Yusifov E. F., Hacıyev V. C
Yüklə 2,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ekspert analizi və planlaşdırma.
- Yerli əhali ilə iş.
103 V BÖLMƏ Ekoloji-ekskursiya fəaliyyəti, öyrədici turizmin tətbiqi və inkişafı Adı çəkilən sfera ekoloji maarifləndirmədə yüksək əhəmiyyət kəsb edir. Ekoloji turizmin inkişaf problemlərini həll etmək məqsədi ilə həyata keçirilməsi zəruri olan fəaliyyət proqramı aşağıdakı istiqamətləri əhatə edir: • Ekspert analizi və planlaşdırma; • Ekoturizm üçün şəraitin yaradılması və onun maddi bazasının inkişaf etdirilməsi; • Yerli əhali ilə iş; • Reklam – informsiya təminatı; • Marketinq və ekoturizm məhsullarının geniş işıqlandırılması; • Ekoturizmin inkişafı üçün kadr təminatı; • Ekoturizm fəaliyyətinin təşkili və idarə olunması. İndi isə sadalanan istiqamətlərə aydınlıq gətirək: Ekspert analizi və planlaşdırma. Bu istiqamət aşağıdakı mərhələləri əhatə edir: 1. Təbii və mədəni irsi abidələrin müasir və gələcək perspektivlərinin qiymətləndirilməsi. Buraya daxildir: • biosfer rezervat ərazisindəki mümkün öyrədici ekoturizm obyektlərinin inventarizasiyası: flora və fauna növləri, arxeoloji, tarixi, mədəni, geoloji, paleontoloji və digər görməli yerlər. Buraya xüsusi marşrutların çəkilməsi və ekskursiyaların təyin edilməsi və onların müşahidəsi imkanlarının qiymətləndirilməsi. Məsələn, biosfer rezervat ərazisində ərazinin ən hündür, ən iri gövdəli, ən iri çətirli və nəhayət ən qocaman ağaclarını müəyyənləşdirmək, onlara adlar vermək və marşrutlar yaratmaq mümkündür; • ekosistemin xarici təsirlərə həssaslıq dərəcəsinin və turizmin inkişafı zamanı mümkün maneələrin qiymətləndirilməsi; • biosfer rezervat ərazisində infrastrukturun inkişaf səviyyəsinin və limitinin (zərərsiz həddinin) qiymətləndirilməsi; 2. Biosfer rezervat ərazisində ekoturizmin inkişafının potensialının analizi. 104 • Ekoturizm fəaliyyəti üçün mümkün və mümkün olmayan ərazilərin müəyyənləşdirilməsi. Cığır və marşrutların yerləşdirilməsinin məqsədəuyğunluğunun müəyyənləşdirilməsi. • Hər bir ərazi üçün turist və səyahətçilərin kateqoriyasının müəyyənləşdirilməsi. 3. Biosfer rezervat ərazisində zonalar üzrə turist fəaliyyətinin planlaşdırılması. • Biosfer rezervat ərazisində ekoturizm infrastrukturunun plan və qaydalarının işlənib hazırlanması. • Biosfer rezervatın hər bir ərazisində ekoturizmin inkişafı üçün uyğun strategiyanın və menecment-planın işlənib hazırlanması (bu zaman bu ərazilərdəki təbiət komplekslərinin qorunması və uyğun ekoturizm proqramlarının iqtisadi davamlılığı təmin olunmalıdır). • Əraziyə daxil olma haqqı sisteminin işlənib hazırlanması. Düşünürük ki, giriş haqqı yerli əhali, ölkə əhalisi və xarici vətəndaşlar üçün diferensial şəkildə həyata keçirilərsə daha məqsədəmüvafiq olar. 4. Regionda ekoturizmin inkişafının uzunmüddətli strategiyası hazırlanmalıdır. Ekoturizmin inkişafı sosial- iqtisadi inkişafın regional planı ilə əlaqəli inkişaf etdirilməlidir. Ekoturizm üçün şəraitin yaradılması və onun maddi bazasının inkişaf etdirilməsi. Bu istiqamət öz növbəsində aşağıdakı mərhələləri əhatə edir: 1. Marşrut və cığırların hazırlanması. • Müxtəlif kateqoriyalı insanlar üçün müxtəlif proqramlar və xüsusi marşrutlar kompleksinin hazırlanması. • Rezervat əməkdaşları və cəlb olunmuş mütəxəssislər tərəfindən leksiya və ekskursiyalar üzrə informasiya bazasının yaradılması. • Milli və beynəlxalq turizm bazarına çıxmaq məqsədi ilə turizm məhsulları istehsalının təşkili. • Ekoloji cığır və marşrutların model formalarının təşkili. • Biosfer rezervat ərazisinin anşlaq və informasiya şitləri ilə təmin edilməsi. • Cığır və marşrutların salınması zamanı onlara olan təzyiqin zərərsiz həddinin (TZH) qiymətləndirilməsi, tur və ekskursiyaların 105 ekoloji baxımdan optimal recimdə aparılması üçün tövsiyələrin hazırlanması. • Biosfer Rezervat ərazisindəki təbiət komplekslərinə vurula bilən mümkün zərərlərin qarşısını almaq məqsədi ilə insanların hərəkətlərini məhdudlaşdıran davranış qaydalarının işlənib hazırlanması. 2. İnfrastrukturun təşkili. • Kordonların, dayanacaqların və müvəqqəti düşərgə punktlarının təmiri və yenidən qurulması. • Çöl heyvanlarını seyr etmək üçün müşahidə qüllələrinin və örtüklü (gizli) baxış məntəqələrinin inşası. • İnfrastruktur obyektlərinin fəaliyyəti zamanı yaranan məişət tullantılarının effektiv utilizasiyası və çirkab sularının təmizlənməsi üçün zəruri olan texniki vasitələrlə təmin edilməsi, alternativ enerci mənbələrinin tətbiqi. • «mini-mehmanxana»ların inşası, biosfer ərazinin ekoloji təmiz transport vasitələri ilə təmin edilməsi. • Biosfer rezervatların yaradılmasının əsas məqsədlərindən birinin yerli icmaların sosial rifahının yüksəldilməsi olduğundan yerli əhalinin işçi qüvvəsindən və istehsal məhsullarından maksimal surətdə istifadə olunması ən zəruri şərtlərdən biri hesab olunmalıdır. Yerli əhali ilə iş. Yerli əhalinin ekoturizm məsələlərinə cəlb edilməsi biosfer rezervatların inkişafının ayrılmaz tərkib hissəsidir. Bu istiqamətdəki ən vacib addımlar aşağıdakılardır: 1. Yerlərdə vəziyyətin analizi. • Yerli kütləvi informasiya vasitəsi ilə yerli əhalinin ekoloji turizmin inkişafının plan və proqramları barədə məlumatlandırılması. • Sosioloji sorğular vasitəsi ilə yerli əhalinin bu sahədəki arzu və təkliflərinin, bu fəaliyyətdə öz rollarını necə gördüklərinin öyrənilməsi. • Ekoturizmin inkişafı prosesində potensial iştirakçıların siyahısının tərtib edilməsi. Öz mənzillərini, şəxsi transport vasitələrini (at, eşşək və s. daha məqsədəuyğundur), bələdçilik xidmətlərini, suvenir və ərzaq məhsullarını verməyə hazır olan insanlar buraya daxildirlər. • Ekoloji turizm fəaliyyətinin həyata keçirilməsi tədbirlərində yerli əhalinin iştirakının optimal formasının müəyyənləşdirilməsi. 2. Yerli əhalinin öyrədilməsi. Yüklə 2,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|