tamaşa "Bizim qəribə taleyimiz", üçü isə "Sevgililərin cəhənnəmdə vüsalı"), Ankara və İzmirdə isə hər iki tamaşanı iki dəfə göstərmək nəzərdə tutulmuşdu. ... 1990-cı il may ayının 1-də Azərbaycan Dövlət Aka- demik Dram Teatrının 37 nəfər üzvü Sovet-Türk sərhəddini SƏRP-HOPA zolağından keçərək Türkiyə torpağına daxil olurlar. Türkiyədə Azərbaycan sənət- çilərini gül-çiçəklə, duz-çörəklə, folklor ansamblının gözəl mahnı və rəqsləri ilə böyük diqqət, qayğı və məhəbbət hissi ilə qarşılayırlar... ... May ayının 2-də teatr birinci olaraq özünün "Bizim qəribə taleyimiz" adlı tamaşasını Türkiyənin ən möhtəşəm, ən müasir səhnə texnikasına malik, 1250 nəfərlik tamaşaçı salonu olan Atatürk Kültür Mərkəzində göstərdi. Tamaşalar çox böyük müvəffəqiyyətlə keçmiş, gözlənildiyindən daha artıq səmimiyyət və hərarətlə qarşılanmışdı. Teatrın o vaxtkı sərəncamçı direktoru Ədalət Vəliyev yazır ki, "tələbkar türk tamaşaçıları tamaşa bitdikdən sonra salonu tərk etmək istəmir, dəfələrlə aktyor heyətini, rejissoru səhnəyə dəvət edirdilər. "Yazar gəlsin, yazar gəlsin!"- deyə hörmətli dramaturqumuz İlyas Əfəndiyevi tələb edirdilər. Demək www.elmler.net - Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə 75 olar ki, hər bir tamaşadan sonra teatrımızın bədii rəhbəri, xalq artisti Həsən Turabov səhnəyə çıxır və sevimli yazıçımız İlyas Əfəndiyevin... adından hərarətli qəbul üçün qədirbilən türk tamaşaçılarına dərin minnətdarlığını bildirirdi... ... Türkiyənin ən mötəbər informasiya agentlikləri, Türk televiziyası və mətbuatı kollektivimizin uğurlu çıxışları ilə bağlı olaraq "Tərcüman", "Türkiyə", "Hürriyyət", "Cümhuriyyət", "Milliyyət", "Günəş", "Zaman", "Dünya" və s. qəzet səhifələrində tanınmış, görkəmli səhnə xadimi, yazıçı Niyazi Yıldırım Gəncosmanoğlunun, kinodramaturq Sevinc Çokumun, naşir Tahı Açyolun, teatrşünas Fatma xanımın və Hüseyn Başüstənin, qəzetçilər Murad Arvaz və Səlcuk Alkun, teatrşünas və sənətçi Həyati Əsilyazıçı, türk ziyalı və oxucularının, teatrsevərlərinin diqqəti cəlb edəcək "İlyas Əfəndiyev məktəbdir", "Azərbaycanın böyük yazarı İlyas Əfəndiyev", "Böyük Azərbaycan dramaturqu" və s. onlarca bu kimi başlıqlar altında geniş məqalə və resenziyalar, fotoşəkillər dərc edirdilər.... ... May ayının 14-də "Sevgililərin cəhənnəmdə vüsalı" son vida tamaşasından sonra, Türkiyə Respublikasının mədəniyyət naziri Namiq Kamal Zeybək bəy gecədən xeyli keçmiş kollektivin şərəfinə düzəltdiyi gözəl ziyafətdə xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyev haqqında çox qiymətli fikirlər söylədi... ... 1998-ci ilin noyabr ayında Azərbaycan Dövlət Milli Akademik Dram Teatrının kollektivi Türkiyənin Ərzurum, Sivas, Kayseri və Ankara şəhərlərində İlyas Əfəndiyevin "Hökmdar və qızı", B.Vahabzadənin "Özümüzü kəsən qılınc", Elçinin "Mənim sevimli dəlim" əsərlərinin tamaşalarını göstərdilər..." (Bax: Kərimov İ. Yüklə 3,14 Kb. Dostları ilə paylaş:
|