Yazın isti bir qürub çağı Patriarx gölünün qırağında iki adam göründü. Əynində parusindən boz yay köynəyi olan
Yüklə 3,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
89
– VətəndaĢ! – Ġyrənc regent yenə özünü araya soxdu, – siz əcnəbini niyə narahat edirsiniz? Buna görə bütün ciddiyyətiylə cavab verməli olacaqsınız! – ġübhəli professor isə təkəbbürlü görkəm alaraq dönüb Ġvandan uzaqlaĢdı. Ġvan çaĢıb-qalmıĢdı. Boğula-boğula regentə üz tutdu: – Ey, vətəndaĢ, cinayətkarı tutmağa kömək edin! Bu, sizin borcunuzdur. Regent cəld yerindən sıçrayıb bağırdı: – Kimdir cinayətkar? Hanı o? Əcnəbi cinayətkardır? – Regentin gözləri sevinclə parıldadı, – budur? Əgər o, cinayətkardırsa, ilk növbədə qıĢqırmaq lazımdır: "Qarovul!" Yoxsa çıxıb gedəcək. Haydı, bir yerdə! Xorla! – və regent ağzını açdı. KarıxmıĢ Ġvan baməzə regentə qulaq asıb "qarovul" qıĢqırdı, ancaq regent ona kələk gəlib heç nə qıĢqırmadı. Ġvanın tək, xırıltılı qıĢqırığı yaxĢı nəticə vermədi. Ġki qız diksinib kənara sıçradı və o, "sərxoĢ!" sözünü eĢitdi. – Aha, sən də onunla əlbirsən? – Ġvan hirslə çığırdı, – nədir, məni dolayırsan? Burax! downloaded from KitabYurdu.org 90
Ġvan sağa atıldı, regent də sağa atıldı! Ġvan sola atıldı, bu əclaf da özünü həmin tərəfə verdi. – Sən qəsdən əl-ayağıma dolaĢırsan? – Ġvan vəhĢi kimi bağırdı, – mən sənin özünü milisə təhvil verəcəyəm! Ġvan bu əbləhin yaxasından yapıĢmaq istədi, ancaq əli boĢa çıxdı. Regent, elə bil, yerə batdı. Ġvan "ah!" deyib qaldı; uzaqlara nəzər saldı və nifrət etdiyi naməlum Ģəxsi gördü. Həmin adam artıq Patriarx döngəsinə açılan çıxıĢın qarĢısında idi, həm də tək deyildi. ġübhəli regent də ona qoĢulmağa macal tapmıĢdı. Ancaq bu hələ harasıdır: dəstənin üçüncüsü axta donuz kimi nəhəng, his və ya zağca kimi qara, süvari kimi eĢmə bığlı, haradansa peyda olmuĢ piĢik idi. Üçlük Patriarx döngəsinə üz qoyub yola düzəldi, özü də piĢik dal ayaqları üstə yeriyirdi. Ġvan yaramazların arxasınca götürüldü və o saat da anladı ki, onlara çatmaq çox çətin olacaq. Üçlük bir andaca döngəni burulub, Spiridonovkaya çıxdı. Ġvan addımlarını nə qədər yeyinlətsə də, təqib elədikləriylə arası heç azalmadı. ġair bir də özünə gəldi ki, Spiridonovkadan sonra Nikitski qapısına çatıb. Burada onun downloaded from KitabYurdu.org
91
vəziyyəti pisləĢdi. Tünlükdə Ġvan kiminləsə toqquĢub söyüldü. üstəlik də, yaramazlar burada quldurların xoĢladığı fəndi iĢlətdilər – müxtəlif tərəflərə səpələndilər. Regent cəld Arbat meydanı ilə Ģütüyən avtobusa sıçrayıb aradan çıxdı. Təqib elədiklərindən birini itirən Ġvan diqqətini piĢikdə cəmləĢdirdi və gördü ki, bu qəribə piĢik dayanacaqdakı motorlu "A" vaqonunun ayaq yerinə qalxaraq, bir qadını çığırda-çığırda həyasızcasına yerə saldı, tutacaqdan yapıĢıb, bürküyə görə açıq olan pəncərədən hətta konduktor qadına ikiĢahılıq da verməyə cəhd elədi. PiĢiyin hərəkəti Ġvanı elə heyrətləndirdi ki, tindəki ərzaq dükanının yanında quruyub qaldı, ancaq konduktorun hərəkəti onu lap mat qoydu. Tramvaya soxulmaq istəyən piĢiyi görən kimi konduktor hirsindən əsə-əsə qıĢqırdı: – PiĢiklərə olmaz! PiĢiklərə qadağandır! PiĢt! DüĢ, yoxsa milis çağıracağam! Konduktor qadını, sərniĢinləri məsələnin mahiyyəti – piĢiyin tramvaya təpilməsi, bu hələ bir yana qalsın, üstəlik, onun pul vermək istəməsi də heyrətləndirmədi. downloaded from KitabYurdu.org 92
PiĢik nəinki pul vermək qabiliyyəti olan, demə, həm də intizamlı heyvan imiĢ. Konduktor qadın üstünə bircə dəfə qıĢqıran kimi özünü yığıĢdırıb, dayanacaqda ayaq qoyulan yerdən düĢdü və ikiĢahılıqla bığlarını sığalladı. Ancaq elə ki konduktor kəndiri çəkdi, tramvay tərpəndi, piĢik tramvaydan qovulan, ancaq nə cür olur-olsun, getməli olan adam kimi hərəkət etdi. Vaqonun üçünü də ötürüb, sonuncunun arxasına tullandı, pəncəsi ilə hansısa çıxıntıdan yapıĢdı və bu yolla ikiĢahılığa qənaət etdi. Murdar piĢiyə baĢı qarıĢdığından Ġvan az qalmıĢdı bu üçlükdən ən əsasını – professoru gözdən qaçırsın. Ancaq xoĢbəxtlikdən, o, aradan çıxa bilməmiĢdi. Böyük Nikitskinin, ya Qertsenin baĢlanğıcındakı basabasda Ġvan boz bereti gördü. Bir göz qırpımında özü də artıq orada idi. Di gəl, yenə bəxti gətirmədi. ġair addımlarını da yeyinlətdi, yoldan keçənləri itələyə-itələyə qaçdı da, ancaq professora bir santimetr də yaxınlaĢa bilmədi. Ġvan nə qədər pərt olsa da, onu təqibin misli görünməmiĢ sürəti heyrətləndirirdi. Nikitski qapısından sonra heç iyirmi saniyə keçmədi ki, Arbat meydanının downloaded from KitabYurdu.org
93
iĢıqları Ġvan Nikolayeviçin gözünü qamaĢdırdı. Bir neçə saniyə də ötdü və əyri-üyrü səkiləri olan hansısa qaranlıq dalanda Ġvan Nikolayeviç üzü üstə yerə gəlib dizini əzdi. Yenə iĢıqlı magistral – Kropotkina küçəsi, sonra dalan, sonra Ostojenko və yenə xəsisliklə iĢıqlandırılmıĢ cansıxıcı, iyrənc dalan. Və elə burada Ġvan Nikolayeviç ona lazım olan adamı tamam gözdən itirdi. Professor yoxa çıxmıĢdı. Ġvan Nikolayeviç karıxdı, ancaq bu çox çəkmədi, çünki birdən ağlına gəldi ki, professor mütləq 13 №-li evdə və mütləq 47 №-li mənzildə olmalıdır. Ġvan Nikolayeviç küçə qapısından soxulub, ikinci mərtəbəyə çıxdı, dərhal həmin mənzili tapdı və tələsik zəngi basdı. Çox gözləmədi: Ġvanın üzünə qapını beĢ yaĢlarında bir qız uĢağı açdı və gələn adamdan heç nə soruĢmadan tez harasa getdi. Çox iri, bərbad, səliqəsiz girəcəkdə çirkdən qaralmıĢ hündür tavandan asılan kiçik kömür lampasının zəif iĢıqlandırdığı divardan təkərsiz velosiped asılmıĢdı, küncə böyük sandıq qoyulmuĢdu, asılqanın üstündəki taxçadan qıĢ downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|