3. Boshlang‘ich ta’lim steam ning rivojlanish bosqichlari. Boshlang‘ich ta’lim steam ning rivojlanishi

2-MAVZU: STEAMning BOSHLANG‘ICH TA’LIMDAGI O‘RNI VA AHAMIYATI.
REJA
1. STEAM ning boshlang‘ich ta’limdagi o‘rni va rivojlanish bosqichlari
2. Boshlang‘ich ta’lim STEAM ning mustaqil fan sifatda shakllanishi.
3. Boshlang‘ich ta’lim STEAM ning rivojlanish bosqichlari.
4. Boshlang‘ich ta’lim STEAM ning rivojlanishi.
5. Boshlang‘ich ta’lim STEAM tamoyillari.
6. Boshlang‘ich ta’lim STEAM tushunchasining mohiyatini
7. Boshlang‘ich ta’lim STEAM tushunchasining umumiy tuzilmasi.
8. Boshlang‘ich ta’lim STEAM tushunchasining ilmiy asoslari
9. Boshlang‘ich ta’lim STEAM tushunchasining nazariy asoslari.
Tayanch soʻzlar: Boshlang‘ich taʼlim, STEAM, rivojlanish, shakllanish, tamoyillari, mohiyati, umumiy tuzilmasi, ilmiy asoslari, nazariy asoslari.
Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning 2020-yil 24-yanvar kuni Oliy Majlisning Senati va Qonunchilik palatasiga navbatdagi Murojaatnomasida ham ta’kidlab o‘tildi: «….maktab o‘quv dasturlarini ilg‘or xorijiy tajriba asosida takomillashtirish, o‘quv yuklama va fanlarini qayta ko‘rib chiqish, ularni xalqaro standartlarga moslashtirish, darslik va adabiyotlar sifatini oshirish zarur». Innovatsion o‘quv jarayoniga o‘tish, zamonaviy kadrlarga bo‘lgan ehtiyojni hisobga olgan holda ta’limning yangi usullarini o‘rganish, STEAM pedagogikasi asoslarini o‘zlashtirish uchun zarur bilimlar bazasini shakllantirish, yangi kasbiy kompetensiyalar kabi masalalar ko‘tarildi. Ta’lim sohasiga yangi fikrlaydigan mutaxassislarni tayyorlashga qaratilgan texnologiya, muhandislik, matematika kabi akademik va sanoat fanlarining to‘liq to‘plamini anglatadi va bunday kadrlarsiz innovatsiyalarni rivojlantirish mumkin emas.
STEAM tushunchasining boshlang‘ich ta’limdagi o‘rni va rivojlanish bosqichlari, o‘quvchilarning ilmiy bilimlar, texnologiyalar, injiniring, san’at va matematika bilan bog‘liq qobiliyatlarini rivojlantirishga va ularni integrativ o‘rganishga yo‘naltirilgan. STEAM tushunchasining boshlang‘ich ta’limdagi o‘rni va rivojlanishining bosqichlari. STEAM tushunchasi, fanlarning bir-biriga bog‘lishini va ularni birlashtirishni talab qiladi. Bu, o‘quvchilarning multidiskiplinarni o‘rganish va tushunchalarning ko‘rsatishini ta’minlaydi. Misol uchun, o‘quvchilar matematika tamoyillarini injiniring mashg‘ulotlarida va dizayn jarayonida ishlatish orqali o‘rganadilar. Shu borada STEAM tushunchasi amaliyotga yo‘naltirilgan tashshis va o‘rganishning asosiy tamoyillariga ega bo‘ladi. O‘quvchilar o‘z fikr va tahlillarini amalda ishlatish orqali ilmiy masalalar yechish, modellar va prototiplar (muhandislik - loyihalash, qurish, modellashtirishdagi qurilma yoki qismning ishchi modeli)¹ni ishlab chiqish, dizayn qilish va san’at asarlarini yaratishni o‘rganadilar.
Jumladan, STEAM tushunchasi, texnologiyalar va texnik vositalardan foydalanishni o‘quvchilarga o‘rgatadi. Bu, kompyuter dasturlari, prototip ishlab chiqish uchun 3D printerlar, robototexnika va boshqa tezkor fikrlashni o‘rgatadigan texnik asboblar orqali o‘quvchilarni innovativlik va muammolar yechishga yo‘naltiradi. STEAM tushunchasi o‘quvchilarning ijodiylikni rivojlantirishga, kreativ fikrlarni o‘rgatishga va masalalar yechishni talab qiladi. O‘quvchilar o‘zlariga ko‘rsatilgan muammolarni yechib chiqish, bir qator yechimlarni talab qilib, ijodiyliklarini namoyish etishga imkon beradi. Boshlang‘ich ta’limda STEAM tushunchasi o‘quvchilarni jamoatchilikda ishlashga va muammolar yechishni o‘rganadilar. Ta’kidlash joizki, STEAM tushunchasi o‘quvchilar jarayonning tamoyillariga yo‘naltiradi. O‘quvchilar masalalarni identifikatsiya qilish, aniqlash, aniqlangan masalalar yechish va jarayonning natijalarini baholashda tog‘ri ko‘rsatkichlarni ta’minlaydigan tamoyillarini o‘rganishadi.
Shuni alohida ta’kidlash kerakki, STEAM tushunchasi, boshlang‘ich ta’limda amaliyotlar asosida o‘quvchilarni kreativ fikrlash, ilm bazasini o‘stirish, amaliyotda konstruktivlik va ijodiy rivojlanishini ta’minlaydi.