XəZƏr universiteti erciyes universiteti
Yüklə 4,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
393
anlamıyla, insanın kimliği ve esası değildir. Salt rasyonel yeti vasıtasıyla insan kimliği tesis edilemez; çünkü kısmî belirlenim, kimlik oluşturamaz. Yani, iki ayaklı, tüysüz, düşünen ve algılayan şey, ancak kısmî bir belirlenimdir; kimlik değildir. 1 Bu
nedenle, insanın istikrar, denge ve sürekliliğin iki kaynağı olan vahiy ve entelektüel sezgiden kopuşu, onun müteal tüm arketiplerden koparılarak dar ve sığ beşerî gö- rünüşlere ve felsefî kesinliği yok eden nominalizme mahkûm olmasına sebep oldu. Eğer insan sadece tabiattaki değişmeyi görüyorsa, bu, onun zihninin daim ve değişmez olanın derinliklerindeki dayanak noktasını yitirmesinden ve sürekli deği- şen fikirler ve imajlar ırmağına düşmüş olmasından dolayıdır. Postmodern anlayışta, “ilerleme ve gelişmenin esası dönüşerek aşmak değil, değişen koşullar itibariyle, mevcut mevzuata eklemlemeler yaparak, mevcut zemini muhafaza etmektir.” 2 Bu
nedenle, insan tabiatta evrimden başka bir şey görmemektedir. Evrim tabiatın ob- jektif olarak gözlemlenmesinin değil, bâkî olana her türlü yaklaşabilme imkânından kopuk olan seküler bir anlayışın ürünüdür. İçinde yaşadığımız dünyayı inceledi- ğimizde, insanların bir süreklilik`in varlığını binlerce yıldan beri müşahede ettikleri yeryüzü muhiti, genel özellikleri bakımından değişmemiştir. Tabiî formlar, önceki çağlardaki gibi aynı düzenlilik ve süreçlerle varolmayı sürdürmektedir. “Bu, belli tabiî formların İlahî Sıfatların yansıması olarak düşünülmesi ve âlemin ilahî olan açısından görülmesidir.” 3 Ne gülün taç yaprağı ve kokusu, ne de insan biyolojisi beşeriyet tarihinin başından beri evrim geçirmiştir. Postmodern insan, sürekliliğe ve aşkınlığa inanan eski insanlarla biyolojik ve manevî özellikleri bakımından aynıdır. 4
ve onun “Tanrı`nın sûreti”nde yaratıldığı iddia edilirdi. Âlemdeki süreklilik unsuru, Mutlak olanın göreli semboller altında tezahür etmesidir. Bu, nesnelerin ontolojik gerçekliğinin bir görüntüsü olup, insanın onun hakkındaki algısından bağımsızdır. Sembol yüce bir gerçeklik düzeninin, aşağı bir düzen içinde ilham edilmesidir. Bundan dolayı, sembolleri anlamak, evrenin hiyerarşik yapısını ve varlığın çok çe- şitli hallerini kabul etmek demektir. “Tabiat gerçek anlamını, eğer biz ona tabiatüstü hakikatlerin ya da kelimenin tam anlamıyla ya da etimolojik anlamıyla metafizik hakikatlerin bilgisine bizi yükseltebilecek bir destek olarak bakarsak, ancak o zaman gerçek anlamını kazanır.” 5 “Tanrı” ve “semboller”in anlam ve önemini yitirmesiyle, bu geniş âlemde, kimliksiz veya amaçsız olarak kalakaldık. Tanrı olmadan kalıcı, mutlak ve evrensel bir kimliğe sahip olmak zordur. Çünkü kimlik bir seçim, bir va- roluş tarzının onaylanması, yeni bir dünyaya giriş ve ‘intisab’ anlamında, bir ‘varoluş sözleşmesi’nin neticesidir. Anlamlı, nitelikli, kimlikli, sorumluluk bilinci içinde çiçeklenen bir hayatın ilk şartı Tanrı`ya bağlanmadır.” 6
1 Yalçın Koç, Anadolu Mayası: Türk Kimliği Üzerine Bir İnceleme, Cedit Neşriyat, Ankara,2008, s. 30. 2 Yalçın Koç, Anadolu Mayası: Türk Kimliği Üzerine Bir İnceleme, s. 31. 3 Seyyed Hossein Nasr, Knowledge and Sacred, State University of New York Press, New York, 1989, s. 169. 4 Seyyid Hüseyin Nasr, Tasavvufî Makaleler, (Çev. Sadık Kılıç), İnsan Yayınları, İstanbul, 2002, ss. 101-104. 5 Réné Guénon, İnisiyasyona Toplu Bakışlar I, (Çev. Mahmut Kanık), Hece Yayınları, Ankara, 2003, s. 196. 6 Turan Koç, Varoluşun Tanıkları, Hece Yayınları, Ankara, 2013, s. 249. 394
Sonuç olarak, her şey sürekli değişiyorsa, kişisel kimlik de tehlikeye düşer. Öyle görünüyor ki, kişilik, süreklilik içinde değişim geçiren bir özelliğe sahiptir. Yani, benlik tüm değişimler karşısında ve her türlü değişikliğe rağmen, değişmeden kalan bir cevherin korunması değil, ilerlemekte olan bir oluşum sürecidir. En iyisi, insanın kişiliğini her türlü değişmeye rağmen, sürekliliğini koruyan bir şey olarak düşünmektir. 1 Gerçekten, insanın aşkın`la olan tüm bağlarını yok sayan, onu kendi kendine yeten akıllı bir varlık olarak gören her anlayış, insanın manevî ve kişilik yönüyle ilgili sorunların çözümünde başarılı olamaz. Søren Kirkegaard`ın dediği gibi, ben sonlu ile sonsuz; tin ile beden ve özgürlük ile zorunluluk`un bilinçli bir sentezidir. Onun gayesi kendisi olmaktır. Ben, bunu ancak Tanrı ile kurduğu ilişki sayesinde yapabilir. Bir şeyin kendisi olması demek, müşahhas olması demektir. Fakat müşahhas olmak ne sonlu olmak, ne de sonsuz olmaktır; aksine, gerçekten müşahhas olmak bir sentezdir. 2 Sentezi oluşturan öğeler bilfiil hale gelmeyi bekleyen bilkuvve güçler olarak insanda her zaman mevcuttur. Benliği oluşturan öğelerden belli bazısı yok olsaydı, bu, imkânlar sahası olan insan varoluşunun ortadan kalkması anlamına gelirdi. Dolayısıyla, kişi ne ise o olarak, benliği oluşturan öğelerden sadece bir ya da bir kaçının egemenliği altında yaşardı. Oysa, insan kendisini yeniden kurma imkânına daima sahiptir. Bu imkânın var olabilmesi için, benliği oluşturan unsur- lardan bazısı etkinliğini yitirmiş olsa bile, varlığını bireyde devam ettirmesi gerekir. 3
unsurları her daim taşımak durumundadır. Aksi takdirde, kimlik ve kişilik teşekkül edemez.
KAYNAKÇA Baudrillard, Jean, İmkânsız Takas, (Çev. Ayşe gül Sönmez), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2005. -------, Simülakrlar ve Simülasyon, (Çev. Oğuz Adanır), Doğu Batı Yayınları, Ankara, 2011. Bauman, Zygmunt, Postmodernity and its Discontents, Blackwell Publishers Ltd., Oxford, 1997.
-------, Postmodern Etik, (Çev. Alev Türker), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1998. -------, Parçalanmaş Hayat: Postmodern Ahlâk Denemeleri, (Çev. İsmail Türkmen), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2001. Guénon, Réné, İnisiyasyona Toplu Bakışlar I, (Çev. Mahmut Kanık), Hece Yayınları, Ankara, 2003. Dostoyevski, F. M., Karamazov Kardeşler IV, (Çev. Nihal Yalaza Taluy), M.E.B, İstanbul, 2001. -------, The Brothers Karamazov, http://www.planetpdf.com/planetpdf/pdfs/free_ebooks/The_Brothers_Karamazov_NT Funk, Rainer, Ben ve Biz: Postmodern İnsanın Psikanalizi, (Çev. Çağlar Tanyeri), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2006. Griffin, David Ray, God and Religion in thePostmodern World: Essays in Postmodern
1 Turan Koç, Ölümsüzlük Düşüncesi, İz Yayıncılık, İstanbul, 1991, ss. 107-108. 2 Søren Kierkegaard, The Sickness Unto Death, (Trans., Ed., Howard V. Hong, Edna H. Hong), Princeton University Press, Princeton, 1980, ss. 29-30.
3 Vefa Taşdelen, Kierkegaard`ta Benlik ve Varoluş, Hece Yayınları, Ankara, 2004, ss. 105-106. Yüklə 4,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|