115
ayrışmanın yoğun olduğu kesimlerde hamurda ve süreksizliklerde demir sıvamaları
izlenmiştir.
Jeokimyasal analiz sonuçları hidrotermal ayrışma çerçevesinde değerlendirildiğinde
siyenitlerin hidrotermal ayrışmaya bağlı olarak, Fe
2
O
3
, K
2
O, P
2
O
5
, Na
2
O ve SiO
2
bakımından tüketildikleri, Al
2
O
3
ve CaO bakımından ise zengineştikleri belirlenmiştir.
İz elementler açısından değerlendirme yapıldığında ise Ar, Ba, Cl, Sb, W’ın hidrotermal
ayrışma sonucu sıvı fazı tercih ettikleri saptanmıştır.
Bazaltlarda elde edilen veriler ışığında ise, bu kayaçlarda hidrotermal ayrışmanın ana
elementlerden CaO, Fe
2
O
3
, K
2
O, MgO, MnO, Na
2
O ve P
2
O
5
hidrotermal ayrışmayla
birlikte kayaçtan uzaklaşmaktadır. İz elementler için yapılan benzer değerlendirme
sonuçlarına göre bazaltlar hidrotermal ayrışma sonucu Ce, Cl, Co, Cu, La, Rb, Y, Zn ve
Zr bakımından tüketilmişler, As, Cr, Ge, I, Nb, Sd, Sn, U, V bakımından ise
zenginleşmişlerdir.
Bölgedeki sıcak sular başta jeotermal gradyan olmak üzere, siyenit ve bazaltlardaki
radyoaktif minerallerin ürettikleri ısı ve Miyosen’den günümüze kadar etkinliğini
sürdürmekte olan Orta Anadolu volkanizmasını besleyen derinlerdeki soğumamış bir
magma haznesi tarafından ısıtılıldıkları tahmin edilmiştir. Sıcak kaynakların örtü
kayacını piroklastik çökeller oluşturmaktadır.
İnceleme alanında bu sıcak sulardan etkin olarak faydalanabilmek amacıyla sondaj
çalışmalarının yapılması gerekli görülmektedir Ancak bu çalışmalar için detaylı jeofizik
etütlerin de yapılması sağlıklı olacaktır. Ayrıntılı izotop çalışmaları da bu suların
oluşum özellikleri hakkında detay bilgiler vereceğinden önem arz etmektedir.
Aktif volkanik yapısı nedeniyle jeotermal açıdan umutlu görülen inceleme alanında
detaylı jeofizik ve ayrıntılı izotop çalışmalarının uydu görüntüleriyle ve sondajlarla da
desteklenmesi ile mevcut kuyu ve kaynaklardaki sıcaklıklardan daha yüksek
sıcaklıklarda akışkan elde edilebileceği tahmin edilmiştir.
116
KAYNAKLAR
Afşin, M., Kuşçu, İ., Elhatip, H. and Dirik, K. 2005. Hydrochemical properties of CO
2
rich thermal-mineral waters in kayseri (Central Anatolia), Turkey.
Environmental Geology, 50, p24-36.
Akgün, F., Olgun, E., Kuşçu, İ., Toprak, V. ve Göncüoğlu, M. C. 1995. Orta Anadolu
Kompleksinin Oligo-Miyosen örtüsünün stratigrafisi, çökelme ortamı ve gerçek
yaşına ilişkin yeni bulgular. TPJD Bülteni, 6/1, 51-68.
Akkuş, İ., Akıllı, H., Ceyhan, S., Dilemre, A. ve Tekin, A. 2005. Türkiye jeotermal
kaynakları envanteri, MTA envanter serisi: 201, 849s.
Anonim. 1997. İçme suyu standartları, 28. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara. 97s.
Arnorson, S., Gunnlaugsson, E. and Svavarsson, H. 1983. The chemistry of geothermal
waters in Iceland III. Chemical geothermometryin geothermal investigations.
Geoch. Cosmoch. Acta, 47, 567-577.
Ataman, G. 1972. Ankara'nın güneydoğusundaki granitik-granodiyoritik kütlelerden
Cefalık Dağının radiyometrik yaşı hakkında ön çalışma. Hacettepe Fen ve Müh.
Bilimleri Derg., 2, 44-49.
Ayan, M. 1963. Contribution a l’etude petrographique et geologique de la region
situeeau Nord-Est de Kaman (Turquei). MTA yayını No: 115.
Ayrancı, B. 1970. Orta Anadolu'nun Kayseri civarındaki Erciyes volkanik bölgesinin
(kantitatif incelemelere istinaden) petroloji ve jeolojisi. MTA Derg., 74, 13-24,
Ankara.
Barnes, H. L. 1979. Geochemistry of hydrothermal ore deposits. John Wiley and suns,
798p.
Baykal, F. ve Tatar, Y. 1970. Erciyes volkanizmasının yaşı hakkında yeni gözlemler.
TJK Bülteni, 13/2, Ankara.
Birgili, Ş., Yoldaş, R. ve Ünalan, G. 1975. Çankırı-Çorum havzasının jeolojisi ve petro
olanakları. MTA Rap. No: 5621, Ankara.
Clark, I. and Fritz, P., 1997. Environmental Isotopes in Hydrogeology. Lewis Publisers,
328p, New York.
Dirik, K. 1996. Neotectonic evolution of the northwestward arched segment of Central
Anatolian Fault Zone, Central Anatolia. Geodinamica Acta, 14, 147-158.
Dirik, K. and Göncüoğlu, M. C. 1996. Neotectonic characteristics of Central Anatolia.
International Geology Review, 38, 807-817.
Dirik, K. 2001. Neotectonic evolution of the northwestward arched segment of the
Central Anatolian Fault Zone, central Anatolia, Turkey. Geodinamica Acta 14,
147–158.
Dönmez, M., Akçay, A. E. ve Tükecan, A. 2005. 1:100 000 ölçekli Türkiye jeoloji
haritası, Kayseri K34 paftası. MTA Genel Müüdrülğü yayınları, No: 49, 21s.
Dönmez, M., Tükecan, A. ve Akçay, A. E. 2003. Kayseri-Niğde-Nevşehir yöresi
Tersiyer volkanitleri. MTA Rap. No: 10575, Ankara.
Eisen, C. and Anderson, M. P. 1979. The effects of Urbanization on groundwater
quality: A case study. Ground Water, 17, 5, 456-462.
Elhatip, H., Afşin, M., Kuşçu, İ., Dirik, K., Kurmaç, Y. and Kavurmacı, M. 2004.
Influences of human activities and agriculture on graundwater quality of
Kayseri-İncesu-Dokuzpınar springs, central Anatolian part of Turkey.
Environmental Geology, 44, 490-494.
117
Erguvanlı, K. 1961. Himmetdede cşvarının jeolojik ve hidrojeolojik etüdü. TJK Bülteni,
7/2, 86-107.
Feth, J. H. 1981. Cloride in natural water a review: U. S. Geological Survey Water
suppl. Paper 2176, U. S. Government Printing Office, 30p, Washington.
Fournier, R. O. 1977. Chemical geothermometers and mixing models for geothermal
systems. Geothermics, 5, 41-50.
Fournier, R. O. and Potter, R. W. 1982. A revised and expanded silica (Quartz)
geothermometer. Geot. Res. Council Bull., 11-10, 3-12.
Freeze, R. A. and Cherry, J. A. 1989. Groundwater. Prentice-Hall Inc, 458p, .New
Jersey.
Giggenbach, w. F. 1988. Geothermal solute Equlibriai Derivation of Na-K-Mg-Ca
geoindicators. Geochim. Cosmochim. Acta, 52, 2749-2765.
Goldschmidt, V. M. 1958. Geochemistry. Oxfırd Univ. Pres, 730p, London.
Güncüoğlu, M.C., 1977, Geologie des westlichen Niğde Massivs: Bonn Üniv. Doktora
tezi, 181 s. (yayımlanmamış).
Göncüoğlu, M. C., Erler, A., Toprak, V., Olgun, E., Yalnız, K., Kuşçu, İ., Köksal, S. ve
Dirik, K. 1993. Orta Anadolu Masifinin Orta Bölümünün Jeolojisi, Bölüm III:
Orta Kızılırmak Tersiyer Baseninin Jeolojik Evrimi. TPAO Rap. No: 3313,
104s.
Göncüoğlu, M.C., Dirik, K., Erler, A. ve Yalınız K., 1994, Orta Anadolu Masifinin
doğu bölümünün jeolojisi, Bölüm 4: Orta Anadolu Masifinin Sivas Baseni ile
ilişkisi. TPAO Rap., 3535, 135 s.
Göncüoğlu, M. C., Köksal, S., and Floyd, P. A. 1997. Post Collisional A-type
magmatism in the Central Anatolian Crystalline Complex: Petrology of the İdiş
Dağı intusives (Avanos, Turkey). Tr. J. Of Earth Science, 6, 65-76.
Göncüoğlu, M. C., Toprak, V., Kuşçu, İ., Erler, A. ve Olgun, E. 1991. Orta Anadolu
Masifi batı bölmünün jeolojisi, Bölüm 1: Güney Kesim. TPAO Rapor No: 2909.
Güner, A., Nazlıoğlı, K., Özgür, R., İslamoğlu, T., Özçelik, Ş., Taşdemir, G. 1988.
Kayseri Erciyes alanının jeotermal enerji potansiyeli. MTA Genel Müdürlüğü
Der. Rap. No: 10358, 53s.
Hem, J. D. 1985. Study and Interperation of the Chemical Characteristics of Natural
Water, USGS Water Supply Paper 2254., U. S. Gov. Print Office, 263p.
Innocenti, F., Mazzuoli, R., Pasquare, G., Radicati, F. and Vilari, L. 1975. The Neogene
calkalkaline volcanism of Central Anatolia, geocaronologycal data on Kayseri-
Niğde area. Geol. Mag., 112/4, Rame.
Kadıoğlu, Y.K, Dilek, Y., Güleç, N. and Foland, K. A. 2005. Tectonomagmatic
avolution of bimodal plutons in the Central Anatolian Cyristalline Complex,
Turkey. Journal of geology, 113/4, 497-499.
Ketin, İ. 1963. 1:500 000 ölçekli Türkiye jeoloji haritası, Kayseri paftası izahnamesi.
MTA Enstitüsü yayını, Ankara.
Ketin , İ. 1983. TürkiyeJeolojisine genel bir bakış. İTÜ yayını, 1259, 595s, İstanbul.
Koçyiğit, A. 1984. Güneybatı Türkiye ve yakın dolayınad levha içi yeni tektonik
gelişim. Türkiye Jeol. Kur. Bült., 27, 1-16.
Koçyiğit, A. and Beyhan, A. 1998. A new inracontinental transcurrent structure: the
Central Anatolian Fault Zone, Turkey. Tectonophysics, 284, 317-336.
Koçyiğit, A. and Erol, O. 2001. A tectonic escape structure. Erciyes pull-apart basin,
Kayseri, central Anatolia, Turkey. Geodinamica Acta, 14, 133-146.
118
Köksal, S. ve Göncüoğlu, M. C. 1997. İdiş Dağı-Avanos alnının jeolojisi (Nevşehir,
Orta Anadolu). MTA Dergisi, 119, 73-87.
McNeely, R. N., Neimanis, V. P. And Dwyer, L. 1979. Water wuality sourcebook: A
guide to water quality peremeters. Inland Waters Directorate, Water Qality
Branch, 88p, Canada.
Öngür, T. 1977. Hidrotermal sistemlere uygulanan jeotermometreler. Yeryuvarı ve
insan, 2/3, s71-80.
Özgür, R. 1986. Erciyes Kalderası. Türkiye 10. Jeomorfoloji Kurultayı, Bildiri Özleri,
Ankara.
Özgür, R. Yurtseven, D., Manav, E., Sarp., Yıldırım, T., Yıldırım, N., Ak, S. ve Özkan,
H. 2000. Kayseri-Erciyes alanının jeolojisi, jeotermal enerji olanakları ve
Boğazköprü araştırma sondajı kuyu bitirme raporu. MTA Genel Müdürlüğü Der.
Rap. No: 10473, 53s.
Özmutaf, M. ve Tekin, Z. 1990. Kayseri-Himmetdede-Çiftgöz kaplıcası jeoloji-
hidrojeoloji etüdü. MTA Genel Müdürlüğü Der. Rap. No: 8981, 14s.
Özmutaf, M., Hamut, M. N. ve Özgür, C. 1991. Kayseri-Himmetdede-Çiftgöz kaplıcası
H-1 ve H-2 sıcak su sondajları kuyu bitirme raporu. MTA Genel Müdürlüğü
Der. Rap. No: 9298, 12s.
Pasquare, G. 1968. Geology of the Cenozoic volcanic area of Central Anatolia. Atta
Acad. Naz. Lincei Mem., VII, IX, Rome.
Pasquare, G., Poli, S., Vezzoli, L. and Zanchi, A. 1987. Centinental arc volcanism and
tectonic setting in Central Anatolia. Tectonophysics, 146, 217-230, Amsterdam.
Piper, A. M. 1944. A graphic procedure in the geochemical interpretation of water
analysis, Trans. Amer. Geophys. Union, Vol 25, 914-923.
Rankama, K. and Sahama, T. H. G. 1964. Geochemistry. The Univ. Of Chicago Pres,
912p, Chicago and London.
Rybach, L. and Buntebarth, G. 1982. Relationship between the petrophysical properties
densty, seismic velocity, heat generation, and mineralogical constition. Earth
Planet. Sci. Lett. 57, 367-376.
Schoeller, H. 1962. Les eau souterraines. Mason, Paris.
Seymen, İ. 1981. Kaman dolayında Kırşehir masifinin jeolojisi. İTÜ Maden Fakültesi
Doçentlik tezi, 1645, İstanbul.
Siegel, F. R. 1979. Review of research on modern problems in geochemistry.
International assocciation for geochemistry and cosmochemistry, 290p.
Stiff, H. A. 1951. The interpetation of chemical water analysis by means of patterns.
Petroleum Technology, 3, No: 10, 15-16.
Stum, W. and Morgan, J. J. 1981. Aquatic Chemistry: Introduction emphasizing
equilibria in natural waters, New York.
Şengör, A. M. C. 1980. Türkiye neotektoniğinin esasları. TJK konferans dizisi, 40s,
Ankara.
Şengör, A. M. C. 1984. Structural classification of the tectonic history of Turkey, TJK,
Ketin Sempozyumu. 37-61.
Şengör, A. M. C. and Yılmaz, Y. 1981, Tethyan evolution of Turkey : a plate tectonic
approach. Tectonophysics, 75. 181-241.
Tatar, O., Piper, J. D. A. and Gürsoy, H. 2000. Paleomagnetic study of Erciyes sector of
the Ecemiş fault zone : neotectonic deformation in the southeastern part of the
Anatolian block. Geological Society, 173, 432-440, London.
119
Tchobanoglous, G. and Schoeder, E. D. 1985. Water Quality. Characteristics,
modelling, modification. Addison-Wesley Pub. Comp., 768p.
Thornwaite, C. W. 1948. A new and improved classification of cliates. Geog. Review,
38-1, New York.
Toprak, V. 1998. Vent distribution and its relation to regional tectonics, Cappadocian
Volcanics, Turkey. Jour. Volcanology and Geothermal Research, 85, 55-67.
Tohru, I. Y., Makoto, Y., Toshiyasu, N. ve Shusaku, G. 2001. distribution of radioactive
heat production around an active fault and in acceretionary prisms of southwest
Japan. Physics of earth and planetary Interiors, 126, s269-277.
Uslu, O. ve Türkman, A. 1987. Su kirliliği ve kontrolu. Çevre Genel Müdürlüğü
Yayınları, Eğitim Dizisi, 1, 364s.
Uygun, A. 1973. Kayseri (Hırka) Diyatomit zuhuru hakkında ön rapor. MTA Genel
Müdürlüğü, Derleme Rapor No: 5975, Ankara.
WHO (World Health Organization). 1993. Drinking water standarts. In Engineering
Geology and Environmental Approach, Second Edition.
120
EKLER
Ek 1 İnceleme alanının jeoloji haritası
Ek 2 İnceleme alanının hidrojeoloji haritası
121
122
123
ÖZGEÇMİŞ
Adı Soyadı
:
Uğur Erdem DOKUZ
Doğum Yeri
: ANKARA
Doğum Tarihi
: 03.08.1983
Medeni Hali
: Bekar
Yabancı Dil
: İleri derecede İngilizce, az Almanca
Eğitim Durumu
Lise
:
Ankara
Çağrıbey Anadolu Lisesi
Lisans
: Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği
Bölümü
Yüklə 96,48 Kb. Dostları ilə paylaş: |