84
macal tapdı. O, yanı üstə çönüb ayaqlarını cəld hərəkətlə
qamına yığdı və dönərək, qarĢısıalınmaz bir sürətlə üstünə
Ģığıyan vaqonda bələdçinin dəhĢətdən ağarmıĢ sifətini və al-
qırmızı sarğısını gördü. Berlioz qıĢqırmadı, ancaq ətrafdakı
qadınların çığırtısı küçəni baĢına götürdü. Bələdçi qadın
elektrik əyləcini çəkdi, vaqonun burnu yerə gəldi, sonra irəli
sıçradı, pəncərənin ĢüĢələri çiliklənib töküldü. Bu zaman
Berliozun
beynində
kimsə
ümidsizliklə qıĢqırdı –
"Doğrudanmı?.." Bir daha və son dəfə ay göründü, ancaq
parçalanıb dağıldı, sonra isə qaranlıq çökdü.
Tramvay Berliozun üstündən keçdi və xiyabanın dəmir
çəpərinin altından çaydaĢları döĢənmiĢ eniĢə nəsə yumru bir
Ģey düĢdü. O, eniĢdən üzüaĢağı yuvarlanıb, Bronnının
çaydaĢlarına dəyə-dəyə diyirləndi.
Bu, Berliozun kəsik baĢı idi.
IV fəsil
TƏQĠB
downloaded from KitabYurdu.org
85
Əsəbi qadın qıĢqırıqları sakitləĢdi, milis fitinin səsi
qulaqları deĢdi, iki sanitar maĢını: biri baĢsız bədənlə
kəsilmiĢ baĢı meyitxanaya, o biri ĢüĢə qırıqlarından
yaralanmıĢ gözəl bələdçi qadını xəstəxanaya götürüb apardı,
ağ önlüklü dalandarlar ĢüĢə parçalarını yığdılar, qan
gölməçəsinin üstünə qum tökdülər, turniketə qədər qaça
bilməyən Ġvan Nikolayeviç isə skamyaya necə yıxılmıĢdısa,
eləcə də sərələnib qalmıĢdı.
Bir neçə dəfə qalxmağa cəhd göstərsə də, ayaqları
sözünə qulaq asmadı – Bezdomnını, elə bil, iflic vurmuĢdu.
Ġlk çığırtıları eĢidib baĢın küçəylə diyirləndiyini görən
kimi, Ģair turniketə sarı qaçmağa baĢladı. Gördüyündən ağlı
elə çaĢdı ki, skamyaya yıxılıb, əlini qan çıxana qədər diĢlədi.
Əlbəttə, dəli almanı unutmuĢdu və bircə Ģeyi anlamağa
çalıĢırdı: axı necə olur, indicə Berliozla danıĢırdı, bir dəqiqə
sonra isə baĢ...
HəyəcanlanmıĢ adamlar bərkdən danıĢa-danıĢa Ģairin
yanından keçib xiyabanla qaçırdılar, ancaq Ġvan Nikolayeviç
onları eĢitmirdi.
downloaded from KitabYurdu.org
86
Ġki qadın qəfil onun böyründə toqquĢdu və uzunburun,
baĢıaçıq qadın Ģairin lap qulağının dibində o biri qadına
qıĢqıra-qıĢqıra dedi:
– AnnuĢka, bizim AnnuĢka! Sadovıdakı! Bu, onun
iĢidir! Dükandan aldığı litrlik günəbaxan yağı fırlanğıca
dəyib dağıldı! Yubkası tamam batdı... Bayaqdan söylənirdi.
Bu bədbəxtin də, yəqin, ayağı sürüĢüb, yıxılıb relslərin
üstünə...
Qadının qıĢqıra-qıĢqıra dediyi sözlərdən Ġvan
Nikolayeviçin keyləĢmiĢ baĢında bircə söz iliĢib qaldı:
"AnnuĢka..."
– AnnuĢka... AnnuĢka?.. – Ģair həyəcanlı halda ətrafına
boylandı, – bağıĢlayın, bağıĢlayın...
"AnnuĢka" sözünə "günəbaxan yağı", sonra isə,
nədənsə, "Fonti Pilat" sözü bağlandı. "Pilat"ı Ģair bir kənara
atdı, "AnnuĢka" sözündən baĢlayıb kələfin ucunu tutaraq,
çox tez gedib dəli professora çıxdı.
BağıĢlayacaqsınız! Axı o dedi ki, iclas olmayacaq,
çünki AnnuĢka yağı dağıdıb. Zəhmət çəkməyin, olmayacaq!
Hələ bu harasıdır: açıqca dedi ki, Berliozun baĢını qadın
downloaded from KitabYurdu.org
87
kəsəcək! Hə, hə, hə! Axı bələdçi qadın idi! Bu nə deməkdir?
Hə?
Bir damcı da Ģübhə qalmadı ki, bu müəmmalı
məsləhətçi Berliozun dəhĢətli ölümünü bütün təfərrüatıyla
əvvəlcədən bilirmiĢ. Bu yerdə Ģairin beynindən iki fikir
keçdi. Birinci: "O heç də dəli deyil! Belə düĢünmək
axmaqlıqdır!" və ikinci: "Bunların hamısını elə özü düzüb-
qoĢmayıb ki?!"
Ancaq icazənizlə soruĢaq: necə?!
– Yo...o...x! Biz bunu ayırd edərik!
Ġvan Nikolayeviç bütün gücünü toplayıb skamyadan
qalxdı və geriyə, professorla danıĢdığı yerə qaçdı.
XoĢbəxtlikdən, məlum oldu ki, o, hələ getməyib.
Bronnıda artıq fənərlər yanırdı, Patriarx gölünə isə
qızılı ay iĢıq saçırdı və həmiĢə aldadıcı olan ay iĢığında Ġvan
Nikolayeviçə elə gəldi ki, professorun qoltuğunda tutduğu
əlağacı deyil, qılıncdır.
Ġstefada olan sırtıq regent Ġvan Nikolayeviçin bir az
əvvəl oturduğu yerdə əyləĢmiĢdi. Ġndi o, burnuna bir ĢüĢəsi
heç olmayan, o biri ĢüĢəsi çat olan lazımsız gözlük
downloaded from KitabYurdu.org
88
keçirmiĢdi. Buna görə dama-dama paltarlı vətəndaĢ Berlioza
relslərə tərəf gedən yolu göstərdiyi vaxtdakından da idbar
idi.
Ġvan ürəyi əsə-əsə professora yaxınlaĢdı və onun üzünə
baxıb əmin oldu ki, bu sifətdə heç bir dəlilik əlaməti yoxdur,
heç olmayıb da.
– Etiraf edin, siz kimsiniz? – Ġvan boğuq səslə soruĢdu.
Əcnəbi qaĢqabağını tökdü, elə baxdı, guya, Ģairi
ilkdəfədir görür və kinli-kinli cavab verdi:
– Rus dili... baĢa düĢmür...
– Onlar baĢa düĢmürlər! – əcnəbinin dediyini izah
etməyi ondan xahiĢ eləyən olmasa da, skamyada oturmuĢ
regent söhbətə qarıĢdı.
– Özünüzü bicliyə qoymayın! – Ġvan hirslə dedi və
canına dəhĢətli qorxu doldu, – indicə rus dilində gözəl
danıĢırdınız. Siz nə almansınız, nə də professor. Siz qatil və
Ģpionsunuz! Sənədlərinizi! – Ġvan qəzəblə qıĢqırdı.
Müəmmalı professor, onsuz da, əyri olan ağzını
iyrənirmiĢ kimi bir az da əyib çiyinlərini çəkdi.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |