Yazılış qaydası Metodikası Tərtibi Müdafiəsi Azərbaycan Respublikası Təhsil

64
göstərişlərini  verir. Magistrantı  elmi  işə həvəsləndirir,  el-
mi konfranslarda çıxış etməyə hazırlayır, axtarıcılığa, təd-
qiqatçılığa  yönəldir. İşlə bağlı elmi  rəhbər tədqiqatçını
məqalə yazmağa  sövq  edir, onu ruhlandırır  və təbii  ki,
belə olan halda məqalə də yazıla bilir.
Başa çatmış dissertasiya işi haqqında elmi rəhbər öz
rəyini yazır və dissertasiyanın müdafiəyə təqdim edilməsi-
nə razılıq verir.
Elmi  rəhbər  rəyində tamamlanmış  dissertasiyanın
yığcam  xarakteristikasını  verir,  tədqiqatın  aktuallığını,  el-
mi-nəzəri səviyyəsini,  praktik əhəmiyyətini  göstərir. Dis-
sertasiyanın  orijinallığını,  tamlığını,  elmiliyini,  həmçinin
müəllifin qoyulan  məsələlərin  həllinə yanaşma tərzini  və
vəziyyətini  göstərir. Rəhbər  rəyində habelə magistrantın
tədqiqatçılıq  bacarığını,  müstəqilliyini, ədəbiyyatlardan,
ilk  mənbələrdən  istifadə etmək qabiliyyətini, müdafiəyə
hazır  olma  vəziyyətini,  dissertasiyasının  magistr  disser-
tasiyası  tələblərinə uyğunluğunu,  magistr  elmi  dərəcəsinə
layiqliyini qeyd edir.
Tamamlanmış  dissertasiya  işinə kafedra  müdirinin
təqdimatı  ilə digər  elmi  dərəcəli,  ixtisaslı  pedaqoq əlavə
rəy  yazır. Bu rəydə dissertasiyadakı fəsillər,  yarımfəsillər
ətraflı  təhlil  edilir. Mövzunun  aktuallığı,  elmi  yeniliyi,
praktik əhəmiyyəti, müəllifin gəldiyi nəticələrin əsaslandı-
rılması,  onların əhəmiyyətliliyi,  dissertasiyanın  lazımi  tə-
ləblərə uyğunluğu göstərilməklə həmçinin irad və təkliflər
də göstərilir. Elmi  rəhbərin  və əlavə rəyçinin  rəyi ixtisas
kafedrasında  müzakirəyə- ilkin müdafiəyə ən  azı  5  gün
qalmış magistranta çatdırılır.

---

Bundan  sonra  magistrantın  dissertasiyası ixtisas
kafedrasında
müzakirə
olunur 
və
kafedranın
protokolundan çıxarışla  magistrant İxtisaslaşdırılmış Elmi
Şura qarşısında açıq müdafiəyə buraxıla bilir.

---

66
10. MAGİSTR DİSSERTASİYASININ TƏRTİBİ
Üz  vərəqi - dissertasiyanın 1-ci  səhifəsidir. Bura
nömrə  qoyulmur. (Üz  vərəqinin tərtibi Əlavə 1-də veril-
mişdir).
Mündəricatda dissertasiyanın bütün bölmələri ardı-
cıllıqla  göstərilir. Mündəricatda  bütün  fəsillərin,  yarımfə-
sillərin və bəndlərin başlanğıc nömrəsi göstərilir.
Giriş – təxminən  4-5 səhifəyə  qədər  ola  bilər.
”Giriş”də tədqiqatın məqsəd və vəzifələri, aktuallığı, elmi
yeniliyi,  praktik əhəmiyyəti,  metod  və  metodologiyası,
ədəbiyatda qoyuluşu və s. göstərilir.
Əsas  hissə - fəsillər, yarımfəsillər və  bəndlərdir.
Adətən  iki  və  ya  üç  fəsildən  və  hər  fəsil ən  azı  2 yarım-
fəsildən ibarət ola bilir. Çalışmaq lazımdır ki, fəsillər ara-
sında həcmcə mütənasiblik də gözlənilsin.
Nəticə - 3-4 səhifəyə qədər ola bilər. Nəticələr konk-
ret olaraq göstərilir. Təkliflər də verilə bilər.

---

İstifadə  edilmiş ədəbiyyat- real və tədqiqata uyğun
olmalıdır. Əlavə mütaliə edilmiş ədəbiyyat, yaxud internet
saytı  da ədəbiyyat  siyahısına  daxil  olur. Hər  halda
ədəbiyyatda  da  zənginlik  görünməlidir. Xüsusilə  son
dövrlərin ədəbiyyatına üstünlük verilməlidir.
“Əlavələr”də  mövzu  ilə  bağlı  müəyyən  cədvəllər,
müəyyən sənədin üzü, təlimat və s. verilə bilər.

---

68
11. DİSSERTASİYANIN TƏRTİBINƏ VERİLƏN
ƏSAS TƏLƏBLƏR
√ Dissertasiyanın  mətni  A-4  formatlı  (210  x  297
mm.) ağ  kağızın  bir  üzündə  Times  Nev  Roman,  Times
Roman AzLat , Alk-Az-Tmsl şriftlərindən biri ilə 14 ölçü-
də, sətirlər arası məsafə 1. 5 interval olmaqla kompüterdə
yazılır və cildlənilir.
√ Dissertasiyanın mətni kağızda boş sahələrin göstə-
rilən ölçüləri gözlənilməklə çap edilir. Kağızın sol tərəfin-
dən 30 mm., sağ tərəfindən 10 mm, yuxarı və aşağıdan 20
mm. Sətirdəki  işarələrin  sayı  60-65-dən  az  olmamalıdır.
Səhifədə sətirlərin sayı 29-31 olmalıdır.
√ Dissertasiyadakı bütün xətlər, hərflər, rəqəmlər və
işarələr aydın və eyni qaralıqda olmalıdır.
√ Kompüterdə  yazıldıqdan  sonra  dissertasiyanın
mətninə  əlavəyə  ehtiyac  olarsa  2-3 söz  və ya şərti  işarə
qara qələmlə səliqə ilə əlavə edilə bilər. Çapdan sonra

---

kompüter  səhvləri  hər  səhifədə  düzəlişlərin  sayı  ikidən
çox olmamalıdır.
√ Dissertasiyanın həcmi 70-75 səhifə olmalıdır.
√ Fəsillərin  başlanğıcı  rum  rəqəmi  ilə,  başlıq  böyük
hərflərlə yazılır. Yarım fəsillərin başlanğıcı ərəb rəqəmləri
ilə, başlıq və bəndlər kiçik hərflərlə yazılır.
√ Bəndin  nömrəsi  bir-birindən  nöqtə  ilə  ayrılan  fəs-
lin  və  ya  yarımfəslin  və  bəndin  nömrəsindən  ibarətdir.
Məsələn: 1. 1. 1. (I fəslin I yarımfəsli və I bəndi) (“Əlavə-
lər”də bu barədə nümunələr verilmişdir).
√
Əgər  disseratasiyada
spesifik  terminologiya,
həmçinin  geniş  yayılmamış  ixtisarlar,  yeni  simvollar,  işa-
rələr və s. istifadə edilmişsə, onların siyahısı “İxtisar siya-
hısı” başlığı altında dissertasiyanın əvvəlində verilməlidir.
Siyahı sütün şəklində yazılır, sütunun sol tərəfində (əlifba
sırası  ilə)  ixtisarlar,  sağ  tərəfində  isə  onun  dəqiq  açılışı
verilir. Əgər  dissertasiyada  xüsusi  terminlər,  ixtisarlar,
simvollar,  işarələr  üç  dəfədən  az  təkrar  edilirsə,  onda
siyahı tərtib edilmir.
√ Fəsillərin  başlıqları  mətnə  simmetrik şəkildə,  bö-
yük  hərflərlə,  yarımfəsillərin  başlıqları  isə  abzasdan  baş-
layaraq sətri hərflərlə yazılmalıdır. (Birinci baş hərf istisna
olmaqla). Başlıqların  yazılışında  sözlər  sətirdən  sətrə
keçirilməməli,  başlığın  sonunda  nöqtə  qoyulmamalıdır.
Əgər  başlıq  iki  cümlədən  ibarətdirsə,  onları  nöqtə  qoy-
maqla bir-birindən ayırmaq lazımdır.

---