Yazın isti bir qürub çağı Patriarx gölünün qırağında iki adam göründü. Əynində parusindən boz yay köynəyi olan
Yüklə 3,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
94
papağının uzun qulaqları sallanırdı. Otaqların birindən radioda bərkdən, hirslə Ģeir deyən kiĢi səsi eĢidilirdi. Yad mühit Ġvan Nikolayeviçi heç də çaĢdırmadı və birbaĢa dəhlizə soxulub, gedə-gedə düĢündü: "O, əlbəttə, vanna otağında gizlənib". Dəhliz qaranlıq idi. Ġvan divara toxunub, qapının aĢağısından gələn zəif iĢıq zolağını gördü, qapının dəstəyini gözəyarı axtarıb ehmalca dartdı. Qarmaq geri sıçradı və Ġvan məhz vanna otağına düĢdü, fikirləĢdi ki, bəxti gətirib. Ancaq bəxti o qədər də gətirməmiĢdi! Ġvanı nəm, isti hava vurdu, kolonkada közərən kömürün iĢığında divardan asılmıĢ təknə və minası büsbütün tökülüb qara ləkələrlə örtülmüĢ vannanı gördü. Həmin bu vannada sabunlu və əlində hamam lifi olan lüt qadın dayanmıĢdı. O, uzağı pis gördüyündən gözünü qıyıb, içəri soxulmuĢ Ġvana baxdı və yəqin, çox zəif iĢıqda yanılıb astadan sevincək dedi:
– KiryuĢa! Nə avaralanırsan! Dəli olmusan-nədir?.. Fyodor Ġvanoviç indicə qayıdacaq. Tez ol, itil buradan! – və əlindəki hamam lifini Ġvana sarı atdı. downloaded from KitabYurdu.org 95
AnlaĢılmazlıq göz qabağında idi, bunda da, əlbəttə, Ġvan Nikolayeviç günahkardı. Ancaq o, bunu boynuna almaq istəmədi və tənə ilə: "Ax, pozğun!.." – deyib, nəyə görəsə mətbəxə girdi. Mətbəxdə heç kim yox idi, yarıqaranlıqda pilətənin üstünə on dənəyə yaxın sönmüĢ primus düzülmüĢdü. Ġllərlə silinməyən toz basmıĢ pəncərədən süzülən ay iĢığı vur-tut kiçik, ĢüĢəli qutusundan bir cüt nikah Ģamının ucu görünən, tozun və hörümçək torunun içində unudulub qalan ikonanın asıldığı küncü xəsisliklə iĢıqlandırırdı. Böyük ikonanın altına balaca kağız ikona sancaqlanmıĢdı. Məlum deyil, Ġvanın haradan ağlına gəldi, ancaq dal qapıya tərəf qaçmazdan əvvəl o, Ģamlardan birini və kağız ikonanı götürdü. Bayaq vanna otağında gördüyündən pərtləĢərək, həyasız KiryuĢanın kimliyini və bu iyrənc qulaqlı
papağın onunmu
olduğunu özlüyündə aydınlaĢdırmağa çalıĢaraq, götürdüyü əĢyalarla bir yerdə, donquldana-donquldana yad mənzili tərk etdi. downloaded from KitabYurdu.org
96
BoĢ, cansıxıcı dalanda qaçağı tapmaq üçün Ģair boylandı, ancaq o heç harada gözə dəymirdi. Onda Ġvan əminliklə dedi: – Əlbəttə, o, Moskva çayındadır! Ġrəli! Yəqin, Ġvan Nikolayeviçdən soruĢmaq lazım idi ki, niyə o, professorun baĢqa yerdə yox, məhz Moskva çayında olduğunu güman edir. Ancaq dərd orasında idi ki, soruĢmağa adam yoxdu. Lənətə gəlmiĢ dalan tamamilə kimsəsizdi. Çox az keçmiĢ Ġvan Nikolayeviç Moskva çayına enən mərmər pilləkənlərdə göründü. Əynindəki paltarları soyunub cırıq, büzməli ağ köynəyin, qaytanı açılmıĢ, ağız-burnu əyilmiĢ bir cüt çəkmənin böyründə eĢmə çəkən xoĢsifət bir saqqallıya tapĢırdı. QızıĢmaq üçün əl-qolunu oynadıb, suya baĢ vurdu. Su elə soyuq idi, az qaldı nəfəsi kəsilsin, hətta fikrindən keçdi ki, yəqin, suyun üzünə çıxa bilməyəcək. Ancaq çıxa bildi və gözləri qorxudan böyümüĢ halda tövĢüyə-tövĢüyə, fınxıra-fınxıra neft qoxuyan qara suda, əyri-üyrü xətt üzrə düzülmüĢ sahil fənərlərinin arasıyla üzməyə baĢladı. downloaded from KitabYurdu.org
97
Ġvan pilləkənləri dırmaĢıb, paltarlarını saqqallıya tapĢırdığı yerə çatanda aydın oldu ki, nəinki paltarları, saqqallının özü də yoxa çıxıb. Paltarlarını qoyduğu yerdə zolaqlı alt tumanı, cırıq köynək, Ģam, kağız ikona və bir qutu kibrit qalmıĢdı. Ġvan hirsindən kiməsə yumruq qıcayıb, olub- qalanı əyninə keçirdi. Bu yerdə iki fikir onu narahat etməyə baĢladı: birinci, Massolitin həmiĢə üstündə gəzdirdiyi vəsiqəsinin itməyi, ikinci, bu görkəmdə Moskvada maneəsiz gəzə bilib- bilməyəcəyi. Hər halda, alt tumanında... Doğrusu, kimə nə dəxli, ancaq yenə sataĢan, iliĢən olmasa, yaxĢıdır. Ġvan alt tumanının qabağındakı düymələri qopartdı, fikirləĢdi ki, bəlkə, onda yay Ģalvarına oxĢaya, sonra ikonanı, Ģamı və kibriti götürüb öz-özünə: – Qriboyedova! Heç Ģübhəsiz, oradadır, – deyərək yola düĢdü.
ġəhər artıq öz gecə həyatını yaĢayırdı. KiĢilərin quru taxtanın, ya kisələrin üstünə sərələndiyi yük maĢınları zəncirlərini cingildədə-cingildədə toz qopararaq Ģütüyüb keçirdi. Pəncərələrin hamısı açıq idi. Narıncı abajurlardan downloaded from KitabYurdu.org
98
iĢıq süzülürdü və hər pəncərədən, hər qapıdan, hər darvazadan, hər damdan, hər çardaqdan, zirzəmidən, həyətdən "Yevgeni Onegin" operasından polonezin gurultusu ətrafa yayılırdı. Ġvan Nikolayeviçin əndiĢəsi tamamilə özünü doğrultdu: keçib-gedənlər dönüb təəssüflə onun arxasınca baxırdılar. Bu səbəbdən də qərara aldı ki, böyük küçələrdən çıxsın, tərslikdən heç cür Ģalvara oxĢamaq istəməyən alt tuman barədə ayaqyalın adamı sorğu-suala tutacaq zəhlətökənlərin az ola biləcəyi dal küçələrlə keçib-getsin. Ġvan elə də etdi və Arbat döngələrinin sirli Ģəbəkəsinə baĢ vurub, ətrafına boylana-boylana, iĢıqforlu dördyol ayrıclarından, səfirlik malikanələrinin yaraĢıqlı darvazalarından yayınmaq üçün hərdən binaların küçə qapısında daldalana-daldalana divarların dibi ilə getməyə baĢladı. Və bütün bu məĢəqqətli yol boyu Tatyanaya öz sevgisindən oxuyan yoğun kiĢi səsini müĢayiət edən orkestr ona, nədənsə, son dərəcə əzab verirdi.
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|