Nr lekcji
|
Temat lekcji
|
Ocena dopuszczająca
|
Ocena dostateczna
|
Ocena dobra
|
Ocena bardzo dobra
|
Podstawa progra-mowa
|
1
|
O czym będziemy uczyli się na lekcjach historii w gimnazjum
-wymagania edukacyjne
|
|
|
|
|
|
2,3,4,5
|
Dlaczego uczymy się historii?
1. Czym jest historia?
2. Epoki, wieki, mierzenie czasu.
3. Rodzaje źródeł historycznych.
|
– rozumie pojęcia: wiek, era, epoka, historia, prehistoria, źródło historyczne
– oblicza upływ czasu pomiędzy erami i epokami
– przypisuje daty wydarzeń do konkretnego wieku
|
– wymienia epoki historyczne
– wie, jakie są źródła historyczne
– zna podział źródeł historycznych
– wyjaśnią, dlaczego uczymy się historii
|
– przedstawia własne rozumienie konieczności nauki historii
|
– klasyfikuje źródła historyczne, posługując się przykładami
– uzasadnia przydatność źródeł w pracy historyka i archeologa
|
|
6,7
|
Prehistoria – początki ludzkości
1. Początki rodzaju ludzkiego.
2. Neandertalczycy i ludzie współcześni.
3. Życie ludzi w okresie paleolitu.
|
– rozumie pojęcie: homo sapiens
– wie, kiedy i w jakim rejonie na Ziemi pojawił się człowiek
– wymienia narzędzia, którymi posługiwali się ludzie pierwotni
– opowiada o sposobach zdobywania pożywienia, mieszkaniach i ubiorach ludzi w epoce paleolitu
|
– rozumie pojęcia: paleolit, hominidy, neandertalczyk
– zaznacza paleolit na osi czasu
– umie wskazać na mapie kierunki ekspansji człowieka współczesnego
|
– wie, dlaczego ludzie musieli żyć w grupach
– dostrzega wpływ klimatu na warunki życia ludzi
– wie, skąd pochodzi nazwa paleolit
|
– rozumie wpływ warunków naturalnych na sposoby zdobywania pożywienia i mieszkania człowieka pierwotnego
– rozumie i uzasadnia, dlaczego Ziemia nie była zaludniona równomiernie
|
1. – 1., 2.
|
8,9
|
Rewolucja neolityczna, czyli początki rolnictwa
1. Rewolucja neolityczna.
2. Epoka brązu.
|
– rozumie i wyjaśnią pojęcie neolit
– umie wskazać na osi czasu neolit
– umie opowiedzieć o sposobach zdobywania pożywienia, sposobach zamieszkiwania i ubiorach ludzi w epoce neolitu
– wskazuje na mapie miejsca, gdzie najwcześniej rozwinęło się rolnictwo
|
– rozumie pojęcia: rewolucja neolityczna, plemię, ceramika, epoka brązu
– wie, dlaczego rozwinęły się rolnictwo i hodowla
– wie, kiedy doszło do rewolucji neolitycznej
– wie, jakie zwierzęta zostały najszybciej udomowione
|
– wskazuje wpływ klimatu na zmiany w życiu ludzi
– potrafi dostrzec różnice pomiędzy epokami paleolitu, neolitu i brązu
– wskazuje czynniki decydujące o rozwoju rolnictwa na obszarze Żyznego Półksiężyca
|
– rozumie, dlaczego nie wszyscy ludzie w epoce neolitu musieli zajmować się rolnictwem
– potrafi wskazać rewolucyjny charakter zmian w epoce neolitu
– rozumie wpływ nowych narzędzi na jakość życia ludzi
|
1. – 1., 2.
|
10,11
|
Pierwsze cywilizacje. Przykład Babilonii
1. Położenie geograficzne Mezopotamii.
2. Warunki naturalne a życie mieszkańców.
3. Historia Babilonii.
4. Religia mieszkańców starożytnej Mezopotamii.
5. Osiągnięcia cywilizacyjne Międzyrzecza.
|
– rozumie pojęcia: Mezopotamia, pismo klinowe, politeizm, ziggurat, kodeks Hammurabiego, sieć nawadniająca
– opowiada, czym zajmowali się mieszkańcy Międzyrzecza
|
– zna położenie geograficzne Mezopotamii
– wskazuje na mapie pierwsze państwa Bliskiego Wschodu
– zna postać Hammurabiego
– wie, w jaki sposób mieszkańcy Babilonii czcili swoich bogów
– wie, jakie były osiągnięcia cywilizacyjne Mezopotamii
|
– omawia wpływ warunków naturalnych Mezopotamii na życie jej mieszkańców
– wie, które osiągnięcia cywilizacyjne Mezopotamii są wykorzystywane także współcześnie
|
– wie, jakie znaczenie dla funkcjonowania państwa babilońskiego miały pismo i sieć nawadniająca
– wie, co oznacza zasada „oko za oko...”
– samodzielnie ocenia stosowaną w kodeksie Hammurabiego zasadę odwetu
|
2. – 1., 3., 4.
|
12,13
|
Starożytny Egipt
1. Warunki naturalne starożytnego Egiptu.
2. Egipt darem Nilu.
3. Społeczeństwo egipskie.
|
– rozumie pojęcia: faraon, system nawadniający, sieć irygacyjna, piramida, politeizm, hieroglify, papirus
– znajduje i wskazuje na mapie terytorium starożytnego Egiptu
– omawia wpływ położenia geograficznego Egiptu na życie jego mieszkańców
|
– wymienia egipskie grupy społeczne, zna ich zadania
– podaje przykłady osiągnięć naukowych Egiptu
– rozpoznaje na ilustracjach zabytki starożytnego Egiptu i zna ich przeznaczenie
– wie, kiedy powstał Egipt jako państwo, potrafi wskazać ten moment na osi czasu
|
– wyjaśnią, co znaczy powiedzenie: „Egipt darem Nilu”
– rozumie znaczenie sieci irygacyjnej dla rozwoju rolnictwa
|
– rozumie, dlaczego w Egipcie powstała organizacja państwowa
– wymienia osiągnięcia Egipcjan na różnych polach i wskazuje dziedziny, w których wykorzystujemy do dziś wynalazki egipskie
– zna różne koncepcje dotyczące budowy piramid
|
2. – 1., 2., 3., 4.
|
14
|
Religia starożytnych Egipcjan
1. Bogowie starożytnego Egiptu.
2. Wiara w życie pozagrobowe i jej konsekwencje.
3. Kapłani i kapłanki.
4. Piramidy i świątynie.
|
– zna pojęcia politeizm, piramida, sarkofag, życie pozagrobowe, mumifikacja
|
– potrafi wymienić najważniejszych bogów egipskich
– rozumie, dlaczego Egipcjanie mumifikowali swoich zmarłych
– potrafi omówić rolę kapłanów w życiu Egipcjan
|
– wymienia sposoby oddawania czci bogom w Egipcie
– rozumie znaczenie wiary w życie pozagrobowe dla codzienności Egipcjan
– wie, dlaczego i w jaki sposób powstawały piramidy
|
– rozumie znaczenie Księgi umarłych jako źródła historycznego
– rozumie i uzasadnia wiodącą rolę kapłanów w Egipcie
– opisuje egipskie obyczaje pogrzebowe
|
2. – 3.
|
15,16
|
Izrael – lud wybrany przez Boga
1. Warunki naturalne Palestyny.
2. Religia Izraela.
3. Historia narodu wybranego.
|
– rozumie pojęcia i terminy: monoteizm, Arka Przymierza, Ziemia Obiecana, czasy patriarchów, wyrok salomonowy, szabat, rabin, judaizm, naród wybrany, teokracja, Tora
– charakteryzuje cechy judaizmu
|
– omawia wpływ warunków geograficznych Palestyny na życie jej mieszkańców
– wskazuje Palestynę na mapie
– wymienia postacie związane z historią narodu wybranego: Abrahama, Mojżesza, Dawida, Salomona
|
– wie, na jakie etapy można podzielić historię narodu wybranego
– wskazuje różnice pomiędzy religiami Egiptu, Mezopotamii i Izraela
– dostrzega korzenie chrześcijaństwa w judaizmie, wskazuje cechy wspólne obu religii
|
– rozumie znaczenie Biblii jako źródła historycznego
– wie, gdzie mieszkają współcześni wyznawcy judaizmu
|
3. – 1., 2.
|
17,18
|
Powtórzenie wiadomości – cywilizacje Bliskiego Wschodu.
Sprawdzian wiadomości.
1. Położenie geograficzne Mezopotamii, Egiptu i Palestyny.
2. Wpływ warunków naturalnych na życie mieszkańców.
3. Wierzenia religijne i formy kultu.
4. Osiągnięcia cywilizacji starożytnego Wschodu.
5. Formy ustrojowe.
|
– rozumie pojęcia: wiek, era, epoka, historia, prehistoria, źródło historyczne, judaizm, Mezopotamia, faraon, piramida, hieroglify, papirus, sieć irygacyjna, politeizm, monoteizm
– oblicza upływ czasu pomiędzy erami i epokami
– wskazuje na mapie: Egipt, Mezopotamię, Palestynę
– zna postacie: Hammurabiego, Mojżesza, Dawida, Salomona
|
– podaje genezę i znaczenie powiedzenia „oko za oko”, „salomonowy wyrok”
– omawia zasady funkcjonowania państw w Mezopotamii, państwa egipskiego i Izraela
– rozumie pojęcia: zodiak, kodeks Hammurabiego, Biblia
|
– wymienia przykłady dzieł sztuki będące wytworami starożytnych Babilończyków, Egipcjan, Izraelitów
– wyjaśnią przyczyny polityczne potęgi Egiptu
– wyjaśnią przyczyny osiedlenia się Izraelitów w Palestynie i przedstawia dzieje ich państwa
– wyjaśnią wpływ religii na funkcjonowanie państwa egipskiego i izraelskiego
– wyjaśnią znaczenie pisma i sieci irygacyjnej dla funkcjonowania państwa
|
– wyjaśnią wpływ osiągnięć cywilizacyjnych ludów starożytnego Bliskiego Wschodu na współczesność
|
|
|
19
|
Początki Grecji
1. Geografia starożytnej Grecji.
2. Zajęcia mieszkańców.
3. Minojczycy – najstarsza cywilizacja epoki brązu w basenie Morza Egejskiego.
4. Achajowie – rozkwit i upadek cywilizacji mykeńskiej.
|
– wskazuje na mapie starożytną Grecję
– opowiada o zajęciach Greków
|
– wie, kim był Homer
– rozumie pojęcia i terminy: cywilizacja minojska, cywilizacja mykeńska, Achajowie, polis
– podaje przykłady poleis
|
– wie, na jakie krainy dzieliła się Hellada
– charakteryzuje osiągnięcia cywilizacji minojskiej i mykeńskiej
– wskazuje na mapie Mykeny i Knossos
|
– porównuje warunki naturalne Grecji i państw Bliskiego Wschodu oraz wskazuje następstwa i źródła różnic w ich rozwoju
|
4. – 1., 3.
|
|
20
|
Grecka polis: Ateny
1. Wieki Ciemne.
2. Narodziny polis.
3. Rządy arystokracji i tyranów.
4. Droga do demokracji w Atenach.
5. Demokracja ateńska.
|
– wskazuje Ateny na mapie
– rozumie pojęcia: tyrania, demokracja, arystokracja, prawa drakońskie, strateg, agora, ostracyzm
|
– wie, kim byli: Perykles, Drakon, Demostenes
– opowiada o przemianach ustrojowych w Atenach
– charakteryzuje demokrację ateńską
|
– porównuje różne formy sprawowania władzy w Grecji
– charakteryzuje i ocenia tyranię, oligarchię i demokrację
|
– dostrzega korzenie współczesnej demokracji w starożytności
– porównuje demokrację ateńską ze współczesną
|
4. – 2.
|
21
|
22,23
|
11. Starożytna Sparta
1. Historia Sparty.
2. Podziały społeczne.
3. Spartański ustrój.
4. Spartanie i wojna.
|
– wskazuje Spartę na mapie
– rozumie pojęcia: falanga, hoplita, hegemonia
– zna zasady sprawowania władzy w Sparcie
– krótko opisuje zasady wychowania dzieci w Sparcie
|
– zna genezę i znaczenie powiedzeń: „mówić lakonicznie”, „z tarczą lub na tarczy”, „wychowanie spartańskie”
– wyjaśnia przyczyny zwycięstw Sparty w wojnach
|
– wie, kim byli heloci i periojkowie
– porównuje ustrój spartański z ustrojami innych poleis
– wie, jakie były przyczyny i skutki wychowania spartańskiego
– wskazuje cechy armii i zasady walki, które wojskom Starty zapewniły zwycięstwa w wojnach
|
– wyjaśnia, dlaczego Sparcie udało się osiągnąć hegemonię w Grecji
– rozumie związek między podziałem społecznym w Sparcie i sytuacją wewnętrzną tego państwa
– porównuje Ateny i Spartę i uzasadnia, która z form sprawowania władzy jest mu bliższa
|
4. – 2.
|
24,25
|
Wierzenia starożytnych Greków
1. Greccy bogowie.
2. Mity greckie.
3. Igrzyska olimpijskie.
|
– wymienia najważniejszych greckich bogów: Zeusa, Posejdona, Hermesa, Apollona, Hefajstosa, Artemidę, Afrodytę, Atenę, Herę, Demeter
– zna formy oddawania czci bogom greckim (teatr, igrzyska, ofiary)
– zna datę pierwszych igrzysk olimpijskich – 776 r. p.n.e.
|
– wie, jak wyglądały igrzyska olimpijskie
– zna i rozumie pojęcia: olimpiada, heros, mit
– wymienia dyscypliny olimpijskie
– wie, gdzie odbywały się igrzyska
– wie, kim byli Herakles, Dedal, Ikar, Tezeusz
|
– zna różne formy oddawania czci bogom, potrafi je scharakteryzować i wskazać te, które przetrwały do dziś jako kulturalne dziedzictwo starożytnej Grecji
– umie porównać igrzyska współczesne i starożytne
– umie opowiedzieć mity o Heraklesie, Tezeuszu, Dedalu i Ikarze
|
– rozumie wpływ greckiej mitologii na współczesną kulturę
|
4. – 3.
|
26,27
|
Kultura i sztuka Greków w starożytności
1. Teatr grecki.
2. Grecy ojcami filozofii.
3. Architektura starożytnej Grecji.
4. Perykles i jego epoka.
|
– rozumie pojęcia: teatr, filozofia
|
– charakteryzuje grecki teatr, zna jego genezę
– zna twórców i myślicieli greckich, takich jak: Sofokles, Fidiasz, Archimedes, Sokrates, Platon, Arystoteles
– wie, jak wyglądał teatr grecki i przedstawienia teatralne
– wymienia dziedziny wiedzy, w których Grecy przodowali
|
– wymienia dzieła Fidiasza, Myrona, Sofoklesa
– wyjaśnia genezę powstania teatru greckiego
– umie wskazać kolumny w porządku doryckim, jońskim i korynckim
– potrafi podać cechy charakterystyczne budowli greckich
|
– zna poglądy czołowych greckich filozofów
– potrafi omówić wpływ sztuki greckiej na współczesne kanony piękna i architektury
|
4. – 3.
6. – 1., 2.
|
28,29
|
Wojny w świecie greckim
1. Starożytna Persja.
2. Wojny grecko-perskie:
a) Maraton
b)Termopile
c) Salamina.
3. Wojna peloponeska.
|
– wymienia najważniejsze bitwy wojen persko-greckich
– zna rezultaty tych bitew
– zna daty tych bitew: 490 r. p.n.e., 480 r. p.n.e., 479 r. p.n.e.
– zna postacie Miltiadesa i Leonidasa
|
– wskazuje na mapie Persję, Maraton, Termopile
– wyjaśnia genezę biegu maratońskiego
– omawia wynik wojny peloponeskiej
|
– omawia przyczyny i skutki wojen persko-greckich
– wyjaśnia, dlaczego doszło do wojny peloponeskiej, i zna jej skutki
|
– wyjaśnia, dlaczego Grekom udało się pokonać Persów
– uzasadnia, dlaczego potomni wystawili pomnik pod Termopilami
– omawia okoliczności zawarcie sojuszu Sparty z Persami
|
zagadnienia wykraczające poza podstawę programową
|
30
|
Imperium Aleksandra Wielkiego. Świat hellenistyczny
1. Macedonia za czasów Filipa II.
2. Podboje Aleksandra Wielkiego.
3. Imperium Aleksandra Wielkiego.
4. Świat hellenistyczny.
|
– rozumie pojęcia i powiedzenia: filipika, „rozciąć węzeł gordyjski”, kultura hellenistyczna
– wie, w jaki sposób Aleksander zbudował swoje państwo
|
– wskazuje na mapie Macedonię, Grecję, ziemie podbite przez Aleksandra
– zna działania Filipa II, które doprowadziły do zbudowania potęgi jego kraju
– zna datę bitwy pod Issos: 333 r. p.n.e.
– opisuje państwo stworzone przez Aleksandra Macedońskiego
– podaje przykłady sztuki hellenistycznej
|
– omawia znaczenie reform Filipa II dla budowy potęgi Macedonii
– wyjaśnia założenia polityki wewnętrznej Aleksandra i rozumie ich związek z budową wielkiego imperium
|
– uzasadnia, dlaczego imperium zbudowane przez Aleksandra musiało się rozpaść
– uzasadnia przydomek nadany Aleksandrowi przez potomnych
– wie, jak wyglądały dzieła sztuki epoki hellenistycznej, potrafi je opisać
|
6. – 1.
|
31
|
Powtórzenie wiadomości – starożytna Grecja.
Sprawdzian wiadomości.
1. Położenie geograficzne Grecji.
2. Wpływ warunków naturalnych na życie mieszkańców.
3. Wierzenia religijne i formy kultu.
4. Osiągnięcia starożytnych Greków.
5. Formy ustrojowe.
|
– rozumie pojęcia: demokracja, oligarchia, igrzyska olimpijskie, politeizm
– wskazuje na mapie Grecję
– zna postacie: Leonidasa, Aleksandra Wielkiego
– wie, kiedy: odbyła się pierwsza olimpiada, rozegrały się bitwy pod Maratonem i Termopilami
– wymienia greckich bogów
|
– podaje genezę i znaczenie powiedzeń: „mówić lakonicznie”, „z tarczą lub na tarczy”, „wychowanie spartańskie”
– wyjaśnia przyczyny przewagi Sparty w wojnach
– omawia zasady funkcjonowania demokracji ateńskiej, oligarchii spartańskiej, państwa Aleksandra Macedońskiego
– rozumie pojęcia: teatr, mit, heros
– wskazuje genezę i cechy teatru greckiego, igrzysk olimpijskich
– podaje, kto był zwycięzcą wojen persko-greckich
– wie, kim byli: Sofokles, Fidiasz, Archimedes, Sokrates, Platon, Arystoteles, Perykles, Homer
– podaje przykłady sztuki greckiej, hellenistycznej
– omawia wpływ warunków geograficznych na życie mieszkańców Hellady
– wskazuje sposoby czczenia bóstw
– zna datę bitwy pod Issos
|
– wymienia dzieła Fidiasza, Sofoklesa, Myrona
– wyjaśnia przyczyny: rozwoju Macedonii, zwycięstw Aleksandra Macedońskiego, wojen persko-greckich
– charakteryzuje i ocenia takie formy ustrojowe, jak demokracja, oligarchia, monarchia
– wyjaśnia wpływ religii na funkcjonowanie państw greckich
– omawia skutki wychowania spartańskiego dla funkcjonowania państwa
|
– uzasadnia przydomek Aleksandra Wielkiego
– omawia przyczyny napięć w państwie spartańskim
– wskazuje wpływ cywilizacji i sztuki starożytnej na współczesną cywilizację i sztukę
– porównuje demokrację starożytną ze współczesną
– porównuje warunki naturalne krajów starożytnych: wskazuje podobieństwa i różnice oraz ich wpływ na funkcjonowanie państw starożytnych
|
|
32
|
33,34
|
Początki Rzymu. Republika i jej instytucje
1. Legendarne początki Rzymu.
2. Etruskowie.
3. Od królestwa do Republiki.
4. Republikańskie urzędy i ich funkcjonowanie.
|
– wskazuje na mapie Rzym
– wie, w którym wieku powstało państwo rzymskie
– rozumie pojęcia: republika, senat, konsul
– podaje imię legendarnego założyciela Rzymu
|
– wymienia najważniejszych rzymskich urzędników
– omawia zadania rzymskich urzędników
– przedstawia tryb ich wybierania
– wyjaśnia, kim byli Etruskowie
– zna rok założenia Rzymu: 753 r. p.n.e.
– wyjaśnia, kim byli plebejusze i patrycjusze
|
– wymienia w odpowiedniej kolejności formy ustrojowe państwa rzymskiego
– wyjaśnia, jak funkcjonowała republika
– omawia okoliczności konfliktu patrycjuszy i plebejuszy
|
– porównuje współczesną i starożytną republikę
– wyjaśnia przyczyny upadku królestwa i powstania Republiki
– dostrzega wady i zalety ustroju Republiki Rzymskiej
|
5. – 1.
|
35,36
|
Od miasta-państwa do imperium
1. Podbój Italii.
2. Wojny punickie.
3. Imperium rzymskie.
4. Legiony i legioniści.
|
– rozumie pojęcia: legion, prowincja, namiestnik, imperium, romanizacja, wojna punicka
– wie, kim był Hannibal
– wie, kiedy Rzym podbił Italię oraz kiedy toczyły się wojny punickie
|
– wskazuje na mapie obszar podbity przez Republikę Rzymską
– wie, jakie znaczenie dla podbitych terenów miała romanizacja
|
– wyjaśnia rolę sprzymierzeńców w prowadzeniu podbojów przez Rzym
– podaje datę bitwy pod Kannami
– wie, kim był Scypio
– wyjaśnia, dlaczego doszło do wojen punickich
– wyjaśnia skutki wojen punickich
|
– omawia przyczyny i skutki podbojów
– wskazuje skutki wprowadzenia armii zawodowej
– wyjaśnia, dlaczego Rzymianom udało się ostatecznie pokonać Kartagińczyków
– wyjaśnia, dlaczego armia rzymska mogła z sukcesem prowadzić podboje
|
5. – 2.
|
