: پدر، نيا، نياكان. آبا-اژداد (aba-əjdad) : آبا، اجداد، پدر و نياكان

ək) : سرفه كردن. كؤهه (köhə) : سرفه. كؤهه‌ ائدمك (köhə edmək) : سرفه كردن. كؤهه‌له‌مك (köhələmək) : صداي سرفه از خود در آوردن، سرفه كردن.

كؤهنه	köhnə	: كهنه، مندرس.
كؤك	kök	: 1- صداي كوك، كوك بودن سازهاي موسيقي، كوك بودن قليان و … 2- كوك بودن وضعيّت مزاجي، شاداب و خوشحال، چاق و چلّه. 3- ارتباط صميمي داشتن. بير-بيرينن كؤك ديرلر. (با هم ارتباط صميمي دارند.) كؤك ائدمك (kök edmək) : 1- كوك كردن قليان يا سازهاي موسيقي. 2- تحريك كردن، تشويق كردن. كؤكلَشديرمك (kökləşdirmək) : 1- كوك كردن آلات موسيقي. 2- تقويت كردن، چاق كردن. 3- تحريك كردن. كؤكلَشمك (kökləşmək)‌ : 1- چاق و چلّه شدن. 2- كوك شدن آلات موسيقي، قليان و … كؤكله‌مك (kökləmək) : 1- كوك كردن. 2- تحريك و تشويق كردن. كؤکورَتْديرمك (kökürətdirmək) : به هيجان آوردن شتر، به سر و صدا واداشتن شتر، گرمبه دادن و فرياد كشيدن. كؤكورنمك (kökürənmək) : به هيجان آمدن، تحريك و عصباني شدن. كؤكوره‌ك (kökürək) : حالت تحريك، جوش و خروش، هيجان. كؤكوره‌مك (kökürəmək) : 1- به هيجان آمدن، طغيان كردن. 2- طبلك زدن و تنوره كشيدن شتر نر. 3- غرّيدن، عصباني شدن.
كؤكه	kökə	: نان، نان ضخيم ولي گرد و كوچك.
كؤكَن	kökən	: نوعي طناب كه در طول آن به فاصله‌هاي معيّن بندهاي حلقوي شكل نصب شده و براي بستن برّه‌ها و بزغاله‌ها به كار مي‌برند.
كؤكور	kökür	: بد بو، متعفّن و گنديده.
كؤكورت	kökürt	= كؤكورد (kökürd) : گوگرد، از مواد معدني.
كؤل	köl	(1) : خواستة دل، آرزوي قلبي. (← كؤيل و گؤين) كؤلگه (kölgə) : جايي كه دل هواي آنجا كند، سايه، ساية دلنشين. كؤلگه‌لَنمك (kölgələnmək) : به سايه پناه بردن، بر اثر گرما خود را به سايه‌اي رساندن. كؤلگه‌لي (kölgəli) : 1- سايه دار. 2- آدم مقتدري كه بتوان به او پناه برد.
كؤل	köl	(2) : فعل امر از مصدر «كؤلمك» (بستن) (← كـول2) كؤلگو (kölgü) = كؤلؤيگو (kölöygü) : وسيلة بستن، طناب كوتاهي كه با آن دست و پاي گوسفند را مي‌بندند تا پشمش را قيچي كنند.
كؤل	köl	(3) : صورتي از كلمة «کول» (خاكستر، آتش آلوده به خاكستر) كؤلَز (köləz) : 1- خاكستر گرم. 2- آتش گرفتگي گياهان خشك. 3- كاه و ساقة خشك و كوتاه بعضي از گياهان چون برنج و امثال آن. 4- جهش و حركت (به خاطر ترس از آتش) كؤلز باغلاماق (köləz bağlamaq) : از جاي خود پريدن، دويدن، جهيدن، به سرعت حركت كردن. كؤلَزلَنمك (köləzlənmək) : سوختن سطحي، سوختني كه بر اثر آتش گياهان صورت پذيرد. كؤلزه ياتيرْتْماق (köləzə yatırtmaq) : در خاكستر گرم خواباندن، نوعي از تجربة پزشكي است : به اين صورت كه فرد مبتلا به سينه پهلو را در تخته نمدي مي‌پيچانند و در گودالي قرار مي‌دهند؛ در اطراف بيمار و داخل گودال مقداري كاه و علف خشك مي‌ريزند و آنها را آتش مي‌زنند؛ از حرارت آتش و خاكستر گرم و گرماي تخته نمد حال بيمار بهبود مي‌يابد. كؤلَش (köləş) : كاه، علف خشك، ساقة گياه برنج.
كؤله	kölə	: 1- دست و پا بسته شده، آنكه از ناحية پا يا دست ناقص باشد. (در تركي قديم به معني «برده» بوده.) 2- ناقص، كوتاه، كوچك. 3- خانة كوچك سنگي كه اطراف آن را محصور كرده باشند و در آن بزغاله‌ها و برّه‌ها را بسته نگه دارند و يا صيّادان در آن كمين كنند. كؤله باس (kölə bas) : تعقيب كردن براي دستگيري. كؤله بولاق (kölə bulaq) : در حال غلتيدن. كؤله بولبول (kölə bulbul) : بلبل دُم كوتاه، بلبل هزار. كؤله پا (kölə pa) = كؤله ‌په (kölə pə) = كؤله‌پّه (köləppə) : ساقة باريك درختان و گياهان كه در درون «كؤله» (خانة بزغاله‌ها) مي‌ريزند تا سرما و آب باران آنها را اذيت نكند. به اين واژه «پا كؤله» و «ايچليك» هم مي‌گويند. كؤله پيرْخ (kölə oırx) = كؤله‌م پيرْخ (köləm pırx) : پرتاب با چوبدستي كوتاه. كؤله توْخماق (kölə toxmaq) : 1- تخماق، چوب كوتاه و محكمي كه با آن ميخ را در زمين كوبند. 2- مجازاً به آدم كوتاه قد و چاق و كوتوله مي‌گويند. كؤله‌جه (köləcə) : 1- كوتاه، كمي كوتاه. 2- نوعي ارخالق زنانة كوتاه و بدون آستين. 3- نوعي بالا پوش نمدي كه به آن كپنك هم مي‌گويند. 4- آخرين قسمت ستون فقرات. 5- دمچه، دم كوچك گوسفند. كؤله كؤمّج (kölə kömməc) = كؤله كؤمّه (kölə kömmə) : 1- كماج، نوعي نان ضخيم. 2- چاق و كوتوله.
كؤله‌لي	köləli	: نام طايفه‌اي از ايل شش بلوكي.
كؤم	köm	: كمك و ياري دسته جمعي. (به تنهايي كاربرد ندارد؛ امّا در تركي قديم به معني تجمّع گوسفندان يا انسانها بوده. ← كوم، كوْم و كوْپ) كؤمك (kömək) = كؤمّك (kömmək) : 1- كمك، ياري. 2- يار و ياور، پشتيبان. كؤمكچي (köməkçi) : كمك رساننده، كمك كننده. كؤمك حال (kömək hal) : كمكي، ياور، پشتيبان. كؤمكلَشمك (köməkləşmək) : به همديگر كمك كردن. كؤمكله‌مك (köməkləmək) : كمك كردن، كمك رساندن. كؤمور (kömür) : زغال. (به اعتبار اين كه زغال از انبوه و جمع شدن هيزمها در زير خاك به وجود مي‌آيد.) كؤمورچـو (kömürçü) : زغال فروش. كؤموران (kömüran) : از گياهان پيازي كه در مناطق سردسيري مي‌رويد و به عنوان سبزي خورش مورد استفاده قرار مي‌گـيرد. (اين گياه به صورت دسته جمعي در كنار هم مي‌رويند.) كؤمّه‌جَك (kömməcək) : 1- چوبي كه در وسط سوراخي دارد و بر سر ستون خيمه قرار مي‌گيرد تا خيمه به كمك آن برپا گردد. 2- چوبي كه به صورت افقي در وسط سياه چادر طوري قرار مي‌گيرد كه در زمستان آب باران به درون چادر نفوذ نكند.
كؤمچَك	kömçək	(1) : فروزينه، هيزم نيمه سوخته.
كؤمچَك	kömçək	(2) = كؤمچه (kömçə) : قاشق، قاشق بزرگ چوبي.
كؤمَّج	kömməc	: كماج، ناني كه در اجاق با آتش و خاكستر پخته شده باشد. (ريشة كلمه در اصل «كـولمَج» يعني از : کول (خاكستر) + مج (پسوند) است.) كؤمّج پز (kömməc pəz) = كؤمَش پز (köməş pəz) : كماج پز، نوعي ديگ كوچك. كؤمَّجه (kömməcə) = كؤمَّچه (kömməçə) : نان كماج.
كؤنسـو	könsü	: در قديم به معني «دود» بوده. كؤنسـوگ (könsüg) : غذاي دود خورده، غذايي كه بر اثر تركيب شدن با دود آتش بد مزه يا بد بو شده باشد. كؤنسـومك (könsümək) : آلوده شدن غذا با دود آتش.
كؤپ	köp	: 1- تورّم، برجستگي. 2- نفخ و برجستگي حلق بر اثر عصبانيّت. (← كـوپ) كؤپرو (köprü) : 1- پُل. (پلهاي قديمي به صورت كماني، برآمده و برجسته بر روي رودخانه‌ها درست مي‌شد.) 2- خارپشت. (فا) كؤپَك (köpək) : سگ. (به اعتبار اينكه حيواني عصباني است.) كؤپلَمه (köpləmə) : پر باد، متورّم، چاق. كؤپلو (köplü) : پر باد و متورّم. كؤپمك (köpmək) : 1- برجسته و متورّم شدن، نفخ كردن. 2- عصباني و ناراحت شدن. كؤپوره‌ك (köpürək) : برجسته، زميني كه به خاطر روييدن قارچ برجسته شده باشد. كؤپـوك (köpük) : برجسته، بالا آمده.
كؤپه‌لك	köpələk	: كپلك، نوعي بيماري دامي كه حيوان با خوردن چمني به نام «قره كؤپه‌لك» (جگن) به آن دچار مي‌شود.
كؤرپه	körpə	: در لغت به معني طفل، نورس و كودك است امّا اغلب به مجموع بزغاله‌ها و برّه‌ها گفته مي‌شود. كؤرپه اكين (körpə əkin) : زراعت و غلّة نورس. كؤرپه اميشديرمك (körpə əmişdirmək) : به بزغاله‌ها و برّه‌ها به صورت دسته جمعي شير دادن. كؤرپه اوْت (körpə ot) : علف تازه، علوفة تازه و كهنه توأمان. كؤرپه‌چي (körpəçi) : آنكه برّه‌ها و بزغاله‌ها را بچراند.
كؤرپـو	körpü	: 1- پُل. 2- خار پشت. (فا) (← كؤپ، كؤپرو)
كؤرْتْمه	körtmə	: دنبالچه، دمغازه، استخوان دُم.
كؤس	kös	: اخگر، گل آتش. (← كؤز) كؤسدورمك (kösdürmək) : خاموش كردن آتش. كؤسمك (kösmək) : خاموش شدن آتش، چراغ و … كؤسؤگو (kösögü) = كؤسؤو (kösöv) = كؤسّؤوو (kössövü) = كـؤسؤيگو (kösöygü) : هيزم نيمه سوخته، فروزينه. (← كؤز، كؤزؤيگو)
كؤشَك	köşək	: شتر، بچه شتر. (← چؤش، چؤشَك) كؤشك بوْينو (köşək boynu) : 1- گردن شتر. 2- نام نقشي از نقشهاي قالي و گليم كه به آن «وني» هم مي‌گويند.
كؤتَك	kötək	: كتك، كتك كاري، ضرب و شتم. (← كوت3)
كؤتَل	kötəl	: كُتل، تپّة مرتفع و صعب‌العبور، كوه. (از ريشة «كؤت» در تركي آذري به معني بد، زشت و ناهموار) كؤتل پرت (kötəl pərt) : 1- تپّة صعب‌ العبوري كه در فاصلة خيلي دور قرار دارد، راه طولاني و پُر پيچ و خم. 2- پرتگاه.
كؤيل	köyl	(1) : 1- قلب، دل. 2- خواسته و آرزوي دل. (← كؤل1 و گؤين)
كؤيل	köyl	(2) : كيل، پيمانه، سنجش. كؤيل ائدمك (köyl edmək) : پيمانه كردن.
كؤينَك	köynək	: پيراهن. (ريشة كلمه از «گئيمك» (پوشيدن) است.) كؤينكدن چيخماق (köynəkdən çıxmaq) : از ناراحتي و عصبانيّت يقّة لباس خود را دريدن. كؤينكليك (köynəklik) : پيراهني، پارچة پيراهني.
كؤز	köz	: اخگر، گل آتش، آتش سرخ. كؤز دوشمك (köz düşmək) : ايجاد شدن زغال افروخته بر اثر سوختن هيزم. كؤزَرمك (közərmək) = كؤزمك (közərmək) : تبديل شدن هيزم نيمه سوخته به گل آتش. كؤز قاپان (köz qapan) : آتشگير، انبر آتش. كؤزَنگ (közəng) : گل آتش. كؤزه‌گي (közəgi) = كؤزؤيگو (közöygü) : فروزينه، چوب يا هيزمي كه از يك طرف در حال سوختن باشد.
كؤزونگـلو	közünglü	: نام طايفه‌اي از ايلات قشقايي كه گروهي از آنها در گلّه‌زن اوْيغوري با همين عنوان و گروهي با عنوان «كِزِنلي» در ايل دره‌شوري ساكن هستند.
كو	ku	: 1- صوتي است جهت نوازش و فرا خواندن اسب يا كرّه اسب. 2- در تركي قديم به صدا هم «كو» مي‌گفتند. مانند : هاي و كوي (سر و صدا)
كوچو	kuçu	: توله سگ، بچّة سگ.
كوچو-كوچو	kuçu-kuçu	: 1- توله سگ. 2- صوتي است كه جهت نوازش يا فرا خواندن سگ گفته مي‌شود.
كوفارات	kufarat	: 1- نكبتي، پست و فرومايه. 2- پستي و فرو مايگي.
كوفّا	kuffa	: سرفه، صداي سرفه. (← قوف)
كوفْت	kuft	: 1- كوفت، آزار، درد. 2- نوعي بيماري كه بيمار دائم سرفه مي‌كند. (ريشة كلمه از اسم صوت قوف قوف … يا كوف كوف… است. ← قوف) كوفتلو (kuftlu) : مبتلا به بيمار كوفت. كوفتلوق (kuftluq) : زهر ماري، كوفت، غذايي كه گوارا نباشد.
كوفور	kufur	: (ع) كفر، ناسزا. كوفور-كافار (kufur-kafar) : كفران نعمت، شكوه و گلايه، ناسزا گويي. كوفورو (kufuru) : 1- كفري، عصباني، ناراحت. 2- آنكه هميشه كفر نعمت كند و به مقدّسات توهين كند. كوفورو اوْلماق (kufuru olmaq) : عصباني شدن. كوفور وئرمك (kufur vermək) : ناسزا گفتن به پروردگار و مقدسات.
كوكا	kuka	= كوكّا (kukka) : نان، نوعي نان ضخيم.
كو-كو	ku-ku	(1) : صوتي است براي نوازش يا فرا خواندن اسب و كرّه اسب.
كو-كو	ku-ku	(2) : مخلوطي از داروهاي گياهي كه به آن هفت جوش هم مي‌گويند.
كوكولانماق	kukulanmaq	: غلتيدن، افتادن و غلتيدن. (گلّه‌زن)
كول	kul	(1) : كُند، آنچه تيز و بُرنده نباشد. كولونـْگ (kulung) : كلنگ، تيشة كند، تيشه‌اي كه مانند تبر تيز نباشد.
كول	kul	(2) : (ع) كُلّ، همه، همگي. كولّو (kullu) : كلّي، همه، همگي، عدّة زيادي. كولّوهوم (kulluhum) : كُلّهُم، همگي.
كول	kul	(3) : كال، نارس. كولار (kular) : بز مادة يك تا دو ساله، بز جواني كه هنوز زايا نيست. كول نار (kul nar) : انار كال، انار نارس. كول نار قابيغى (kul nar qabığı) : پوست انار كال.
كولا سيياه	kula siyah	: كلاه سياه، نام طايفه‌اي از ايل عمله.
كولاخچا	kulaxça	: سر پوشي كه زنان در زير چارقد بر سر مي‌بندند. (محرّف «قالاغيچه» (قلاغي كوچك) است.)
كولَك	kulək	: نان بزرگ، ناني كه از دو تا چونه درست شده باشد.
كولهه-كولهه	kulhə-kulhə	: صوتي است براي دفع جانوراني چون گراز، خرس و …
كولْك	kulk	= كولْكه (kulkə) : پشم وا زده، پشم نامرغوب. كولك-و-پيت ائدمك (kulk-o-pit edmək) = كولكه‌له‌مك (kulkələmək) : 1- كندن مو يا پشم حيوان. 2- جدا كردن پشم وازده از پشم مرغوب. كولكه-بيرچَك (kulkə-birçək) : 1- زلف، گيسو. 2- در هنگام دعوا موي سر همديگر را گرفتن و كشيدن.
كولو	kulu	: 1- كولي، قرشمال. 2- گروهي از صنعتگران جامعة ايلي.
كولوفْت	kuluft	: 1- كلفت، ضخيم. 2- چاق و چلّه.
كولوك	kuluk	: 1- بستن، قفل كردن. 2- قفل، بند. 3- خيك روغني، روغنداني كه از خيك، فلز يا سفال باشد و سر آن محكم بسته شده باشد. (ريشة كلمه از «کولمك» (بستن) است. ← کول 2)
كولوم	kulum	= كولّوم (kullum) : 1- كلوخ، گِلِ خشك شده و محكم. 2- برجسته، برآمده. كولوم-كورّه (kulum-kurrə) : 1- هر چه كه مانند كلوخ گِرد و محكم باشد. 2- تپلي و چاق و چلّه. كولومّه (kulummə) : كلمبه، برجسته و برآمده، ناصاف. 2- گِرد و هر چيز گلوله مانند.
كولون	kulun	: بستن، كلون كردن، قفل كردن. دري كولون ائدميش. (در را قفل كرده.) (ريشة كلمه از مصدر «کولمك» (بستن) است. ← کول2)
كولور	kulur	: ساقة دانه دار گندم، جو و … كه بعد از درو شدن محصول در كشتزار باقي مي‌ماند. كولورلوق (kulurluq) : مزرعه‌اي كه بعد از درو شدن كاه و ساقه‌هاي آن بر جا مانده باشد.
كولوس	kulus	: نام گياهي بوته‌اي با گُلهاي زرد كه در چمنزارها مي‌رويد و مصرف دارويي و غذايي دارد.
كولوخ	kulux	= كولّوخ (kullux) : كلوخ، گِلِ خشك شده و محكم. كولّوخ شوْر (kullux şor) : نام درختچه يا گياهي در شوره زار، گياه شوره كه بزرگ و بلند باشد.
كولْخون	kulxun	= كولخونـْگ (kulxung) : پستة كوهي، درختي شبيه درخت بَن (چاتلانقوش).
كوم	kum	(1) : (ف) كُم، شكم، اندرون. كومپور (kumpur) : كمپير، حرّاف، ناطق، آنكه دوست دارد هرچه در دل دارد، بيان كند و بيشتر سخن بگويد. كوم چران (kum çəran) = كومّو (kummu) = كومّون (kummun) : شكمو، شكم پرست.
كوم	kum	(2) : همه، دسته جمعي. (← كوْم و كوْپ) كومْپولوت (kumpulut) : كمپلت، همه، همگي. (← كؤم، كوْپ و كوْم) كومك (kumək) : كمك، ياري.
كومه	kumə	: خانه‌اي كه از ساقة درختان سازند، خانة انباري. (ريشة كلمه از «قاب» (آنچه كه چيزي در آن جا گيرد) است؛ يعني : قابا، كابا، كوبه، كومه)
كومّوجا	kummuca	= كومّولوجا (kummluca) : كوچك، كوچولو.
كومتاها	kumtaha	: خبر، اطّلاع. بئ كومتاها گئدميشلر. (بي خبر رفته‌اند.)
كومود	kumud	: كمد، گنجه‌اي كه اشيا را در آن جا دهند. (ريشة كلمه از «قاب» تركي است؛ يعني (قابود، كامود، كومود) گرچه كه اكثر لغويان اين كلمه را فرانسوي دانسته‌اند.)
كون	kun	(1) = كونّ (kunn) : 1- كند. (در مقابل تيز) 2- آهسته و آرام. كونّ اولماق (kunn olmaq) : 1- كند شدن، نبريدن. 2- ملايم شدن، به كندي حركت كردن.
كون	kun	(2) = كونّ (kunn) : 1- كند، تخته‌اي بزرگ و پهن كه داراي سوراخهايي است و پاي زندانيان را با آن مي‌بندند. 2- زانوي ستبر، زانوي شتر. 3- زانو بند شتر (← كوْن) (ريشة كلمه از «قوْنماق» (ساكن و محكم شدن است.) كونّا (kunna) : كنده، شاخة بزرگ درخت. كونار (kunar) : كُنار، درخت سدر. (سر ساقه‌هاي اين درخت از اطراف به پايين خم شده و به زمين مي‌رسد) كوناردان (kunardan) = كوناردانليق (kunardaklıq) = كونارليق (kunarlıq) : جايي كه درخت سدر فراوان باشد.
كونْج	kunc	(1) : كُنج، محل اتصال دو خط، گوشه، زاويه. كونجور (kuncur) = كونجير (kuncir) : نيشگون، با نوك دو انگشت گزيدن. كونج و كوْو (kunc-o-kov) : كنجكاو، هر گوشه‌اي را گشتن، تحقيق و بررسي. كونج-و-كوْوال (kunc-o-koval) : 1- گوشه و كناره. 2- جستجو و تحقيق.
كونْج	kunc	(2) : قيف، قيف چوبي.
كونجود	kuncud	: كُنجد، گياهي يك ساله كه از دانه‌هاي ريز آن روغن مي‌گيرند.كونجيره : از گياهان علوفه‌اي كه ساقه‌هايش داراي چين و شكن است و به آن كورونجال هم مي‌گويند.
كوپ	kup	(1) : 1- وارونه، واژگون، سر به پايين، معكوس. 2- نوعي بوتة خاردار كه به شكل نيمكره است. (← ديمچيك) 3- پشت، جاي پناه، جايي كه ديده نشود. 4- طرفِ پشتِ تبر، تيشه و … كوپ اوْلماق (kup olmaq) : 1- وارونه شدن سرنگون گشتن. 2- پناه شدن، از افق به طرف پشت كوه رفتن و از ديده پنهان شدن. كوپ ائدمك (kup edmək) : وارونه كردن. كوپ سالماق : وارونه قرار دادن، وارونه كردن. كوپلانماق (kuplanmaq) : وارونه شدن، سرنگون شدن. كوپّو بوتّا (kuppu butta) : بوتة ديمچيك. كوپّول (kuppul) : 1- خپل، خوابيده و پهن، سر به پايين و كمر خم كرده. 2- كوتاه قد، كوتوله. كوپّولو (kuppulu) : 1- كوچولو، خپل. 2- خوابيده، وارونه.
كوپ	kup	(2) : صداي انفجار، صداي كوپ كوپ. كوپّو (kuppu) : فاخته، قمري كوكوسرا، نوعي قمري كه در اوايل بهار و اواخر زمستان با صداي (كوپّ و كوپّ) يا (كوپّو-كوپّو) آمدن بهار را خبر مي‌دهد. كوپّولاماق (kuppulamaq) : منفجر شدن.
كوپّو	kuppu	: 1- كرم نوروزي، گربه نوروزي. 2- حشرة مورچه خور. 3- خانة مورچه.
كوپّور	kuppur	(1) : 1- ظرف قند، قندان، كيسه‌اي كه در آن قند گذارند.
كوپّور	kuppur	(2) : آشيانة مرغ.
كور	kur	(1) : 1- كوتاه، كوچك. 2- گره كور، گره سخت و محكم كه كاملاً گرد و كروي شكل باشد. 3- تنگ، محدود و محصور. منه هرَصه كور دير. (عرصه بر من تنگ است.) كورّا (kurra) = كورّه (kurrə) : 1- گرد، كروي شكل. 2- برجسته و بالا آمده. 3- تل يا تپّة برجسته. 4- سخت و ناهموار، درشت و ناپسند. كورّا پا (kurra pa) : روي پا نشستن، گرد نشستن، چمباتمه زدن. كورّا توْق (kurra toq) : تگرگ. (رحيملو) كورّالانماق (kurralanmaq) : برجسته شدن، بالا آمدن، ورم كردن. كورّالماق (kurralmaq) : برجسته شدن، ورم كردن و بالا آمدن. كورّا موچ (kurra muç) = كورّا موچّانا (kurra muççana) : گرد و جمع و جور. كور-كورّاچا (kur-kurraça) = كور-كورّو (kur-kurru) = كور-كوره (kur-kurə) = كور-كورّه‌گ (kur-kurrəg) : سيب آدمي، غضروف گلو. كورموچ (kurmuç) : سنگ گرد و كروي شكل. كورناج (kurnac) = كورناش (kurnaş) : كرنش، سر را پايين آوردن، سر پايين انداختن دسته جمعي گوسفندان در هنگام گرما. كوروك (kuruk) : كوچك، ميوة نارس و كوچك. كورونگ (kurung) : 1- كرنش، سر پايين آوردن گوسفندان. 2- ميوة كوچك و نارس. كورّه (kurrə) : گرد و برجسته. كورّه تيكان (kurrə tikan) : نام گياهي كه بر روي ساقه‌هاي آن خارهاي گُرز مانند ديده مي‌شود. كورّه چين (kurrə çin) : نوعي بافت كه به صورت برجستگيهاي منظّم ديده مي‌شود. كورّه قوروت (kurrə qurut) : كشك خشك كروي شكل. كورّه-كورّه ائدمك (kurrə-kurrə edmək) : لمس و احساس كردن وجود غدّة كوچك در بدن، برجسته شدن، احساس خارش در چشم. كورّه گپ (kurrə gəp) : سخن درشت، سخن سخت و ناراحت كننده. كورّه گول (kurrə gül) : از نقشهاي قالي و گليم.
كور	kur	(2) : باتلاق، محلّ غرق شدن. كور-كور (kur-kur) = كور-كوره (kur-kurə) : گودال عميق، باتلاق.
كور	kur	(3) : 1- تخم ريز ملخ، حشرات يا پرندگان كوچك. 2- انبوه حشرات. (← كوْر1) كور قوْيماق (kur qoymaq) : تخم گذاشتن حشرات و پرندگان كوچك. كورماج (kurmac) : انبوه حشرات. كوره‌گ (kurəg) : خانة حشرات، لانة مورچگان. كورونْج (kurunc) : انبوه حشرات. كورونجال (kuruncal) : 1- جمع، گروه، انبوه و فشرده. 2- نام گياهي علفي فشرده كه اغلب در مناطق گرمسيري مي‌رويد. كوروگ (kurug) = كورونگ (kurung) : 1- انبوه، فشرده، جمع. 2- آشيانة مورچه. كور وورماق (kur vurmaq) : تخم ريزي كردن حشرات.
كور	kur	(4) = كورّ (kurr) : صدايي كه معمولاً در گوش كودكان وحشت زده ندا دهند تا ترسشان از بين رود. كور-كورّ ائدمك (kur-kurr edmək) = كورّولاماق (kurrulamaq) = كورّولاتماق (kurrulatmaq) : در گوش كودكان صدا دادن.
كور بييا جو	kur biya cu	: از بازيهاي دسته جمعي كودان و نو جوانان. (← كيم، كيم بيليجي)
كور كوپ	kur kup	: 1- وارونه، برعكس. 2- از ديده پنهان شدن، ناگهان واژگون شدن. 3- همه، همگي.
كورْچ	kurç	(1) : كرك، مرغي كه تخم نگذارد و آمادة خوابيدن بر روي تخم باشد.
كورْچ	kurç	(2) : صداي قرچ، صداي بريده شدن چيزي يا به هم ساييده شدن دندانها. كورچ-كورچ (kurç-kurç) : قرچ قرچ، صداي به هم ساييده شدن دندانها. كورچال (kurçal) : آنكه عمداً قرچ قرچ كند، بي تربيّت، سبك و نا موقّر. كورچولاتماق (kurçulatmaq) : دندان غروچه كردن، قرچ قرچ كردن. كورچولاماق (kurçulamaq) : 1- به هم ساييده شدن دندانها، صداي خورده شدن غضروف و مانند آن به گوش رسيدن. 2- قرچ قرچ كردن.
كورد	kurd	: 1- كرد، قوم كرد. 2- در فارسي و عربي به معني چوپان هم آمده. كوردَك (kurdək) : 1- كردك، كپنك، بالا پوش نمدي چوپانان. 2-نوعي ارخالق زنانه كه آستين كوتاه داشته و به آن «كؤله‌جه» هم مي‌گويند.
كورَند	kurənd	= كورَنگ (kurəng) : كرند، اسب سركش حنايي رنگ، اسبي كه رنگ بدنش آميخته‌اي از زرد و بور باشد.
كورْك	kurk	: مرغ كرچ، مرغي كه تخم نگذارد و آمادة خوابيدن بر روي تخم باشد.
كور-كور	kur-kur	(1) : 1- زغن، نوعي باز شكاري. 2- گويند نوعي شغال يا جانوري شبيه شغال كه دشمن مرغ خانگي است.
كور-كور	kur-kur	(2) : نوعي قفس يا آشيانة مرغ كه از شاخ و برگ درختان درست شده باشد.
كوروْو	kurov	: كرو، بيل مانندي كه كشاورزان با آن سطح زمين را جا به جا و صاف كنند.
كوروْوول	kurovul	: تاول، تاول روي پوست بدن.
كورّانلى	kurranlı	: كروني، نام طايفه‌اي از ايلات عمله، دره‌شوري و فارسيمدان.
كورّه‌كانلى	kurrəkanlı	: گوركاني، نام طايفه‌اي از ايل عمله.
كورّو	kurru	: 1- صوتي كه براي هشدار به الاغ گفته مي‌شود. 2- كرّه خر، كرّه الاغ. كورّولاماق (kurrulamaq) : 1- عرعر كردن الاغ يا كرّه خر. 2- صوت فرا خواندن الاغ يا كرّه خر.
كورْت	kurt	(1) : 1- سيب آدمي. 2- صداي قورت دادن و بلعيدن. كورتاسلاماق (kurtaslamaq) : سر بريدن حيوانات. (بيات) كورت-كورتَك (kurt-kurtək) = كورت-كورتو (kurt-kurtu) =كورته (kurtə) : غضروف گلو، سيب آدمي، ابتداي لولة ناي.
كورْت	kurt	(2) : حالت كُرچ بودن مرغ. كورت توْووق (kurt tovuq) : مرغ كرچ، مرغي كه تخم نگذارد. (← كورك)
كوروچ	kuruç	: قرچ قرچ، صداي شكسته شدن يا خورده شدن. (← كورچ2) كوروچ-كوروچ (kuruç-kuruç) : صداي قرچ قرچ. كوروچّولاماق (kuruççulamaq) : قرچ قرچ كردن، صداي خورده شدن غضروف.
كوروپ	kurup	: 1- نام تفنگي آلماني كه از كارخانه‌اي به همين نام استخراج شده است. 2- مجازاً به معني كسي كه وضع مالي يا جسمي خوبي دارد.
كوروپين توتماق	kurupin tutmaq	: رشد كردن و جان گرفتن، يواش يواش راه افتادن كودك.
كورور	kurur	: در مورد معني و كاربرد اين كلمه كه از واحدهاي شمارش است، 3 نظريه مطرح است. 1- پانصد هزار. 2- يك ميليون. 3- ده ميليون.
كوروش	kuruş	(1) : 1- نام طايفه‌اي از ايل كشكولي.
كوروش	kuruş	(2) : 1- ساربان. 2- گروه و طايفة ساربانان.
كوروش	kuruş	(3) : صوتي كه براي نوازش كرّة اسب گفته مي‌شود.