Yoshlar fiziologiyasi va gigiyenasi



Yüklə 1,45 Mb.
səhifə15/16
tarix25.03.2018
ölçüsü1,45 Mb.
#33322
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16

Қайд рақами

______________________




ЎЗБЕКИСТОН ДАВЛАТ СТАНДАРТИ

Ўзбекистон узлуксиз таълими давлат стандартлари тизими



ОЛИЙ ТАЪЛИМ

5141900–Жисмоний маданият ва болалар спорти таълим йўналиши бўйича бакалаврларнинг тайёргарлик даражаси ва зарурий билимлар мазмунига қўйиладиган

ТАЛАБЛАР

Расмий нашр

Тошкент – 2008 й.
UDT

________________


  1. Ишлаб чиқувчилар:

Олий ва ўрта махсус, касб-ҳунар таълимини ривожлантириш маркази;

Тошкент давлат педагогика университети.
2. Республиканинг кадрлар истеъмолчи корхона ва ташкилотлари,

Фанлар Академиясининг тармоқ институтлари. Манфаатдор олий таълим муассасалари билан келишилган.
3. Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2008 йил « _»________даги ___ - сонли буйруғи билан тасдиқланган ва амалга киритилган.
4. Стандартнинг амал қилиш муддати - 5 йилгача.

Ушбу стандарт Ўзстандарт агентлигининг рухсатисиз кўпайтирилиши ва тарқатилиши мумкин эмас.

Мундарижа

бет

1

5141900–Жисмоний маданият ва болалар спорти таълим йўналишининг умумий тавсифи………………………………………………………………….


4

2

5141900–Жисмоний маданият ва болалар спорти таълим йўналиши зарурий билимлар мазмуни ва бакалаврларнинг тайёргарлик даражасига қўйиладиган талаблар……………………………………………………………



5

3

Таълим дастурининг мазмуни ва компонентлари……………………………

17

4

Бакалаврлар тайёрлаш сифатини назорат қилиш ва баҳолаш……………..

26

5

Эслатма……………………………………………………………………………...

27

6

Илова………………………………………………………………………………..

28



2.3.3. Умумкасбий фанлар блоки бўйича талаблар

психология ва педагогика курси

Жисмоний маданият курси

Бакалавр:

  • маданият ва жисмоний маданият тушунчаси;

  • жаҳон ва Ўзбекистон Республикасида жисмоний маданиятга бўлган эътибор ва уни ривожлантириш омиллари;

  • жисмоний маданият ва жисмоний тарбия муносабатлари;

  • жисмоний тарбияда гигиенанинг аҳамияти;

  • жисмоний маданиятда спорт тиббиётининг ўрни;

  • жисмоний маданиятнинг ривожланиш одимлари;

  • жисмоний маданиятни бошқаришнинг ижтимоий аҳамияти;

  • жисмоний машқлар биомеханикаси тушунчаси;

  • соғлом турмуш тарзининг физиологик хусусиятлари;

  • мусиқий-ритмик тарбия жисмоний маданият белгиси эканлиги тўғрисида тасаввурга эга бўлиши;

  • Ўзбекистон Республикасида жисмоний тарбия тизими;

  • жисмоний ва тарбия бўйича олиб борилаётган тадқиқотлар;

  • жисмоний маданиятни ўқитиш принциплари, метод ва технологиялари;

  • жисмоний машқлар бажаришни ўргатиш методлари;

  • машғулотларни ташкил этиш шакллари;

  • умумий жисмоний тарбия;

  • жисмоний тарбия методлари;

  • умумий ўрта таълим ва ўрта махсус жисмоний тарбия мазмуни;

  • жисмоний маданият дастурлари;

  • жисмоний маданият ўқув ишларини режалаштириш;

  • саломатлиги заифлашган ўқувчилар жисмоний маданияти;

  • соғломлаштириш оромгоҳларидаги жисмоний тарбия мазмуни;

  • янги типдаги ўқув муассасаларида жисмоний маданиятнинг хусусиятлари;

  • спорт тайёргарлиги асослари;

  • болалар спортининг ўзига хос хусусиятлари;

  • жисмоний маданият ва болалар спортининг гигиеник асослари;

  • жисмоний маданият ва спорт билан шуғулланишга қўйиладиган гигиеник талаблар;

  • умумий спорт патологияси асослари;

  • спортчилар касаллиги ва жароҳатларининг турлари, сабаблари ва уларга ёрдам кўрсатиш;

  • спорт-педагогик назорат мазмуни ва методлари;

  • спортда иш қобилиятини тиклаш асослари;

  • ўқувчи ва ёшларни жисмоний даволаш;

  • тиббий назорат методлари;

  • жисмоний маданиятнинг ривожланиш босқичлари;

  • буюк мутафаккирлар ижодида жисмоний тарбия ва спортнинг тарғиб қилиниши;

  • ўзбек спортчиларининг халқаро ва республикамиздаги ютуқлари;

  • Ўзбекистон Республикаси жисмоний маданиятни бошқариш тизими;

  • жисмоний машқлар биомеханикаси;

  • болаларнинг, ёшларнинг организми функционал имкониятларини ривожлантириш методлари;

  • ўқувчиларни жисмоний чиниқтиришнинг физиологик асослари;

  • эркин жисмоний ҳаракатларни бошқариш;

  • жисмоний машқлар классификациясининг физиологик асослари;

  • жисмоний тарбия бўйича машғулотларидаги жисмоний юкламаларни меъёрий-физиологик асослаш;

  • ўқув дастурлари бўлимларининг физиологик тавсифи;

  • ўқувчилар оммавий-спорт тадбирларининг физиологик асослари;

  • жисмоний маданият дарсларида мусиқанинг роли;

  • бадиий гимнастика ва мусиқа асосларини билиши, малака ҳосил қилиши ва амалда қўллай олиши;

  • жисмоний тарбия дарсларида метод ва технологияларни танлаш;

  • жисмоний тарбия бўйича ўқув ишларини режалаштириш;

  • жисмоний маданият ва спорт машғулотларига ўқувчиларни гигиеник тайёрлаш;

  • спорт-педагогика назоратни ташкил этиш;

  • касаллик ва жароҳатларни даволаш бўйича тавсия бериш;

  • жисмоний маданият ва спорт ташкилотларида раҳбарлик фаолиятини намойиш эта олиш;

  • жисмоний машқлар биомеханикасига риоя қилиш;

  • жисмоний тарбия ва дидактик принципларни физиологик асослаш;

  • мусиқа жўрлигида ҳамда санаш орқали саф ва умумривожлантириш машқларини ўтказиш кўникмаларига эга бўлиши лозим.


20

Tibbiy bilim asoslari ”kafedrasida o`tiladigan fanlardan talabalar bilimini reyting tizimi asosida

Oraliq baholash va Joriy baholash shakllari bo`yicha

BAHOLASH MEZONLARI
Talabalar o`rganilayotgan fan yuzasidan o`zlashtirishini baholash doimiy ravishda olib boriladi.

har bir fan bo`yicha belgilangan oraliq va joriy nazoratlarni yuritilayotgan fanning

xususiyatlaridan kelib chiqgan holda turli shakllardan foydalaniladi, ya'ni og`zaki, yozma, test,

kollekvium kabi shakllarida amalga oshiriladi.

Talabalar bilimini baholash shakllari bo`yicha quyidagi mezonlar asosida baholash ko`zda tutiladi.

Tа`limy o`nalishi : ___________ fan : _______ kurs : ___ semestr___

О.N. – 35 ball  O.B. + J.B. =70 ball Y.baholash – 30 ball

J.B. – 35 ball Saralash ball – 39 ball





Baholash shakli

Bitta savolga ajratilgan ball

Bitta savolga ajratilgan ball miqdori belgilovchi talablar

Nazorat shakli va ballar yig`indisi

I-OB=35 ball Um. Maksimal ball-35 ball

Baholash shakli

Yozma ish

Yozma ish uchun 5 tadan savol tuziladi va har bir savolga “1” “7”gacha baholanadi
7-ball

Talaba berilgan yozma ishdagi 5 ta savolning har birini mohiyatini tushuntirishi, bilishi, tasavvurga ega bo`lishi lozim. Uni ilmiy asoslagan holda ijodiy fikrlab, mustaqil mushohada yuritib, imloviy xatosiz yoritib berishi hamda shu savollarga berilgan ma’lumotlarni taqqoslay olishi, xulosa va qarorlar chiqargan holda, amalda qo`llay bilishi kerak. Talaba 5 ta savolga ham shu mezon asosda javob bergan bo`lsa, yozma ishga maksimal 35 ball (5x7 ball) qo`yiladi. Talabalarning fan bo`yicha o`zlashtirish ko`rsatgichini nazorat qilishda qo`yidagi namunaviy mezonlar (keyingi o`rinlarda namunaviy mezonlar deb yuritiladi) tavsiya etiladi:

  1. 31-35 ball uchun talabalarnng bilim darajasi qo`yidagilarga javob berishi lozim:

  • xulosa va qaror qabul qilish:

  • ijodiy fikrlay olish;

  • mustaqil mushohada yurita olish;

  • olgan bilimlarini amalda qo`llay olish;

  • mohiyatini tushuntirish;

  • bilish, aytib berish;

  • tasavvurga ega bo`lish.

OB=35 ball
31-35 ball a’lo

(86-100) ball

25-30 ball

yaxshi


(71-85) ball

20-24 ball

qoniqarli

(55-70) ball




5-ball

Talaba berilgan yozma ishdagi 5 ta savol to`g`risida bilim va tasavvurga ega bo`lishi lozim. Savolni mohiyatini tushgungan holda mustaqil mushohada yuritib, savol mazmunini yoritib berishi kerak. Berilgan ilmiy ma’lumotlarni o`zaro taqqoshga qiynaladi, xulosalar yakuniga yetmagan. Talaba 5 ta savolga ham shu mezon asosida javob bergan bo`lsa, yozma ishga 25 ball (5x5 ball) qo`yiladi. 30 ball (5x6 ball) qo`yiladi uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim;

  • mustaqil mushohada yurita olish;

  • olgan bilimlarini amalda qo`llay olish;

  • mohiyatini tushunish;

  • bilish, aytib berish;

  • tasavvurga ega bulish.

Qoniqarsiz 54 % dan kam




4-ball

Talaba yozma isdagi 5-ta savolni mohiyatini tushunishi, tasavvurga ega bo`lishi, qisman bilishi hisobga olinadi. Ilmiy ma’lumotlar qisman yozilgan, bu ma’lumotlar asosida mustaqil fikr va xulosalar yurita olmaydi.

Talaba 5 ta savolga ham shu mezon asosida javob bergan bo`lsa, yozma ishga 20 ball (5x4 ball)qo`yiladi. 20-24 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim;



  • mohiyatini tushunish;

  • bilish, aytib berish;

  • tasavvurga ega bo`lish.







3-2 ball

Talaba 5-ta savolning mohiyatini qisman tushinsa, ilmiy ma’lumotlarni yozishda xatoliklarga yo’l qo’ysa. Mustaqil fikr va xulosalar yoritilmagan bo’lsa, yozma ishga jami 15 ball (5x3 ball), 10 ball (5x2) ball qo`yiladi.







1-ball

Talaba 5-ta savolni mohiyatini tushunmasa, ilmiy ma’lumotlarni bayon etishda qupol xatoliklarga yo’l qo’yilsa, ma’lumotlar asosida mustaqil fikr yurita olmasa, yozma ishga jami 5 ball (5x1 ball) qo`yiladi.




I-JB =15 ball II-JB=20 ball Umumiy mak. Ball-35 ball

Kollekvium

Nazoratning bu shaklida talabalar 3-4 ta mavzu yuzasidan ko`rgazmalar, gerbariylar, kolleksiyalar va texnika vositalari yordamida o`qituvchi tomonidan berilgan savollarlarga javob berishi talab etiladi.
5-ball

Nazoratning bu turida talabalar laboratoriya, amaliy mashg`ulot jarayonida berilgan topshiriqlar, uy vazifalari, mustaqil ta’lim topshiriqlarida belgilangan–vazifalar yuzasidan –referat, fanga oid sxemalar, chizmalar, rasmlar, plakatlar, kartochka savollarini tayyorlash va shu asosida tushuntirib berishlari kerak. Laboratoriya va amaliy mashg`ulotlarni bajarib ko`rsatishlari kerak. Berilgan topshiriqlar barchasi bajarilgan bo`lishi shart. Shu asosida erkin, mustaqil fikrlab, so`zlab berishi kerak. Bajargan ishlarini bir-biriga taqqoslay olishi, ahamiyatini yoritib bera olishi kerak. Amaliy topshiriq va laboratoriya mashg`ulotlarini tajribada o`qituvchi ishtirokisiz bajara olishi va mustaqil xulosalarni chiqara olishi lozim. Talaba 3 ta topshihiqqa shu mezon asosida javob bergan bo`lsa 15 ball (3x5 ball) qo`yiladi.

I- JB=15 ball

13-15-ball

A’lo,

(86-100 %)




4-ball

Talaba berilgan topshiriqlarni yaxshi bajargan bolishi kerak. Taqqoslay oladi, mustaqil so`slab berishga harakat qiladi. Vazifalar yuzasidan –referat, fanga oid chizmalar, rasmlar va savollarni tushuntirib berishlari kerak. Laboratoriya va amaliy topshiriqlarni o`qituvchi yordamida bajaradi, xulosa chiqarishga qiynaladi. Talaba 3 ta topshihiqqa ham shu mezon asosida javob bergan bo`lsa 12 ball (3x4 ball) qo`yiladi.

11-12--ball

Yaxshi


(71-85 %)





3-ball


Talaba topshiriqlar qisman bajarilgan. Bajarilgan ishlar bo`yicha ma’lumotlarni qisman bayon qila oladi. Taqqoslay olmaydi. Vazifalar yuzasidan–fanga oid chizmalar, rasmlar chala bajarilgan. Laboratoriya va amaliy topshiriqlarni o`qituvchi ishtirokida, uning ko`rsatmasi orqali bajaradi, xulosalarni qayd eta olmaydi. Talaba 3 ta topshihiqqa ham shu mezon asosida javob bergan bo`lsa 9 ball (3x3 ball) qo`yiladi.

9-10-ball

Qoniqarli,

(55-70 %)






2-ball


Talaba berilgan topshiriqlar bo`yicha ma’lumotlarni bayon qila olmaydi. Vazifalarga oid chizmalar, rasmlar va plakatlatlarga to`g`risida tushunchaga ega emas. Laboratoriya va amaliy mashg`ulot topshiriqlarini o`qituvchi yordamida qisman bajaradi. Mazmunini tushunmaydi va xulosa qila olmaganda jami 6 ball (3x2 ball) qo`yiladi.







1-ball


Berilgan topshiriqlar yuzasidan fanga oid chizmalar rasmlar, plakat va slaydlarni umuman tushuntirib bera olmaydi. Laboratoriya va amaliy mashg`ulot topshiriqlarini o`qituvchi yordamida ham bajara olmasa, berilgan topshiriqlarni chalkash, noto`g`ri bajarib kelsa jami 3 ball (3x1 ball) qo`yiladi.







0-ball

Tophsiriqlarni umuman bajarmagan, berilgan topshiriq bo`yicha so`zlab bera olmaydi. Tajribalarni bajara olmaydi. Talaba baholanmaydi.




Og`zaki

Og`zaki savol-jabob orqali nazorat olish uchun o`tilgan mavzular yuzasidan 50-100tagacha savollar ishtirokida 4 tadan savolli variantlar tuziladi. Variantdagi har bir savolga “0” balldan “5” ballgacha baholanadi.

Variantlar tuziladi Variantdagi har bir savolga “0” baldan “5” ballgacha baholanadi


5-ball


Oqituvchining fan yuzasidan tuzgan savolnomasidan har bir talaba uchun tayyorlangan savol variantlari tuzilishi kerak. Unda 4-5 gacha savol bo`lishi maqsadga muvofiqdir. Talaba og`zaki savollarning mohiyatini tushunishi, tasavvurga ega bo`lishi, bilishi bilan birgalikda savol mazmunini ilmiy ma’lumotlar asosida yoritib bera olishi kerak. Talabaning bayoni aniq, nutqi ravon, mustaqil fikrlab, izchillik bilan, ilmiy terminlarga ijodiy yondoshgan holda javob berishi kerak. Ma’lumotlarni taqqoslab aniq xulosalar chiqara olishi lozim. Talaba 4 ta og`zaki savolga ham shu mezon asosida javob bergan bo`lsa maksimal 18-20 ball uchun talabaning bilim darajasi qo`yidagilarga javob berishi lozim. Talabaning fan bo`yicha o`zlashtirish korsatgichini nazorat qilishda quyidagi namunaviy mezonlar (keyingi o`rinlarda namunaviy mezonlar deb yuritiladi) tavsiya etiladi:

a) 86 – 100 ball uchun talabaning bilim darajasi qo`yidagilarga javob berishi lozim:

xulosa va qaror qabul qilish:


  • xulosa va qaror qabul qilish:

  • olgan bilimlarini amalda qo`llay olish;

  • tasavvurga ega bo`lish.




II- JB=20 ball

18-20 ball A’lo

(86-100%)

15-17-ball. Yaxshi

(71-85 %)

12-14-ball. Qoniqarli,

(55-70 %)


4-ball

Og`zaki savollar yuzasidan tasavvurga ega bo`lishi, mohiyatini tushuna olishi, ilmiy ma’lumotlarni bilishi kerak. Mustaqil fikrlay oladi, lekin ma’lumotlarni taqqoslay olmaydi.materialni bayon qilishda izchillikka rioya qilmaydi. Xulosalari sayoz, savol mazmunini umumlashtirishga qiynaladi. Talaba 4 ta savolga ham shu mezon asosida javob bergan bo`lsa 16 ball (4x4 ball) qo`yiladi. 15-17 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim;

  • mustaqil mushohada yurita olish; olgan bilimlarini amalda qo`llay olish;

  • mohiyatini tushunish; bilish, aytib berish; tasavvurga ega bulish.

3-ball


Talaba og`zaki savollar mohiyatinini tushunadi, tasavvurga ega, savolga javob berishda izchillikka rioya qilmaydi. Ilmiy ma’lumotlarni qisman biladi. Mustaqil mushohada yurita olmaydi. Savol mazmunini qisman bayon qilib beradi. Xulosa chiqara olmaydi. Ilmiy terminlarni izohlay olmaydi. Talaba 4 ta og`zaki savolga ham shu mezon asosida javob bergan bo`lsa 12 ball (4x3 ball)qo`yiladi. 12-14 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim;

  • mohiyatini tushunish; bilish, aytib berish; tasavvurga ega bo`lish.

2-ball


Talaba og`zaki savollar mohiyatini qisman tushinishi, tasavvurga ega bo’lmasligi, ilmiy ma’lumotlarni bayon etishda xatoliklarga yo’l qo’ygan .Mustaqil fikr va xulosalar yoritilmagan bo’lsa, jami 8 ball (4x2 ball)qo`yiladi.

1-ball


Talaba og`zaki savollar mohiyatini tushunmasa, ilmiy ma’lumotlarni bayon etishda qupol xatoliklarga yo’l qo’yilsa, ma’lumotlar asosida mustaqil fikr qisman yoritilgan bo’lsa, jami 4 ball (4x1 ball) qo`yiladi.

Yakuniy nazorat-30 ball

Yozma ish

Yozma ish uchun 5 tadan savol tuziladi va har bir savolga “0” balldan “6” ballgacha
6-ball

Talaba berilgan yozma ishdagi 5 ta savolning har birini mohiyatini tushunishi bilishi, tasavvurga ega bo`lishi lozim. Uni ilmiy asoslagan holda ijodiy fikrlab mustaqil mushohada yuritib imloviy xatosiz yoritib berishi, hamda shu savollarda berilgan ma’lumotlarni taqqoslay olishi, xulosa va qarorlar, chiqargan holda amalda qo`llay bilishi kerak. Talaba beshta savolga ham shu mezon asosida javob bergan bo`lsa, yozma ishga maksimal 30-ball (5x6 ball) qo`yiladi. Talabaning fan bo`yicha o`zlashtirish ko`rsatgichini nazorat qilishda qo`yidagi namunaviy mezonlar (keyingi o`rinlarda namunaviy mezonlar deb yuritiladi) tavsiya etiladi:

27-30 ball uchun talabaning bilim darajasi qo`yidagilarga javob berishi lozim. Xulosa va qaror qabul qilish ijodiy fikrlay olish, mustaqil mushohada yurita olish, olgan bilimlarini amalda qo`llay olish, mohiyatini tushunish, bilish, aytib berish, tasavvurga ega bo`lish.
YN=30 ball

27-30 ball a’lo

(86-100%)





5-ball

Talaba berilgan yozma ishdagi 5 ta savol to`g`risida bilim va tasavvurga ega bo`lishi lozim. Savolni mohiyatini tushungan holda mustaqil mushohada yuritib, savol mazmunini yoritib berishi kerak. Berilgan ilmiy ma’lumotlarni o`zaro taqqoslashga qiynaladi. Xulosalar yakuniga yetmagan. Talaba 5 ta savolga ham shu mezon asosida javob bergan bo`lsa yozma ishga 25 ball (5x5 ball) qo`yiladi. 22-26 ball uchun talabaning bilim darajasi qo`yidagilarga javob berishi lozim.

  • mustaqil mushohada yurita olish; olgan bilimlarini amalda qo`llay olish;

  • mohiyatini tushunish; bilish, aytib berish; tasavvurga ega bulish.

22-26 ball Yaxshi

(71-85%)





4-ball

Talaba yozma isdagi 5-ta savolni mohiyatini tushunishi, tasavvurga ega bo`lishi, qisman bilishi hisobga olinadi. Ilmiy ma’lumotlar qisman yozilgan, bu ma’lumotlar asosida mustaqil fikr va xulosalar yurita olmaydi.

Talaba 5 ta savolga ham shu mezon asosida javob bergan bo`lsa, yozma ishga 20 ball (5x4 ball)qo`yiladi. 17-21 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim;



  • mohiyatini tushunish; bilish, aytib berish; tasavvurga ega bulish.

17-21 ball Qoniqarli

(55-70 %)




3-2 ball

Talaba 5-ta savolning mohiyatini qisman tushinsa, ilmiy ma’lumotlarni yozishda xatoliklarga yo’l qo’ysa. Mustaqil fikr va xulosalar yoritilmagan bo’lsa, yozma ishga jami 15 ball (5x3 ball), 10 ball (5x2) ball qo`yiladi.







1-ball

Talaba 5-ta savolni mohiyatini tushunmasa, ilmiy ma’lumotlarni bayon etishda qupol xatoliklarga yo’l qo’yilsa, ma’lumotlar asosida mustaqil fikr yurita olmasa, yozma ishga jami 5 ball (5x1 ball) qo`yiladi.




O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi 25.08.2010 dagi 333-sonli “Talabalar bilimini nazorat qilish va baholashning reyting tizimi to`g`risidagi nizomini amaliyotga joriy etish haqida” buyrug`I asosida tuzildi.
Yüklə 1,45 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16



Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət
    Ana səhifə
Psixologiya