Microsoft Word kapak doc Ankara üNİversitesi

---

ANKARA ÜNİVERSİTESİ 
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 
 
 
 
 
 
 
YÜKSEK LİSANS TEZİ 
 
 
 
 
 
 
 
BAYRAMHACILI, TEKGÖZ ve ÇİFTGÖZ (KAYSERİ) SICAK VE 
MİNERALLİ SULARININ HİDROKİMYASAL İNCELEMESİ 
 
 
 
 
 
 
UĞUR ERDEM DOKUZ 
 
 
 
 
 
 
 
JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI 
 
 
 
 
 
 
 
ANKARA 
2008 
 
 
 
 
 
Her hakkı saklıdır 

---

 
i
ÖZET 
 
Yüksek Lisans Tezi 
 
BAYRAMHACILI, TEKGÖZ VE ÇİFTGÖZ (KAYSERİ) SICAK VE MİNERALLİ 
SULARININ HİDROKİMYASAL İNCELEMESİ 
 
Uğur Erdem DOKUZ 
 
Ankara Üniversitesi 
Fen Bilimleri Enstitüsü 
Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalı 
 
Danışman : Prof. Dr. Mehmet ÇELİK 
 
Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilimdalı 
bünyesinde yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmada Kayseri il merkezinin 
batısında, Himmetdede kasabası sınırları içerisindeki Bayramhacılı, Tekgöz ve Çiftgöz 
sıcak ve mineralli su kaynaklarının hidrokimyasal özellikleri incelenmiştir.  İnceleme 
alanındaki mermerler ve siyenitlerin üst kuşakları yoğun tektonizma etkisi altında 
kazandıkları çatlaklı yapı ve süreksizlikler nedeniyle Bayramhacılı  sıcak ve mineralli 
kaynaklarının rezervuarını oluştururlar. Tekgöz ve Çiftgöz sıcak kaynaklarının 
rezervuar kayacını mermerler ve bazaltlar oluşturmaktadır. Bölgede yoğun olarak 
etkinliği gözlenen volkanizmanın gölsel kireçtaşı ardalanmalı, piroklastik ürünleri sıcak 
sular için geçirimsiz tavanı oluşturmaktadır. Meteorik kökenli oldukları belirlenen 
suların  ısınmasının ise jeotermal gradyanın yanı  sıra, Miyosen’den günümüze kadar 
etkinliği gözlenen volkanizmayı besleyen, henüz soğumasını tamamlamamış olabileceği 
düşünülen mağma haznesi vasıtasıyla gerçekleşmektedir.  
 
Hidrokimyasal incelemede, Bayramhacılı  sıcak ve mineralli kaynakların Ca-Na-HCO
3
 
tipinde, Tekgöz ve Çiftgöz sıcak kaynaklarının ise Ca-Mg-HCO
3
 su tipinde oldukları 
belirlenmiştir. Sıcak ve / veya mineralli su kaynaklarında yapılan jeotermometre 
hesaplamaları ile suların rezervuar sıcaklıkları en fazla 85ºC bulunmuştur.  
 
Hidrokimyasal ve izotopik özellikler Bayramhacılı  sıcak ve mineralli kaynaklarının 
Tekgöz ve Çiftgöz sıcak kaynaklarına göre daha derin dolaşımlı olduklarını ve su-kayaç 
etkileşiminin bu kaynaklarda daha baskın olduklarını göstermektedir.  
 
Bazalt ve siyenitik kayaçların petrografik özellikleri bu kayaçların sıcak sularla 
etkileşim halinde oldukları, yoğun  şekilde killeşme, serisitleşme, iddingsitleşme türü 
ayrışmalar, süreksizliklerinde demir boyamaları ve karbonat çökelleri izlenmektedir. 
Kayaçların kimyasal analiz sonuçları, hidrotermal ayrışmaya bağlı olarak 
değerlendirildiğinde bu kayaçların ayrışmayla birlikte Fe
2
O
3
, K
2
O, P
2
O
5
, Na
2
O ve SiO
2
 
bakımından tüketildikleri belirlenmiştir.  
 
Temmuz 2008, 123 sayfa 
Anahtar Kelimeler: Kayseri, Bayramhacılı, Tekgöz, Çiftgöz, sıcak ve mineralli su 
kaynakları, hidrokimya, jeokimya, su-kayaç ilişkisi.   

---

 
ii
ABSTRACT 
 
Master. Thesis 
 
HYDROGEOCHEMİCAL INVESTIGATION OF THE THERMAL AND MINERAL 
WATERS OF BAYRAMHACILI, TEKGOZ AND CİFTGOZ (KAYSERİ) 
 
Uğur Erdem DOKUZ 
 
Ankara University 
Graduate School of Applied Sciences 
Department of Geological Engineering 
 
Supervisor : Prof. Dr. Mehmet ÇELİK 
 
In this study, which prepared as MSc thesis at Ankara University Graduate School of 
Applied Sciences Department of Geological Engineering hydrochemical, properties of 
Bayramhacılı, Tekgöz and Çiftgöz thermal and mineral waters at Himmetdede vicinity 
of Kayseri have been investigated. The marbles and the upper parts of syenites, which 
fractured and fissured because of the effects of highly tectonism, at the study area, 
formed the reservoir of Bayramhacılı thermal and mineral springs. Tekgöz and Çiftgöz 
springs reserviors are marbles and basalts. The pyroclastic products with lacustrine 
limestone intercalations of intense volcanism in the study area, formed the  impervious 
cover rocks. Warming of waters which have meteoric origin are provided by both 
geothermal gradient and recently active magma chember which feeds the volcanism 
from Miocene to recent.  
 
By hydrochemical studies it is determined that Bayramhacılı thermal and mineral 
springs are Ca-Na-HCO
3
 type, Tekgöz ve Çiftgöz thermal springs are Ca-Mg-HCO
3
 
water type. The reservoir temperatures of thermal and / or mineral waters are calculated 
at maximum 85ºC by the geothermometry calculations.  
 
Hydrochemical and isotopic properties of waters presents Bayramhacılı thermal and 
mineral springs are relatively deep circulated and more effected by the water-rock 
interaction then Tekgöz ve Çiftgöz thermal springs.  
 
The petrographic properties of basalts and syenites shows that these rocks have been 
interacted with thermal waters and these rocks are highly clayed, sericited, iddinsited. In 
disconformites of this rocks Fe paintings and carbonate sedimantations are determined. 
Chemical analyses results of these rocks presents these rocks have been depleted with  
Fe
2
O
3
, K
2
O, P
2
O
5
, Na
2
O andSiO
2
 by the hydrothermal alteration.  
 
 
 
 
July 2008, 123 pages 
Key Words: Kayseri, Bayramhacılı, Tekgöz, Çiftgöz, thermal and mineral water 
springs, hydrochemistry, geochemistry, water-rock interaction.   

---