Yusifov E. F., Hacıyev V. C
Yüklə 2,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cədvəl 19 Yamacın meyli, dərəcə Təzyiqin azaldılma həddi, %
- Cədvəl 20 Ekosistemlər RZH, nəfər/ha
- Biosfer Rezervatın elmi-tədqiqat fəaliyyətinin idarəetmə sisteminin təkmilləşdirilməsi.
- Elmi tədqiqatların təşkilinin və elmi informasiyaların toplanmasının optimallaşdırılması.
91 Normalar seçilərkən meylli ərazilərin və yamacların rekreasiya təzyiqi azaldılmalıdır. Çünki, belə ərazilərin tarazlıq dərəcəsi aşağı olduğundan onların bitki örtüyü dağılmağa daha çox meyllidirlər. Növbəti cədvəldə maili ərazilərdəki meşə massivlərinə düşən rekreasiya təzyiqinin azaldılma şərtləri verilmişdir: Cədvəl 19 Yamacın meyli, dərəcə Təzyiqin azaldılma həddi, % 3 – 8 25 8 – 30 50 30-dan çox 100 Sonda onu demək lazımdır ki, ilk empirik hesablamalar zamanı ərazinin xəritəsi əsasında, müxtəlif torpaq kateqoriyaları və bitki örtükləri üçün fərqli olan rekreasiyanın zərərsiz həddinin ekosistem zonallaşmasının xəritəsi tərtib edilməlidir. Start halı üçün ilkin olaraq belə sərhədd şərtləri qəbul etmək olar: Cədvəl 20 Ekosistemlər RZH, nəfər/ha Bataqlıq ərazilər 0.5-ə qədər Meşə sahələri 1 - 2 Qeyri meşə sahələri, antropogen təsirə məruz qalmış ərazilər (yaşayış yerləri, yollar, şumluqlar, əkin sahələri, otlaqlar və s.) 2 - 5 Çəmənliklər və bozqır sahələr 3 - 5 Qumlu-çınqıllı çimərliklər 85 - 100 Qayalıq ərazilər 85 - 100 92 II BÖLMƏ Biosfer Rezervat ərazisindəki təbiət komplekslərinin və abidələrinin mühafizəsinin təşkili Təbiət komplekslərinin və abidələrinin effektiv mühafizəsinin təşkili məsələsi yaxın gələcəkdəki ən mühüm məsələlərdən biridir. Bunun üçün aşağıdakı tədbirldərin həyata keçirilməsi zəruridir: • Rezervatın mühafizəçilərinin əmək haqqının ödənilməsi sisteminin köklü surətdə dəyişdirilməsi; • Nəzarətçi heyəti öz peşə fəaliyyətinə daha aktiv sövq etmək məqsədi ilə maddi stimullaşdırma sisteminin gücləndirilməsi (maaşa əlavələr, mükafatlar); • Biosfer Rezervatın rəhbər işçilərinin peşəkarlıqlarının artırılması məqsədi ilə onların iki həftəlik kurslara cəlb edilməsi; • Nəzarətçi heyətin savadının artırılması məqsədi ilə müasir tələblərə cavab verən texniki ixtisasartırma kurslarına cəlb olunması; • Regional metodik seminarların keçirilməsi; • Xüsusi Mühafizə Olunan Təbiət Əraziləri (XMTƏ) üzrə nəzarətçi inspektorların hazırlanması üçün peşəkar hazırlıq mərkəzlərinin yaradılması; • XMTƏ-nin mühafizəsinin təşkili üzrə metodik vəsaitlərin hazırlanması; • Nəzarətçi heyətə qarşı sövqedici mənəvi stimullaşdırma metodlarının tətbiqi («ən yaxşı nəzarətçi», «Təbiətin mühafizəsindəki xidmətlərinə görə» Şərəf Nişanı, Döş Nişanı, dövlət təltiflərinə təqdimetmə praktikası və s. ola bilər); • Biosfer Rezervatın maddi-texniki təminatı üzrə investisiya layihələrinin hazırlanması; • Beynəlxalq təcrübə əsasında XMTƏ-nin meşə zolaqlarının yanğından mühafizəsi strategiyasının hazırlanması (coğrafi, landşaft və iqtisadi aspektləri nəzərə almaqla); 93 III BÖLMƏ Biosfer Rezervatın elmi-tədqiqat fəaliyyəti Biosfer Rezervatın fəaliyyəti zamanı qəbul edilmiş qərarlar elmi əsaslandırılmalıdır. Bu elmi nəticələr nəinki biosfer rezervat ərazisində, həmçinin digər təbiət ərazilərində də nəzərə alına bilər. Effektiv, mərkəzləşdirilmiş və əlaqəli elmi-tədqiqat fəaliyyəti sistemi yaratmaq üçün ilk növbədə aşağıdakı məsələlərin həlli vacibdir: • Biosfer Rezervatın elmi-tədqiqat fəaliyyətinin idarəetmə sisteminin təkmilləşdirilməsi; • Elmi tədqiqatların təşkilinin və elmi informasiyaların toplanmasının optimallaşdırılması; • Toplanmış informasiyaların effektiv və etibarlı mühafizə sisteminin təşkili; • Əldə edilmiş elmi informasiyaların və məlumatların effektiv istifadə olunması; • Elmi şöbənin kadr tərkibinin optimallaşdırılması və əməkdaşların səviyyəsinin yüksəldilməsi. İndi isə bu müddəaları ayrı-ayrılıqda araşdıraq: Biosfer Rezervatın elmi-tədqiqat fəaliyyətinin idarəetmə sisteminin təkmilləşdirilməsi. Düşünürük ki, alınmış məlumatlar Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin nəzdində fəaliyyət göstərən uyğun strukturun analitik-informasiya mərkəzində cəmlənməlidir. Bu strukturun əsas fəaliyyəti biosfer rezervatın mərkəzləşdirilmiş şəkildə planlaşdırılması, koordinasiyası, biosfer rezervatların metodik vəsaitlərlə təmin edilməsi, alınmış məlumatların toplanması, saxlanılması, ümumiləşdirilməsi və digər elmi fəaliyyətlərin təşkilindən ibarət olmalıdır. Biosfer rezervatın fəaliyyətinin strateci məsələlərinin həllində Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Elmi- Texniki Şurası və Elm Şöbəsi effektiv iştirak edə bilər. Elmi tədqiqatların təşkilinin və elmi informasiyaların toplanmasının optimallaşdırılması. Ən əvvəl ərazidəki flora və bitki örtüyünün qorunması, təbii halda saxlanması, bitkilərin bərpası, florada olan bitki tiplərinin pasportlaşdırılması, qurumuş ağacların məhv edilməsi, adventik və karantin tipli növlərin araşdırılaraq məhv edilməsi vacibdir. İri miqyaslı bitki örtüyü xəritəsinin yaradılması, monitorinq, elmi və təsərrüfat işlərinin aparılması da çox mühüm məsələlərdən biridir. Digər tərəfdən, zəruri tədbirlərdən biri də Yüklə 2,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|