100
Hirkan Biosfer Rezervatının ekoloji-maarifləndirmə fəaliyyətinin
əsas məqsədi geniş azərbaycan ictimaiyyətində, ilk növbədə yerli
icma arasında bioloji və landşaft müxtəlifliyinin qorunması
məsələsində rezervatların əhəmiyyətli rolunu aydınlaşdırmaq, onun
biosferdə və regionun sosial-iqtisadi inkişafında mühüm rol
oynadığını əhaliyə çatdırmaqdan ibarətdir. Bu hərəkat biosfer
rezervatların ölkənin milli sərvətlərinin tərkib hissələrindən biri və çox
vacibi olduğunu ictimaiyyət tərəfindən dəstəklənməsinə rəvac
verməlidir. Ekoloji-maarifləndirmə işlərinin sistemli təşkili aşağıdakı
məsələlərin həllindən çox asılıdır:
•
ekoloji-maarifləndirmə işlərinin aparılması zamanı rezervatda
olan elmi, tarixi və digər arxiv materialları, eləcə də elm şöbəsinin
təcrübə və potensialı əsasında elmi cəhətdən əsaslandırılmış bazanın
yaradılması;
•
rezervatın hər bir konkret regionunda (kəndində) əhalinin
bütün qrupları arasında məqsədyönlü və sistematik işlərin təşkili;
•
biosfer rezervata gələnlərlə işlərin təşkili;
•
müxtəlif tədris müəssisələri, müvafiq dövlət orqanları və yerli
özünüidarə təşkilatları, kütləvi informasiya vasitələri və bu sahədə
maraqlı olan digər qurumlarla sıx əməkdaşlığın həyata keçirilməsi;
•
uyğun ixtisaslar üzrə peşəkar mütəxəssislərin yetişdirilməsinə
yardım;
•
ekoloji-maarifləndirici məlumatların və iş təcrübələrinin milli və
beynəlxalq miqyasda mübadiləsini təmin edən vahid informasiya
məkanının yaradılmasına çalışmaq;
•
Biosfer rezervatın idarə olunmasında ekoloji-maarifləndirmə
üzrə direktor müavini ştatı yaradılması da vacib addımlardan biri
sayılmalıdır.
Əhalinin məlumatlandırılması üzrə işlər sahəsində zəruri
tədbirlər əsasən bunlardır:
•
geniş əhali kütlələri üçün nəzərdə tutulmuş informasiya
bülletenlərinin, qəzetlərin, yerli və regional nəşriyyatlara əlavələr
şəklində müstəqil nəşriyyatların buraxılması;
•
biosfer rezervatın yerli nəşriyyatda periodik rubrikada
işıqlandırılması;
•
elektron KİV formaları ilə, o cümlədən radio və televiziya
verilişləri ilə əlaqələr yaratmaq;
101
•
curnalistlər arasında biosfer rezervatlara həsr edilmiş ən yaxşı
material üçün (məqalələr, verilişlər, filmlər və s.) mükafat uğrunda
yerli və regional konkurslar elan etmək;
•
biosfer rezervatın internet saytının açılmasını və informasiya ilə
təmin olunmasını həyata keçirmək;
Məktəblilərlə iş fəaliyyəti. Bu istiqamət ekoloji-maarifləndirmə
üzrə ən mühüm istiqamətlərdən biridir. Bu sahədə aşağıdakı
tədbirlərin həyata keçirilməsi vacibdir:
•
məktəblilər üçün xüsusi ekoloji düşərgə və ekoloji
ekspedisiyalar, səyahətlər təşkil etmək, onların iştirakı ilə bioloji
tədqiqatlar aparmaq;
•
regionun müəllim heyəti və təhsil sistemi orqanları ilə əlaqələri
gücləndirmək, birgə proqramlar və tədbirlər həyata keçirmək;
•
rezervat nəzdində uşaq birlikləri (dərnəkləri) yaratmaq (gənc
təbiətçi, gənc naturalist, təbiətin dostları, baba təbiət, məktəbli
meşəbəyliyi və s.), ərazidə onların ekspedisiya və praktikaları üçün
şərait yaratmaq.
Biosfer rezervat ərazisində əhali ilə həyata keçiriləcək digər
zəruri tədbirlər bunlardır.
1. Aşağıdakı istiqamətlərdəki fəaliyyətlərin planlı surətdə həyata
keçirilməsi:
•
əhalini daim biosfer rezervatın fəaliyyəti, müvəffəqiyyətləri və
problemləri ilə yaxından tanış etmək;
•
ekoloji mədəniyyətin formalaşmasında bilavasitə iştirak etmək,
əhalinin bütün təbəqələrinə ətraf təbii mühitin mühafizəsinin
zəruriliyini izah etmək;
•
biosfer rezervatın mühafizəsi fəaliyyətində sakinlərin bilavasitə
iştirakını təmin etmək.
2. Biosfer rezervatın bilavasitə yaxınlığındakı əhalinin ictimai
fikrinin monitorinqini keçirmək (anket, sosioloji sorğu və s.);
3. Əhalinin müxtəlif qruplarının rezervata münasibətini
müəyyənləşdirmək, regionun rifahının yaxşılaşdırılmasında onun
vacibliyinin müxtəlif təbəqələr tərəfindən nə dərəcədə dərk
olunduğunu müəyyənləşdirmək;
4. Rezervatın aktual problemləri üzrə yerli əhali ilə «dəyirmi
stol»lar keçirmək;
5.
Rezervat rəhbərliyinin keçirdiyi ekoloji aksiyalarda və bayram
tədbirlərində yerli əhalinin geniş kütlələrinin cəlb edilməsini təşkil
etmək;
102
6.
Biosfer rezervatın elmi-texniki şurasına regional dövlət və
bələdiyyə nümayəndələrinin cəlb edilməsi;
7.
Yerli əhali arasında biosfer rezervatın müdafiə qrupunu
yaratmaq, onlara müəyyən status vermək (Hirkan Biosfer
Rezervatının Dostları Cəmiyyəti və s.);
8.
Ekoloji bayram günlərində («Parklar hərəkatı», «Yer Günü»,
«Ətraf Mühit Günü», «Su Günü», «Quşlar Günü», «Qoruq İşçiləri
Günü» və s.) qeyri hökumət və digər təşkilatlarla birgə xüsusi
tədbirlər keçirmək.
Dostları ilə paylaş: |