160
tüpürmədi. Bu vaxt Styopa belə bir hoqqa çıxardı: papiros
çəkən yad adamın qarĢısında diz çöküb dedi:
– Yalvarıram, söyləyin, bu hansı Ģəhərdir?
– Yox bir! – daĢqəlbli papirosçəkən çəmkirdi.
– Mən sərxoĢ deyiləm, – Styopa xırıldadı, – mən
xəstəyəm, baĢıma nəsə bir iĢ gəlib, mən xəstəyəm...
Haradayam? Bura hansı Ģəhərdir?
– Tutaq ki, Yaltadır...
Styopa astadan ah çəkib yanı üstə yıxıldı, baĢı
dalğaqıranın gündən qızmıĢ daĢlarına dəydi.
VIII fəsil
PROFESSORLA ġAĠRĠN QARġIDURMASI
Yaltada Styopanın huĢu baĢından çıxdığı vaxt, yəni
gündüz saat on ikinin yarısında uzun sürən dərin yuxudan
sonra Ġvan Nikolayeviç Bezdomnının huĢu özünə qayıtdı.
Bir müddət o, ağ pərdəsi arxasından günəĢin hiss olunduğu,
açıqrəngli metaldan qəribə dolabça qoyulmuĢ ağ divarlı yad
otağa necə gəlib düĢdüyünü anlamağa çalıĢdı.
downloaded from KitabYurdu.org
161
Ġvan baĢını silkələyib ağrımadığına əmin oldu və
xatırladı ki, müalicəxanadadır. Həmin fikir Berliozun
ölümünü yada saldı, ancaq Ġvan indi elə də sarsıntı
keçirmədi. Yuxudan sonra Ġvan Nikolayeviç sakitləĢmiĢdi,
düĢüncəsi də aydınlaĢmıĢdı. Təmiz, yumĢaq, rahat yaylı
çarpayıda bir müddət hərəkətsiz uzanan Ġvan yanındakı zəng
düyməsini gördü. Lüzum olmadan əĢyalara toxunmağa
vərdiĢ etdiyindən düyməni basdı. O, zəng səsi eĢidəcəyini,
ya kiminsə gələcəyini gözlədiyi halda tamamilə baĢqa Ģey
baĢ verdi. Ġvanın yatağının ayaq tərəfində üstünə "Ġçmək"
yazılmıĢ tutqun silindr iĢıqlandı. Bir müddətdən sonra silindr
fırlanmağa baĢladı və nəhayət, "Dayə" sözü göründü. Aydın
məsələdir ki, bu fəndgir silindr Ġvanı heyrətləndirdi. "Dayə"
sözünü "Həkim çağırın" yazısı əvəz etdi.
– Hm... – silindrdən baĢ çıxara bilməyən Ġvan söyləndi.
Bu yerdə təsadüfən bəxti gətirdi: "FeldĢer qadın" yazısında
Ġvan düyməni ikinci dəfə basdı. Silindr astaca cingildəyib
dayandı və söndü. Ağ xalatlı, qəĢəng, dolu bir qadın otağa
daxil olub Ġvana dedi:
– Sabahınız xeyir!
downloaded from KitabYurdu.org
162
Hazırkı Ģəraitdə salamlaĢmağı yersiz saydığına görə
Ġvan cavab vermədi. Doğrudan da, sağlam adamı
müalicəxanaya salıblar, özlərini də elə aparırlar, guya, belə
lazımdır!
Qadın isə halını pozmadan, sifətində mehriban ifadə,
düyməni bir dəfə basmaqla pərdəni yuxarı çəkdi və
döĢəməyə qədər çatan seyrək barmaqlıqlar arasından içəri
gün iĢığı doldu. Barmaqlığın arxası eyvan idi, o yanda
qıvrıla-qıvrıla axan çay görünürdü, çayın qarĢı sahilindəki
Ģam meĢəsi göz oxĢayırdı.
– Buyurun, vanna qəbul edin, – qadının əlinin hərəkətilə
daxili divar aralandı, vanna otağı və gözəl təchiz olunmuĢ
tualet göründü.
Ġvan qadınla danıĢmamaq qərarına gəlsə də, parıldayan
krandan suyun necə ĢırhaĢırla vannaya axdığını görüb,
özünü saxlaya bilmədi və kinayə ilə dedi:
– Gör ha! Elə bil, "Metropol"dur!
– Heç də yox, – qadın qürurla cavab verdi, – ondan qat-
qat yaxĢıdır. Belə avadanlıq heç xaricdə də yoxdur. Alimlər,
downloaded from KitabYurdu.org
163
həkimlər xüsusi olaraq bizim klinikaya baxmağa gəlirlər.
Bizdə hər gün əcnəbi turistlər olur.
"Turist" sözünü eĢidən kimi Ġvan dünənki məsləhətçini
xatırladı. QaĢqabağını sallayıb, acıqlı-acıqlı baxaraq dedi:
– Əcnəbi turistlər... Bu əcnəbi turistləri yaman
xoĢlayırsınız! Ancaq onların arasında hər cürəsi var. Misal
üçün, mən dünən eləsiylə tanıĢ oldum, heç tayı-bərabəri
yoxdur!
Az qaldı Ponti Pilat haqqında danıĢsın, amma özünü
saxladı, baĢa düĢdü ki, bu söhbətin qadına heç bir dəxli
yoxdur və qadının ona köməyi dəyə bilməz.
Vanna qəbul edən kiĢiyə nə lazımsa, demək olar,
hamısı yuyunmuĢ Ġvana dərhal verildi: ütülü köynək, alt
tumanı, corab. Ancaq bu hələ harasıdır: qadın dolabın
qapısını açıb ondan soruĢdu:
– Nə geyinmək istəyirsiniz – xalat, ya pijama?
Bu yeni mənzildə qalmağa məhkum olan Ġvan qadının
zəhlətökənliyindən az qaldı əlini-əlinə Ģappıldatsın, ancaq
dinməzcə barmağıyla pambıq parçadan tikilmiĢ al-qırmızı
pijamanı göstərdi.
downloaded from KitabYurdu.org
164
Sonra Ġvan Nikolayeviçi boĢ, səssiz dəhlizlə çox böyük
bir kabinetə gətirdilər. Əla avadanlıqla təchiz olunmuĢ bu
binadakı hər Ģeyə kinayə ilə yanaĢmağı qərara alan Ġvan
dərhal kabineti özlüyündə "fabrik-mətbəx" adlandırdı.
Buna əsas da vardı. Nikelli alətlərlə dolu kiçik və
böyük ĢüĢə dolablar yan-yana düzülmüĢdü. Burada son
dərəcə mürəkkəb quruluĢlu kreslolar, parlaq qapaqlı ĢiĢman
lampalar, çoxlu ĢüĢə qab, qazla yanan odluqlar, elektrik
məftilləri və heç kimə məlum olmayan cihazlar var idi.
Kabinetdə Ġvanı ağ xalat geyinmiĢ üç nəfər – iki qadın,
bir kiĢi qarĢıladı. Nələrsə soruĢmaq məqsədilə onu ilk əvvəl
küncdəki stolun arxasına apardılar. Ġvan vəziyyəti götür-qoy
etməyə baĢladı. QarĢısında üç yol var idi. Birincisi onu lap
Ģirnikdirirdi: bu lampaların, müəmmalı əĢyaların üstünə
atılıb, onları qırıb-dağıtsın, nahaq yerə saxlandığına bu yolla
etirazını bildirsin. Ancaq bugünkü Ġvan dünənkindən xeyli
fərqlənirdi və birinci yol ona Ģübhəli göründü: birdən onun
əməlli-baĢlı dəli olduğuna inanarlar. Ona görə birinci yolu
Ġvan rədd etdi. Ġkinci yol var idi: dərhal məsləhətçi və Ponti
Pilat haqqında danıĢmaq. Di gəl, dünənki təcrübə göstərdi
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |