: پدر، نيا، نياكان. آبا-اژداد (aba-əjdad) : آبا، اجداد، پدر و نياكان

بئش قوْل قالى. (قالي 2 متر و نيمي) قوْل آتماق (qol atmaq) : 1- دستها را تكان دادن. 2- تقلّا و كوشش كردن. 3- دست يازيدن به متصرّفات. 4- گسترده و وسيع شدن. قوْلا (qola) = قوْلّاه (qollah) : آنكه دست قوي و توانا دارد، شجاع. قوْلاج (qolac) : (قوْل : بازو + آچ : باز كن) 1- واحد طولي است به فاصلة از سر انگشت مياني تا آرنج. (حدود نيم متر) 2- فاصلة سر انگشت مياني تا نوك بيني. (حدود يك متر) 3- فاصلة سر انگشت مياني يك دست تا سر انگشت مياني دست ديگر، در حالي كه هر دو دست از دو طرف بطور افقي باز و كشيده شود. (حدود دو متر) قوْلاجلاماق (qolac) : گز كردن، متر كردن، اندازه گرفتن. قوْل اوسـتـو (qol üstü) = قوْل باغى (qol bağı) : بازو بند، بازو بند زينتي زنان. قوْل بوْين (qol boyn) : دست در گردن، رفيق صميمي. قوْلتوق (qoltuq) : زير بغل. قوْلتوق آلتى (qoltuq altı) : زير بغل. قوْلتوق جئبي (qoltuq cebi) : جيب زير بغل، جيب بغل. قوْلتوق داشى (qoltuq daşı) : نوعي پرتاب سنگ است بگونه‌اي كه ضربة پرتاب از پايين به بالا و طرف جلو باشد. قوْلتوقلاماق (qotuqlamaq) : زير بغل كسي را گرفتن. قوْل ساللاما (qol sallama) : نام يكي از آهنگهاي رقص زنان كه به آن «سه پا» هم مي‌گويند. قوْل-قانات (qol-qanat) : 1- دست و بال. 2- قدرت و توانايي. قوْل-قاناتلى (qol-qanatlı) : داراي دست و بال، قدرتمند، قادر. قوْل قرّيسى (qol qərrısı) : ناحية پشت بازو، پوست و گوشتِ پشتِ بازوي آدمي كه چندان سفت نيست. قوْل كسَن (qol kəsən) : باج گيرنده، فراشباشي. قوْللاشماق (qollaşmaq) : دست در گردن هم انداختن، با هم يكدست و صميمي شدن. قوْللو (qollu) = قوْللوجا (qolluca) = قوْللو گَلين (qollu gəlin) : عروسك. قوْلوخماك (qoluxmak) : بسته شدن خون در دست و پاي انسان يا حيوان بطوري كه نتواند حركت كند. قوْل-و- قوْلتوق (qol-o-qoltuq) : بازو و زير بازو، مجازاً به معني آستين پاره، بيچاره. قوْل-و-قوْلتوق ائدمك (qol-o-qoltuq edmək) : جيب كسي را بريدن، غارت كردن، چپاول كردن. قوْل-و-قيچ ائدمك (qol-o-qıç edmək) : دست و پاي كسي را شكستن. قوْلو كوْتا (qolu kota) = قوْلو كؤله (qolu kölə) : 1- پيراهن آستين كوتاه. 2- تهيدست، فقير و بيچاره. قوْلون-قوْلون گئدمك (qolun-qolun gedmək) : لنگيدن چهار پايان از ناحية دو دست. قوْل وئرمك (qol vermək) : 1- رو به سويي نمودن، به طرفي منحرف شدن. 2- شانس آوردن، اقبال و سعادت رو آوردن.

قوْل	qol	(2) : صداي غلغل قليان و امثال آن. قوْلّاج (qollac) : پك محكم در هنگام قليان كشيدن. قوْلّاج وورماق (qollac vurmaq) : بر قليان پك محكم زدن. قوْل وورماق (qol vurmaq) : 1- غل زدن بر قليان. 2- جوشيدن و فوّاره زدن آب از چشمه.
قوْل چوماق	qol çumaq	: 1- قلچماق، نوكر چماق به دست. 2- زورگو، قلدر. (← قول3، قول‌چوماق)
قوْلاي	qolay	= قوْلئي (qoley) : آسان. (← قولا)
قوْلقا	qolqa	: مشكول، مشك كوچك.
قوْماشماق	qomaşmaq	: براي لحظه‌اي ديدن. (← قاماشماق) قوْماشيق (qomaşıq) : نزديك به هم، همسايه.
قوْمپا	qompa	: غنچة گل.
قوْمرال	qomral	: رنگ قهوه‌اي سوخته. (از «قوْنقور» + «آل» تركيب شده و به صورتهاي قوْنقورال، قومقورال، قومورال و قومرال در آمده است.) (← قوْنق، قوْنقور)
قوْمشو	qomşu	: همسايه. (← قوْن1، قوْنشو)
قوْن	qon	(1) : فعل امر از مصدر «قوْنماق» (نشستن) قوْناق (qonaq) : مهمان. قونّاق (qonnaq) = قوْنداق (qondaq) : 1- قنداق، آن قسمت از ته تفنگ كه بر زمين قرار مي‌گيرد. 2- قنداق كودك، پارچه‌اي كه نوزاد را در آن پيچانند. قوْناق سه‌مز (qonaq səməz) : خسيس، آنكه مهمان نواز نباشد. قوْناق سه‌وه‌ر (qonaq səvər) = قوْناق سه‌وه‌ن (qonaq səvən) : مهمان نواز. قوْناقلاماك (qonaqlamak) : مهمان كردن، به مهماني دعوت و طلب كردن. قوْناقليق (qonaqlıq) : مهماني، ضيافت. قوْنالقا (qonalqa) = قوْنالگاه (qonalgah) = قوْناگاه (qonagah) : منزلگاه، محل اقامت، جاي مناسب براي اتراق كردن. قوْنداران (qondaran) : فرود آورنده، اتراق دهنده. قوْندارماق (qondarmaq) = قوْندورماق (qondurmaq) : نشاندن، وادار به اتراق كردن. قوْنداريلماق (qondarılmaq) = قوْندورولماق (qondurulmaq) : وادار به اتراق شدن. قوْنشو (qonşu) : همسايه، آنكه با انسان مي‌نشيند و معاشرت دارد. قوْنشو پايى (qonşu payı) : سهم همسايه، سوغاتي كه همسايه‌ها به همديگر بدهند. قوْنشو–قوْنوم (qonşu-qonum) : در و همسايه، همسايه‌ها و نزديكان. قوْنشو-قوْنوملوك (qonş-qonumluk) : همسايگي. قوْنشولوق (qonşuluq) : همسايگي، مجاورت. قوْنماق (qonmaq) : 1- فرود آمدن و نشستن پرنده. 2- اتراق و منزل كردن، اقامت گزيدن. قوْنوش (qonuş) : 1- طرز نشستن، نحوة فرود آمدن و منزل كردن. 2- محلّ اتراق، محلّ سكونت. قوْنوشماق (qonuşmaq) : به صورت دسته جمعي اتراق كردن. قوْنوشوق (qonuşuq) : جا به جا شدن هوا، تغيير هوا، دگرگوني و انقلاب جوّي. قوْنوم (qonum) : 1- طرز نشستن، وضعيّت، مرام. 2- جايگاه، محلّ اتراق. قوْنوم-قوْنشو (qonum-qonşu) : در و همسايه‌ها، نزديكان.
قوْن	qon	(2) : غنّه، غرولند. قوْنّا (qonna) : 1- غنّه، تو بيني حرف زدن. 2- پچ پچ، غرولند، سخن آهستة اعتراض آميز. قوْناشماق (qonaşmaq) : به هم پچ پچ كردن. قوْنّا وئرمك (qonna vermək) : غرولند كردن. قوْناهيشْت (qonahışt) : پچ پچ، صداي خفيف. قوْن-قوْن (qon-qon) : غنّه، غرولند. قوْنوشدورماق (qonuşdurmaq) : به حرف آوردن، به صحبت واداشتن، به پچ پچ وادار كردن. قوْنوشماق (qonuşmaq) : با همديگر پچ پچ كردن، در گوشي صحبت كردن. قوْنوشوق (qonuşuq) : پچ پچ، صداي در گوشي. قوْنّولاماق (qonnulamaq) : غرولند كردن. قوْنّ-و-مون (qonn-o-mun) : غرولند.
قوْنْج	qonc	: فعل امر از مصدر «قوْنْجْماق» (خميدن، گِرد و كروي كردن) (← قوْج) قوْنجا (qonca) = قوْنچا (qonça) : غنچه، شكوفة گُل كه به صورت گِرد و كروي شكل است. قوْنجماق (qoncmaq) : دستها را دور زانوان غلاف كردن و به صورت خميده و ناراحت نشستن.
قوْندارا	qondara	(1) : كفش چرمي پاشنه بلند. قوْندارالى (qondaralı) : كفشي كه داراي پاشنة بلند است.
قوْندارا	qondara	(2) : كنگره. (← كوْندارا)
قوْنْق	qonq	: اين كلمه در تركي قديم به صورت «قانْق» (لوله‌اي و دايره شكل) است؛ امّا در تركي قشقايي امروزي رايج نيست. (← قانْق2) قوْنقو (qonqu) : دود، دود آتش كه مي‌پيچد و به بالا مي‌رود. (← قانْق 2، قانقا) قوْنْقور (qonqur) : رنگ دودي، رنگ قهوه‌اي سير، پشم بلوطي رنگِ گوسفند. قوْنقورو قوْخوسو (qonquru qoxusu): بوي سوختن پشم. (فا)
قوْنْقولاشماق	qonqulaşmaq	: آواز خواندن دسته جمعي دُرناها. (← قوْق، قوْغوشماق)
قوْپ	qop	: فعل امر از مصدر «قوْپماق» (از جا كنده شدن.) (← قوْب) قوْپارْتْماق (qopartmaq) : 1- كندن، قطع كردن. 2- حركت دادن، كوچ دادن. 3- برداشتن، از جا كندن. 4- بالا آوردن، بلند كردن. 5- برپا كردن، ايجاد كردن. قوْپارچى (qoparçı) = قوْپاريچى (qoparıçı) : اخّاذي كننده، رشوه گير. قوْپاردان (qopardan) : 1- از جا بركننده، بيرون آورنده. 2- حركت دهنده. قوْپارديلماق (qopardılmaq) : 1- به وسيلة ديگري از جا كنده شدن. 2- حركت داده شدن، كوچ داده شدن. قوْپارماق (qoparmaq) : از جا كنده شدن. (← قوْپارتْماق) قوْپاريلماق (qoparılmaq) : از جا كنده شدن. (← قوْپارديلماق) قوْپان (qopan) : 1- بلند شونده، بالا رونده. (در مورد بلند شدن گرد و خاك) 2- تكان خورنده، لق و سست. 3- حركت كننده، كوچ كننده. قوْپانماك (qopanmak) : از جاي خود حركت كردن. (← قوْپماق) قوْپدورما (qopdurma) : برآمدگي خمير به خاطر ترشيدگي. قوپدورماق (qopdurmaq) : 1- از جا كندن، به وسيلة ديگري جدا كردن و كندن. 2- حركت دادن، كوچ دادن. قوْپماق (qopmaq) : 1- بلند شدن، از زمين كنده شدن. 2- بلند شدن و به هوا رفتن گرد و خاك. 3- كوچ كردن، بار كردن. 4- جوشيدن و بالا آمدن آب از چشمه و امثال آن. 5- آغاز شدن، برپا شدن. قييامت قوْپموش. (قيامت برپا شده.) قوْپّوز (qoppuz) : 1- برآمده، برجسته. 2- تخس و خودخواه. قوْپوشماق (qopuşmaq) : 1- دسته جمعي از جا كنده شده. 2- دسته جمعي كوچ كردن. قوْپوق (qopuq) : كنده شده، از جا در رفته، برجسته و بالا آمده. قوْپولماق (qopulmaq) : 1- از جا كنده شدن. 2- برپا شدن، بلند شدن. 3- كوچ داده شدن، حركت كردن. قوْپولو (qopulu) : 1- از جا كنده شده، سست و لق. 2- بلند شده، به هوا رفته. 3- كوچ داده شده، حركت داده شده.
قوْق	qoq	: بانگ ماكيان. قوْغوشماك (qoğuşmak) : با هم نجوا كردن پرندگان، با هم زمزمه كردن، قدقد كردن پرندگان به صورت دسته جمعي.
قوْقماك	qoqmak	: گنديدن. (← قوْخ، قوْخماك)
قوْرقوشوم	qoquşum	= قوْرقوشون (qorquşun) : سُرب.
قوْر	qor	(1) : اخگر، شراره، گُل آتش. (← قوْور، خوْر) قوْر چالماق (qor çalmaq) : قرمزتر شدن، شادابتر شدن چهره، بهتر شدن وضعيّت جسماني يا اقتصادي. قوْرغون (qorğun) : سرخ‌رو، شاداب و سرحال. قوْرغون اؤرمك (qorğun örmək) : شاداب و سرحال شدن، شادي در چهره آشكار شدن. قوْرو (qoru) : در هنگامِ، در گرما گرمِ. گونـوزون قوْرو ايتميش. (در هنگام روز روشن گم شده.)
قوْر	qor	(2) : فعل امر از مصدر «قوْرماق» (داير كردن، تازه تأسيس كردن) قوْرا (qora) : غوره، غورة انگور يا هر ميوه‌اي كه تازه به وجود آيد، ميوة نارس، مرتعي كه گل و گياه فراوان و تازه داشته باشد. قوْرا دان (qora dan) : مرتع سبز و تازه قوْران (qoran) : 1- ايجاد كننده، به وجود آورنده. 2- مرتعي كه علفهاي تازه داشته باشد. قوْردورماق (qordurmaq) : تشكيل دادن، ايجاد كردن. قوْرماق (qormaq) : 1- داير كردن، ساختن. قوْرو (qoru) : مجلس، گروه، جمع. قوْرولماق (qorulmaq) : داير شدن، برپا شدن. قوْروم (qorum) : مجلس، انجمن. قوْروماق (qorumaq) : ايجاد كردن، مجلس بر پا كردن. قوْرونان (qorunan) : برپا شونده، ايجاد شونده. قوْرونماق (qorunmaq) : تأسيس شدن، برپا شدن.
قوْر	qor	(3) : فعل امر از مصدر «قوْرماق» يا «قوْروماق» (جلوگيري و منع كردن) قوْرو : فعل امر از مصدر «قوْروماق» (منع كردن) قوْروتماق (qorutmaq) : قرق كردن، منع كردن. قوْروتمالى (qorutmalı) : قرق كردني، قابل قرق كردن. قوْروجو (qorucu) = قوْروچو (qoruçu) = قوْرودان (qorudan) : قرقچي، محافظ. قوْروق (qoruq) : 1- جاي قُرُق شده، چراگاه قرق شده. 2- عمل حفاظت. 3- ممانعت و جلوگيري. قوْروقبان (qoruqban) = قوْروقچو (qoruqçu) : قرقچي، نگهبان محلّ ممنوعه. قوْروماق (qorumaq) : قرق كردن، منع كردن. قوْرونماق (qorunmaq) : محافظت شدن، قرق شدن. قوْرويان (qoruyan) : منع كننده.
قوْر	qor	(4) : غرولند. قوْرّان (qorran) : غرنده، غرش دهنده. قوْر وورماق (qor vurmaq) : غرولند دادن.
قوْرا	qora	: قرعه، فال. قوْرا چكمك (qora çəkmək) = قوْرا وورماق (qora vurmaq) : قرعه كشي.
قوْرپوز	qorpuz	: قربوس، كوهة زين، قسمت برآمدة زين اسب.
قوْرْقْماك	qorqmak	: ترسيدن. (← قوْرخ، قوْرخماق و …)
قوْرّ ائدمك	qorr edmək	: اخم كردن، عبوس نشستن. (← قور1)
قوْرْش	qorş	: كمر بند. (تر. قد. به تنهايي در تركي قشقايي رايج نيست.) قوْرشاق (qorşaq) : 1- عمامه، شالي كه بر سر بندند. 2- كمربند، آنچه بر كمر بندند. 3- قرقرة دوك نخ ريسي. قوْرشانماق (qorşanmaq) : كمر همّت بر بستن، مشغول شدن، آغاز به كاري نمودن.
قوْرشون	qorşun	: سُرب، گلولة سربي.
قوْرتارماق	qortarmaq	: 1- تمام كردن، به آخر رساندن. 2- نجات يافتن، رها شدن. 3- نجات دادن، رهانيدن. 4- تمام شدن، به آخر رسيدن. 5- مردن، فوت شدن. اين مصدر به شكلهاي : «قوْرتالماق»، «قوْرتولماق»، «قوْرتانماق» و … هم بيان مي‌شود. (← قوت2) قوْرتاريلماق (qortarılmaq) : نجات يافتن.
قوْروخماق	qoruxmaq	: ترسيدن، رميدن. (← قوْرخ، قوْرخماق و كوْروخماك)
قوْرْخ	qorx	: فعل امر از مصدر «قوْرخماق» (ترسيدن) قوْرخاجاق (qorxacaq) = قوْرخان (qorxan) = قورخانجاق (qorxancaq) = قوْرخانچى (qorxançı) : ترسو، بيمناك، بزدل. قوْرخا-قوْرخا (qorxa-qorxa) : ترسان ترسان، در حال ترس و وحشت. قوْرخماز (qorxmaz) : مترس، شجاع و دلير. قوْرخماق (qorxmaq) : ترسيدن، واهمه داشتن. قوْرخمالى (qorxmalı) : ترسيدني، وحشتناك، ترسناك. قوْرخو (qorxu) : ترس، واهمه، وحشت. قوْرخوتدورماق (qorxutdurmaq) = قوْرخوتماق (qorxutmaq) : ترساندن، بيم دادن. قوْرخوچو (qoxuçu) : بيم دهنده، ترساننده. قوْرخوسوز (qorxusuz) : بي باك، مترس و شجاع. قوْرخوشماق (qorxuşmaq) : همگي ترسيدن، دسته جمعي ترسيدن. قوْرخولو (qorxulu) : بيمناك، آنكه وحشت دارد. قوْرخولوق (qorxuluq) : 1- ترس، وحشت. 2- محافظ ماشة تفنگ. قوْرخونْج (qorxunc) : ترسناك، خطرناك. قوْرخونچو (qorxunçu) : ترس دهنده، ترساننده.
قوْسّوق	qossuq	: قي، استفراغ. (← قوس، قوسونتو)
قوْش	qoş	: 1- فعل امر از مصدر «قوْشماق» (جفت و جور كردن) 2- مسابقه. قوْشا (qoşa) : 1- جفت، همراه، در كنار هم. 2- عمل مسابقه. 3- خط پيشاني كه به صورت عمودي ابروها را از هم جدا مي‌كند. آلّى قوْشالى دير. (خط پيشانيش آشكار است.) قوشا خال (qoşa xal) : خال جفت، دو خال نزديك به هم كه در صورت قرار مي‌گيرد. قوْشاشماق (qoşaşmaq) : با هم تاختن، با اسب مسابقه دادن. قوْشا قوْيماق (qoşa qoymaq) : مسابقه گذاشتن. قوْشالى (qoşalı) : 1- جفت، در كنار هم. 2- پيشانيي كه خط عمودش ابروها را از هم جداكند. قوْشان (qoşan) : 1- قشون، نظاميان متّحد و يك دست. 2- آنكه كلمات را با هم جمع و جور كند، شاعر، سراينده. قوْش اوْوج (qoş ovc) = قوْش اوْووج (qoş ovuc) = قوْشوْوونْج (qoşovunc) : مشتي، مقداري كه گنجايش آن به اندازة دو كف دست باشد. قوْشدورماق (qoşdurmaq) : 1- با هم جمع و جور كردن، شعر سرودن. 2- همراه كردن، به همراه فرستادن. قوْشقو (qoşqu) : شعر، سروده، هجويّه. قوْشما (qoşma) : 1- شعر، سروده. 2- هجويّه، شعري كه در آن كسي را به تمسخر گرفته باشند. 3- نوعي شعر رباعي مانند كه هر مصرع آن از 11 هجا (بخش) درست شده باشد. قوْشماق (qoşmaq) : 1- جفت كردن، به هم وصل كردن. 2- شعر سرودن. 3- همراه كردن، ملحق كردن. 4- شريك كردن، شركت دادن. قوْشنو : همسايه، هم جوار. (قره قانلو. ← قوْن، قوْنشو) قوْشولماق (qoşulmaq) : 1- همراه شدن، ملحق شدن. 2- پيوستن، وصل شدن. 3- سروده شدن. قوْشولو (qoşulu) : 1- همراه شده، ملحق گشته. 2- متّصل شده. 3- سروده شده. قوْشوم (qoşum) : 1- متّحد، همراه. 2- مقداري كه حجم آن به اندازة دو كف دست باشد. قوْشون (qoşun) : 1- قشون، نظاميان متّحد و يكدست. 2- رفيق، همراه. قوْشونتو (qoşuntu) : همراه شده، متّصل گشته، انسان يا حيواني كه از دار و دستة خود جدا گشته و به ديگران ملحق شده باشد.
قوْشانماق	qoşanmaq	: آغاز به كاري كردن. (← قوْرش، قوْرشانماق)
قوْشاق	qoşaq	: كوهة زين. (← قاش، قاشاق)
قوْنتارات	qotarat	: (فر) كنترات، قرارداد.
قوْتارماق	qotarmaq	: تمام كردن، به اتمام رساندن. (← قوت2، قوتارماق)
قوْو	qov	(1) : 1- فعل امر از مصدر «قوْوماق» (تعقيب كردن) 2- قوّه، نيرو، توان. (در) قوْوا (qova) : 1- قوّه، نيرو، توان. 2- باطري، قوّه. 3- قواي نظامي. 4- شدّت نيرو. قوْواسيز (qovasız) : كم زور، ناتوان. قوْوالى (qovalı) : 1- نيرومند، قوي. 2- به شدّت، محكم. قوْوان (qovan) : تعقيب كننده. قوْودورماق (qovdurmaq) : 1- دواندن، به تعقيب واداشتن. 2- طرد كردن، فراري دادن، دور كردن. 3- سوار شدن و تاختن. قوْوغا (qovğa) : جنگ، غوغا و آشوب. قوْوغا سالماق (qovğa salmaq) : آشوب به پا كردن. قوْوغالى (qovğalı) : پر آشوب، پر غوغا. قوْوماق (qovmaq) : 1- تعقيب كردن، دواندن، دوانيدن. 2- طرد كردن، راندن. قوْووش (qovuş) : عمل دويدن، مسابقة دو، مسابقه گذاشتن. قوْووشماق (qovuşmaq) : همديگر را تعقيب كردن. قوْوولماق (qovulmaq) : تعقيب شدن، دوانيده شدن.
قوْو	qov	(2) : 1- نام درختي با ساقه‌هاي انبوه. 2- نام گياهي با ريشة پيازي كه پياز آن از رشته‌هاي پنبه مانند تشكيل شده و در افروختن آتش به وسيلة سنگ چخماق از آن استفاده مي‌شد. 3- فتيله، آتش زنه. (در تركي قديم به معني چيزهاي ميان تهي و سبك است.) قوْوغا (qovğa) : جنگل، ازدحام درخت «قوْو»، بيشه، درختان در هم پيچيده. قوْوغالى (qovğalı) : 1- جايي كه درخت قوْو فراوان باشد. 2- بيشه زار، ني‌زار. قوْو قاشى (qov qaşı) : نام بوته‌اي كه اغلب به نام «آغجا قوْووق» مي‌شناسند. (← آغ، آغجا قوْووق) قوْووت (qovut) : برشته، برشتة گندم، نخود و … قوْووق (qovuq) : 1- از گياهان پيازي كه از پياز پُرزدار آن به عنوان چخماق (آتش زنه) استفاده مي‌كنند. 2- برشته شده، سوخته شده. 3- بوتة آغجا قوْووق. 4- تهيگاه، مثانه. 5- حباب. 6- گوشه، زاويه. قوْوون (qovun) : خربزه.
قوْو	qov	(3) : غيبت، بد گويي. قوْو ائدمك (qov edmək) : غيبت كردن، بد گويي كردن.
قوْود	qovd	: زمين بكر و كشت نشده. (← خوْوت و گوْود)
قوْوده	qovdə	: (ع) محرّف كلمة «قبضه» (بسته)، دسته يا بسته‌اي از خوشة گندم و امثال آن.
قوْول	qovl	: (ع) 1- قول، سخن، گفتار. 2- عهد و پيمان، قرارداد. قوْوللاشماق (qovllaşmaq) : با هم قول و قرار گذاشتن. قوْول-و-بند (qovl-o-bənd) : قول و قرار، عهد و پيمان.
قوْولوق	qovluq	: كيف پارچه‌اي كه در آن كتاب گذارند. (ريشة كلمه از «قاب» (جلد و محفظه) است. ← قاو، قاولوق)
قوْوم	qovm	: (ع) 1- قوم و خويش، فاميل نزديك. 2- قوم و قبيله، ايل و تبار. قوْوملوق (qovmluq) : قوم و خويشي. قوْوم-و-خئش (qovm-o-xeş) : قوم و خويش، اطرافيان.
قوْون	qovn	: خربزه. ( ريشة كلمه از «قوْو2» (هر چيز تو خالي) است.)
قوْو-قوْو	qov-qov	: عوعو، زوزة روباه، سگ و …
قوْور	qovr	: فعل امر از مصدر «قوْورماق» يا «قوْوورماق» (برشته كردن، بلال كردن) (← قوْو2 و قوْوور) قوْوران (qovran) : برشته كننده. قوْورما (qovrma) : برشته. قوْوروتماق (qovrutmaq) : 1- برشته كردن، بلال كردن. 2- كتك زدن بگونه‌اي كه محلّ ضربه سرخ يا سياه شده باشد. قوْورغا (qovrğa) : بلال، برشته. قولآرماق (qovrmaq) : برشته كردن. قوْورولماق (qovrulmaq) : برشته شدن. قوْوروم (qovrum) = قوْوروم-قوْوروم (qovrum-qovrum) : 1- كباب شده، بلال. 2- تورّم پوست بدن بر اثر كتك كاري.
قوْورو	qovru	= قوْوری (qovrı) : 1- غوري، نام طايفه‌اي از ايل كشكولي. 2- كوتاه قد، كوچولو.
قوْوس	qovs	: (ع) 1- ماه قوس، ماه آذر. 2- سرماي آذر ماه، سرماي شديد. 3- برفك. قوْوس باغلاماق (qovs bağlamaq) : يخ بستن، از سرما منجمد شدن.
قوْوسَره	qovsərə	: نوعي ظرف زينتي كه از حصير بافند و معمولاً به شكل شتر و حيوانات اهلي ديگر باشد.
قوْوش	qovş	: فعل امر از مصدر «قوْوشماق» يا «قوْشماق» (جفت و جور كردن) (← قوْش) قوْوشاق (qovşaq) : زاويه، تقاطع، محلّ تلاقي. قوْوشود (qovşud) = قوْوشوق (qovşuq) : گوشه، زاويه، گوشة چادر، كنار چادر، جايي كه دو قسمت چادر (يئلن) به هم وصل شود.
قوْوور	qovur	: فعل امر از مصدر «قوْوورماق» (برشته كردن) (← قوْو2 و قوْور) قوْووران (qovuran) : برشته كننده، بلال كننده. قوْوورْتْماق (qovurtmaq) : برشته كردن، بلال كردن. قوْوورغا (qovurğa) : برشتة گندم، برنج، ذرّت و … قوْوورما (qovurma) : 1- برشته، بلال. 2- قرمه، گوشت سرخ كرده. قوْوورماج (qovurmac) : برشتة گندم، برنج و … قوْوورماق (qovurmaq) : 1- برشته كردن، بلال كردن. 2- كتك زدن بگونه‌اي كه محلّ ضربه سرخ يا سياه شده باشد. قوْوورولماق (qovurulmaq) : 1- برشته شدن، بلال شدن. 2- سوزش و درد داشتن.
قوْووش	qovuş	: فعل امر از مصدر «قوْووشماق» (جفت و جور شدن) (← قوْش، قوْوش و قوْو1، قوْووش) قوْووشان (qovuşan) : 1- متّصل شونده، وصل و جفت شونده. 2- مسابقه دهنده. قوْووشدوران (qovuşduran) : پيوند دهنده، ربط دهنده. قوْووشدورماق (qovuşdurmaq) : 1- به هم رسانيدن، به هم پيوند دادن. 2- به جفتگيري واداشتن شترها، به فحل واداشتن شترهاي نر و ماده. قوْووشدورولماق (qovuşdurulmaq) : به هم مرتبط شدن. قوْووشما (qovuşma) : ادغام، اتّصال، پيوند. قوْووشماق (qovuşmaq) : 1- به هم وصل شدن، تلاقي و تداخل ايجاد شدن. 2- نزديك شدن، فرا رسيدن. 3- همديگر را تعقيب كردن. 4- مسابقه دادن. به هم خوردن پلكهاي چشم در مقابل نور خورشيد و امثال آن. (← قاماشماق) قوْووشوق (qovuşuq) : گوشه، زاويه، گوشة چادر، محل اتّصال دو قسمت چادر.
قوْوز	qovz	: 1- قوس، حالت نيم خيز شدن و برخاستن، كش و قوس. 2- بلند كن. قوْوزا (qovza) : فعل امر از مصدر «قوْوزاماق» (بلند كردن، بيدار كردن) قوْوزاتماق (qovzatmaq) : 1- بلند كردن. 2- بيدار كردن. 3- ربودن، دزديدن. قوْوزاق (qovzaq) : 1- از جا كنده شده، سست. 2- بالا آمده، برجسته شده. 3- برافراشته شده، برپا شده. قوْوزاماق (qovzamaq) : 1- بلند كردن، برداشتن. 2- بيدار كردن. 3- بلند كردن، دزديدن. قوْوزالماق (qovzalmaq) = قوْوزانماق (qovzanmaq) : 1- بيدار شدن. 2- بلند شدن. قوْوزانيلماق (qovzanılmaq) : 1- بلند شدن، از جا كنده شدن. 2- ربوده شدن، دزديده شدن. قوْوزايان (qovzayan) : 1- بلند كننده، اهرم كننده. 2- رباينده، دزدي كننده.
قوْخ	qox	: فعل امر از مصدر «قوْخماق» (گنديدن) قوْخاغان (qoxağan) : 1- داراي بو. 2- بد بو و متعفّن. 3- نوعي بادام كوهي تلخ و بد بو. قوْخان (qoxan) : 1- بودار، داراي بو و رايحه. 2- بدبو، متعفّن. قوْخان بوْروق (qoxan boruq) = قوْخوغان (qoxuğan) : نوعي بادام كوهي تلخ و بد بو. قوْخماق (qoxmaq) : 1- بو دادن، به مشام رسيدن رايحه. 2- گنديده و متعفّن شدن. قوْخو (qoxu) : 1- بو، رايحه. 2- بوي گند و متعفّن. قوْخوتدورماق (qoxutdurmaq) : متعفّن كردن. قوْخوتماق (qoxutmaq) : 1- فاسد كردن، متعفّن كردن. 2- پراكندن بوي خوش يا گنديده. قوْخوسوز (qoxusuz) : بي بو، بدون بو و رايحه. قوْخوق (qoxuq) : گنديده، بد بو. قوْخوق اوْت (qoxuq ot) : از گياهان بد بو و متعفّن. قوْخولاماق (qoxulamaq) : 1- بوييدن، بو كردن. 2- متعفّن كردن، گندانيدن. 2- مجازاً تحريك كردن. قوْخولو (qoxulu) : 1- بودار، گنديده و متعفّن. 2- معطّر و خوشبو. قوْخوماق (qoxumaq) : 1- گنديده شدن، متعفّن شدن. 2- رايحه به مشام رسيدن. قوْخونتو (qoxuntu) : بو، رايحه. قوْخونْج (qoxunc) : بدبو، گنديده. قوْخويا دوشمك (qoxuya düşmək) : بوي جواني در دماغ افتادن، به سنّ بلوغ رسيدن.
قوْخاغان	qoxağan	: نام گياه بوته‌اي برگ پهن كه به آن قاخورت هم مي‌گويند. (فا)
قوْخورت	qoxurt	: نام گياهي با برگهاي پهن. (← قوْخاغان)
قوْي	qoy	(1) : فعل امر از مصدر «قوْيماق» (گذاشتن، اجازه دادن) قوْيماق (qoymaq) : 1- نهادن، گذاشتن، بر زمين گذاشتن. 2- اجازه دادن، رخصت دادن. 3- به كار گماردن، در جايي قرار دادن كسي. 4- محوّل كردن، سپردن. قوْيولماق (qoyulmaq) : 1- گذاشته شدن، نهاده شدن. 2- اجازه داده شدن. 3- به سر كار يا جايي گمارده شدن. 4- سپرده شدن، محوّل شدن.
قوْي	qoy	(2) : صورتي از كلمة «قوْين» (آغوش)
قوْين	qoyn	: آغوش، بغل.
قوْيو	qoyu	: 1- غليظ و سفت. (در مورد مايعات) 2- ساية غليظ. 3- رنگ غليظ، تيره رنگ، پُر رنگ. قوْيولاشديرماق (qoyulaşdırmaq) : 1- غليظ تر كردن، سفت‌تر كردن. 2- پر رنگ تر كردن. قوْيولاشماق (qoyulaşmaq) : 1- غليظ تر شدن، سفت تر شدن. 2- پر رنگ تر شدن. قوْيولوق (qoyuluq) : 1- غلظت، سفت بودن. 2- پر رنگ بودن. قوْيونتو (qoyuntu) : 1- غليظ، سفت. 2- غلظت و سفتي. 3- پر رنگ، رنگ سير. قوْيو ياشيل (qoyu yaşıl) : 1- سبز سير، سبز پر رنگ. 2- زرد سير، زرد پر رنگ.
قوْيون	qoyun	: گوسفند، ميش. قوْيون امجَگي (qoyun əmcəgi) : نام گياهي با برگهاي پهن و گلهاي زرد كه داراي نوعي سمّ ضدّ حشره است و پشه و ساير حشرات از آن فرار مي‌كنند. اين گياه را «مرمريش»، «مرمريشك»، «ورينج»، «قره قوْيون امجگي»، «سيغير امجگي» و … هم مي‌گويند. قوْيون ايلي (qoyun ili): سال گوسفند، نام يكي از سالهاي 12 گانة تركان. قوْيون-قوزو (qoyun-quzu) : 1- گوسفند و برّه. 2- نام نوعي بازي كودكانه. قوْيون قوزوسو (qoyun quzusu) : 1- برّة گوسفند. 2- مجازاً به معني انسان پاك و سليم النّفس. قوْيون قوشو (qoyun quşu) : نام پرنده‌اي آبي رنگ و به اندازة گنجشك كه معمولاً در كنار گلة حيوانات ديده مي‌شود.
قوْيوشماق	qoyuşmaq	: به هم وصل شدن، متصل شدن. (← قوْووش، قوْووشماق)
قوْز	qoz	(1) : 1- گردو. 2- قوزك گردن، غدّة چربيي كه در گردن بعضي افراد ظاهر مي‌شود. (به اعتقاد قدما در گردن ثروتمندان ايجاد مي‌شود.) 3- هر چيز گرد و كروي شكل. قوْز آغاجى (qoz ağacı) : درخت گردو. قوْزا (qoza) : 1- هر چيز گرد و كروي شكل. 2- غوزه، ميوة ناشكفتة بعضي از گياهان مانند پنبه، خشخاش و … كه گرد و كروي شكل باشد. 3- مهرة زينتي كروي شكل كه زنان به عنوان زينت استفاده كنند و يا بر گردن اسب آويزند. قوْز ايچي (qoz içi) : 1- مغز گردو. 2- نام نقشي از نقشهاي قالي و چرخ (يكي از بافته‌هاي مشهور قشقايي) قوْز سايماق (qoz saymaq) : 1- گردو شماري. 2- مجازاً تفهيم كردن و صريح و رك سخن گفتن.