: پدر، نيا، نياكان. آبا-اژداد (aba-əjdad) : آبا، اجداد، پدر و نياكان

آغزی ايچينده قوْز سايير. (با صراحت و بدون ابهام حرف مي‌زند.)

قوْز	qoz	(2) : 1- خود خواه، متكبّر. 2- خوش تركيب، خوش اندام. قوْز اوْغول (qoz oğul) : 1- پسر خودخواه و مغرور. 2- جوان رشيد و لايق. قوْز اوْلماق (qoz olmaq) : خودخواه و گستاخ شدن. قوْز-قوْز ائدمك (qoz-qoz edmək) : تكبّر و خود خواهي نشان دادن، ابراز گستاخي و بي پروايي كردن. قوْزلوق (qozlur) : تكبّر، خود خواهي.
قوْزاي	qozay	= قوْزه‌ي (qozəy) = قوْزئي (qozey) : طرف شمال، قسمتي از كوه كه در آنجا نور آفتاب كمتر بتابد. (← قوز2، قوزّو)
قوب	qub	: مرغ كرك، مرغي كه روي تخم خوابيده باشد. (هـونـوگان)
قوبار	qubar	: 1- غبار، خاكي كه از زمين بلند شود. 2- مجازاً به معني اندوه و ناراحتي. (ريشة كلمه از «قوْپماق» (بلند شدن و بالا رفتن) است. ← قوْب، قوْپ، قوْپماق) قوبارلانماق (qubarlanmaq) : غبار گرفتن، خاك آلود شدن.
قوبّا	qubba	: 1- قبّه، گنبد. 2- گنبدي شكل، روي هم انباشته شده، برجسته و بالا آمده. (← كوْپ، قوْب و قوْپ) قوبّالى (qubbalı) : داراي گنبد، برآمده و گنبدي شكل.
قوبْر	qubr	: غبار، هواي شرجي. (← قوبار و قوْپ)
قوبول	qubul	: 1- ظرف، جاي اجناس، كجاوه مانندي كه در آن ظروفات و لوازم منزل گذارند. 2- قمقمه. 3- از نامهاي دختران. (← قوْب، قوْبول)
قوج	quc	: فعل امر از مصدر «قوجماق» (خم كردن، زانوان را در بغل گرفتن) (← قوْج و قوْنْج) قوجاشماق (qucaşmaq) : به آغوش چسباندن. قوجاغا آلماق (qucağa almaq) : بغل كردن، در بغل گرفتن. قوجاق (qucaq) : آغوش، بغل. قوجاق-قوجاق (qucaq-qucaq) : بغل بغل، بغلِ پُر، به مقدار فراوان. قوجاقلاشماق (qucaqlaşmaq) : همديگر را در آغوش كشيدن. قوجاقلاماق (qucaqlamaq) : بغل كردن، در آغوش گرفتن. قوجماق (qucmaq) : خم كردن، دستها را دور زانوان حلقه كردن. قوجمالى (qucmalı) : 1- خم كردني. 2- در آغوش گرفتني. قوجول (qucul) : گياه سر خميده و پژمرده شده، چمني كه خشك شده و يا حيوانات سر آن را خورده باشند.
قود	qud	(1) : 1- برجسته و بر آمده. 2- آدم خودخواه و برجسته. (← قوْد) قودّا (qudda) = قودّه (quddə) : 1- خودخواه و متكبّر. 2- غدّه، تكّه گوشت برجسته و سخت كه به علّت بيماري بين پوست و گوشت ايجاد شود. 3- حرّاف، لفّاظ، آدم ناطق و برجسته. قودّا-قودّا دانيشماق (qudda-qudda danışmaq) : لفّاظي كردن. قودورغان (qudurğan) : 1- آنكه خود خواه و شرور باشد. 2- شجاع و دلير. قورد اوْغولو قودورغان اوْلور. (زادة گرگ شجاع و دلير است.) قودورماق (qudurmaq) : 1- شرور شدن. 2- قدرت يافتن، تحريك شدن. 3- مست و شهواني شدن. قودورولماق (qudurulmaq) : قدرت يافتن، هستي يافتن، به وجود آمدن. قودوز (quduz) : شرور، ستيزه جو. قودوز-قودوز ائدمك (quduz-quduz edmək) : ستيزه جويي كردن، دعوا طلبي. قودوزلانماق (quduzlanmaq) : شرارت و گردنكشي نمودن.
قود	qud	(2) : قوت، غذا.
قودا	quda	: خود، خودي، قوم و خويش نسبي زن و شوهر. قاين-و-قوداسى چوْخ دور. (تعداد برادر شوهرها و اقوام شوهرش زياد است.)
قودورغان	qudurğan	: مشكي كه از هر جاي آن آب بريزد، مشك كهنه.
قوف	quf	: 1- صداي وزش باد تند، صداي توفان. 2- صداي افتادن و سقوط كردن چيزي از بلندي. 3- صداي سرفه. 4- تو خالي، آنچه باد از درون آن به راحتي بگذرد، پوچ. قوف-قوف (quf-quf) : صداي سرفه‌هاي متوالي. قوفّه (quffə) : صداي سرفه. قوفّولاماق (quffulamaq) : صداي باد به گوش رسيدن. قوف يئمك (quf yemək) : 1- همگي حركت كردن، دسته جمعي كوچ كردن. 2- ويران شدن، فرو ريختن. 3- سرازير شدن، ناگهان و با سرعت در سرازيري دويدن.
قوفئيلي	qufeyli	: قفيلي، تابع طفيلي، مهمان دعوت نشده‌اي كه همراه مهمان اصلي بيايد.
قوه	quh	: 1- كوه، بيابان، صحرا. 2- كوه نشين، بياباني، صحرا نشين. قوه وورماك (quh vurmak) : سرسام گرفتن از سكوت و خاموشيِ بيابان، بر اثر تنهايي دچار سر گيجه و ناراحتي شدن. قوه يئمك (quh yemək) : به سوي بيابان حركت كردن، سرازير شدن، هجوم آوردن.
قول	qul	(1) : عميق، گود، گودال. قولدوروم (quldurum) : عميق، گود.
قول	qul	(2) : غول، ديو. قولَك (qulək) : غولك، مترسك.
قول	qul	(3) : 1- غلام، نوكر. 2- نوكر قوي هيكل، تنومند زوردار. قولازلانماق (qulazlanmaq) = قولايلانماق (qulaylanmaq) : خود را براي حمله آماده كردن. قولام (qulam) : غلام، برده. قول چوْماق (qul çomaq) : قلچماق، نوكر چماق به دست. قولدور (quldur) = قولّور (qullur) : قلدر، قلچماق، زورگو. (گروهي ريشة اين كلمه را «قوْلتور» از بن قديمي «قوْلماق» (خواستن) به معني كسي كه همه چيز را براي خود مي‌خواهد مي‌دانند.) قولدورلوق (quldurluq) : قلدري، زور گويي. قول-و-قره باش (qul-o-qərə baş) : نوكر و كنيز، عوامل و نوكران، اطرافيان خان يا پادشاه. قوللار آغاسى (qullar ağası) : مهتر غلامان، رئيس غلامان. قوللوق (qulluq) : 1- خدمت، نوكري، خدمت كردن. 2- حضور و پيشگاه. 3- باج، پول يا مالي كه به مأمور ماليات داده مي شد. قوللوق ائدمك (qulluq edmək) : خدمت كردن. قوللوقچو (qulluqçu) : خدمتكار، خادم، نوكر. قوللوقچولوق (qulluqçuluq) : خدمتكاري، مستخدمي. قولو (qulu) = قولوم (qulum) : غلام، نوكر. قولوم چاقماق (qulum çaqmaq) = قولوم چوماق (qulum çumaq) : قلچماق، قلدر.
قول	qul	(4) : صداي قورقور، صداي غلغل قليان و امثال آن. قولّاج (qullac) : پك سخت به قليان و مانند آن زدن. قولّاجلاماق (qullaclamaq) = قولّاج وورماق (qullac vurmaq) : پكهاي متوالي به قليان زدن. قول-قول (qul-qul) : غلغل، صداي كشيدن قليان. قول-قوله (qul-qulə) : غلغله، سر و صدا و ازدحام. قولوپ (qulup) : 1- صداي غلغل آب يا افتادن چيزي در آب. 2- به مقدار يك بار فرو بردن و بلعيدن آب يا مايعات ديگر.
قول	qul	(5) : تلفّظي از كلمة «قوْل» (بازو) قولّا (qulla) = قولّاه (qullah) = قولّه (qullə) : 1- قلّه، بلندي، رأس، سر كوه. 2- جوان شجاع، آنكه دست قوي و توانا دارد. قولاج (qulac) : (قوْل + آچ) واحد طولي است به اندازة باز كردن يك دست يا هر دو دست. (نيم يا يك متر.) (← قوْل1 ، قوْلاج) قولّا جاهال (qulla cahal) : جوان قوي دست و توانا. قولاج قوْللو (qulac qollu) : آنكه بازوان كشيده و زيبا داشته باشد. قولاجلاماق (qulaclanaq) : گز كردن، متر كردن، اندازه گرفتن. قولونج (qulunc) : 1- آخرين قسمت بازو، ناحية بين دو كتف، پشت سر. 2- قولنج، دردي كه در ناحية كتف و شانه‌ها ايجاد شود. 3- پشت سر. 4- عاقبت، آخر. قولونج ائدمك (qulunc edmək) : به درد آمدن كتف و شانه‌ها. قولونج سايماق (qulunc saymaq) : عاقبت انديشي، آينده نگري. قولونْجْلو (qulunclu) : 1- ادامه دار، مستمر، دنباله دار. 2- قوي، داراي بر و دوش. قولونجوچا (quluncuça) = قولونجو سوره (quluncu sürə) : به دنبالش، از پشت سرش. قولونجوندان سـوپورمك (quluncundan süpürmək) = قولونجوندان گـؤتورمك (quluncundak götürmək) : از دنبال كسي دويدن، تعقيب كردن.
قول	qul	(6) : شكلي از «کول» (ببند) از مصدر کولمك» (بستن) است كه به تنهايي رايج نيست؛ امّا كلمات رايج زير از اين ريشه هستند. قولام پا (qulam pa) = قولوم پا (qulum pa) : گرفتگي پا، لنگيدن، نوعي يورتمه رفتن اسب بگونه‌اي كه گويي از ناحية دست و پا مي‌لنگد. قولْف (qulf) : قفل، وسيلة بستن. قولومه (qulumə) = قولومّه (qulummə) : 1- عقده، گرفتگي و بغض گلو. 2- صدايي كه بر اثر بغض گلو ضخيم تر شده باشد، صداي ضخيم. قولومّه-قولومّه گپ چالير. (با صداي قلنبه و ضخيم صحبت مي‌كند.) قولون (qulun) : كرّة اسب، كرّه اسب نوزاد، كرّه اسب يك ساله. (به اعتبار اينكه كرّه اسب يك تا دو ساله را با بند و طناب به كمند مي‌اندازند و تعليم مي‌دهند) قولونلاماك (qulunlamak) : زاييدن اسب، كرّه آوردن اسب. قولونلو (qulunlu) : 1- اسب حامله. 2- اسبي كه همراه كرّة خود باشد، اسب كرّه‌دار.
قولا	qula	: اين كلمه به شكلهاي «قولاه» و «قولاي» هم بيان مي شود؛ و با اين معاني معمول است : 1- ساده، آسان. بو سؤز ديله قولا (قولاي) گلير. (اين سخن به زبان آسان مي آيد.) 2- زمين صاف و هموار. يزدِ خاسّينگ قولاه دوزو ملـَر قوْيــون گلــر قــوزو 3- شايسته، نيكو و خوب. بير ناقولا آدام دير. (آدم ناقلا و نادرستي است.) 4- نزديك، آماده و در دسترس. سحَره قولاي ائودن چيخدی. (نزديك بامداد از خانه بيرون رفت.)
قولاق	qulaq	: 1- گوش، وسيلة شنوايي. (ريشة كلمه از : قو = كو (صدا) + لاق (پسوند مكاني) يعني صداگاه، درست شده است.) 2- قطعه‌اي از هر چيز كه به اندازة يك گوش باشد. بير قولاق چؤره‌ك وئر. (تكّه‌اي نان بده.) 3- نام نقشي در گليم و جاجيم. 4- گوشه و كنارة چيزي. قولاغا گيرَن (qulağa girən) : در گوش رونده، هزار پا. قولاغى آردی گئنگ (qulağı ardı geng) : پس گوش فراخ، حرف نشنو. قولاغى آغير (qulağı ağır) : سنگين گوش، نا شنوا. قولاغى تيز (qulağı tiz) : تيز گوش، آنكه سريع بشنود. قولاق آردی (qulaq ardı) : 1- پشت گوش، بناگوش. 2- حرف نشنوي، بي توجّهي. قولاق آردی ائدمك (qulaq ardı edmək) : حرف را نشنيده انگاشتن، به سخن ديگران توجّه نكردن. قولاق آسماق (qulaq asmaq) : 1- گوش گرفتن، گوش دادن. 2- اطاعت كردن. قولاق توْزو (qulaq tozu) : بن گوش، بنا گوش. قولاق جينگيله‌مك (qulaq cingiləmək) : صدا دادن و جينگ جينگ كردن گوش. (به اعتقاد قدما آنكه گوشش صدا دهد، كسي او را ياد مي‌كند.) قولاق چالماك (qulaq çalmak) : 1- گوش تكان دادن حيوانات. 2- مجازاً به مفهوم از روي نا آگاهي چيزي گفتن. قولاقدان ايراق (qulaqdan iraq) : دور از گوش، اصطلاحي است به اين مفهوم كه از اين حرفها زده نشود و گوش از اين حرفها نشنود. قولاق قيرْپْماق (qulaq qırpmaq) : گوشها را تيز كردن، شديداً دقّت كردن. قولاق قيزماق (qulaq qızmaq) : واهمه داشتن، ترسيدن. قولاق كسمك (qulaq kəsmək) : گوش بريدن، اخّاذي كردن. قولاق كسمه (qulaq kəsmə) : عمل گوش بري و اخّاذي. قولاق كسَن (qulaq kəsən) : 1- گوش بُر، اخّاذي كننده. 2- آنكه گوشهاي مجرم را ببرد، فرّاشباشي، شكنجه‌گر حكومت. قولاقلاشماق (qulaqlaşmaq) : در گوش همديگر نجوا كردن، با هم پچ پچ كردن. قولاقلاماك (qulaqlamak) : 1- گوش كسي يا حيواني را گرفتن. 2- كسي را به شنيدن وادار كردن. 3- مجازاٌ به معني غلبه كردن و چيره شدن. اينگار شئر قولاقلاميش. (گويي بر شير چيره شده.) قولاقلى (qulaqlı) : حيوان گوش دار، الاغ. قولاق مورّ ائدمك (qulaq murr edmək) = قولاق موزّ ائدمك (qulaq muzz edmək) : گوشها را تيز كردن، با دقّت تمام گوش دادن. قولاق ياتيرْتْماق (qulaq yatırtmaq) : 1- گوش را خواباندن. 2- سخت مشغول كاري بودن. 3- به سرعت تاختن با اسب.
قولْف	qulf	: قفل. (ريشة كلمه از مصدر «کولمك» (بستن) است. ← قول6)
قول‌هاي	qulhay	= قول‌هه‌ي (qulhəy) : صوتي است كه در هنگام جدا كردن گوسفندان از همديگر بيان مي‌شود.
قولّاب	qullab	: قلّاب، خميده، كماني شكل. قولّابا (qullaba) : قلّابه، چنگك، هر چيز خميده و حلقه مانند. قولّابى (qullabı) : قلّابي، تقلّبي، كج و نا درست.
قولْپ	qulp	: 1- صداي غلغل. 2- جرعه‌اي از آب. (← قول4، قولوپ) قولْپ ائدمك (qulp edmək) : جرعه‌اي را سر كشيدن.
قولومّه	qulummə	: قلنبه، در هم فرو رفته.
قوم	qum	(1) : 1- شن، سنگريزه، سنگ كوچك، ماسه بادي، ماسة ريز. 2- نام شهر قم كه در جايي كويري قرار گرفته است. قومار (qumar) = قومّار (qummar) : قمار، بازي برد و باخت. (اوّلين نوع بازيهاي قمار با سنگريزه انجام مي‌گرفته) قومار باز : قمار باز. قومار بازليق (qumarbazlıq) : قمار بازي. قومّارا قچَّر (qummara qəççər) = قومار قچَّر (qumar qəççər) : نوعي بازي كودكانه كه با سنگريزه انجام مي‌گيرد. قوم داشى (qum daşı) : سنگ نرم، سنگ ماسه. قومسار (qumsar) = قوملاق (qumlaq) = قوملوق (quluq) : شن زار، ريگزار. قوم-قومَّك (qum-qummək) = قوم-‌قومّه (qum-qummə) : نوعي از انواع سوسمار كه به رنگ خاك و ماسه است. قوملو (qumlu) : داراي شن و ماسه، ريگزار. قومو (qumu) = قومّو (qummu) : 1- نوعي بيماري كه كودكان از خوردن ماسه به آن دچار مي‌شوند. 2- آنكه به خاطر خوردن خاك و ماسه بيمار شده باشد. قومو اوْلماق (qumu olmaq) : دچار بيماري شن خوردگي شدن. قومورلانماق (qumurlanmaq) : فرو ريختن و به شن و ماسه تبديل شدن ساختمان و امثال آن. قومورماق (qumurmaq) : فرو ريختن و آوار كردن ساختمان، ويران كردن، به شن و ماسه تبديل كردن. قومورولماق (qumurulmaq) : آوار شدن، ويران شدن ساختمان. قومورولو (qumurulu) : آوار شده، ويرانه، خرابه. قوموز (qumuz) : 1- سنگريزة گرد و گلوله شكل. 2- گنبد، گنبدي شكل. قوموزه (qumuzə) : گلولة نخ و هر چيز كه به شكل گلوله باشد، گنبدي شكل. قوم يئره سو تؤكمك (qum yerə su tökmək) : آب در ماسه ريختن، آب در هاون كوبيدن، كار بيهوده انجام دادن.
قوم	qum	(2) : صداي افتادن در آب، صداي آب در درون چيزي ديگر. قوم-قوم (qum-qum) : 1- صداي افتادن در آب. 2- غرولند، سر و صداي خفيف. قوم-قومَّگ (qum-qumməg) = قوم-قومّه (qum-qummə) : قمقمه، ظرف آبخوري مسافر.
قوماش	qumaş	: قماش، طاقة پارچه يا كالاي گرانبها. قوماشماق (qumaşmaq) : لذّت بردن چشم از منظرة زيبا. (← قاماشماق)
قومبارا	qumbara	: خمپاره.
قومپا	qumpa	: غنچة گل. (← گومپ)
قومپوز	qumpuz	: قمپز، متكبّر، خودخواه.
قومرال	qumral	= قومورال (qumural) : رنگ قهوه‌اي. (← قوْنق، قوْنقور و قوْمرال)
قون	qun	: غرولند، غنّه، پچ پچ، آواز در بيني. قونّا (qunna) : غنّه، سر و صداي خفيف، غرولند، پچ پچ. قونّا وئرمك (qunna vermək) : غرولند كردن، پج پج كردن. قونّ-و-قون (qunn-o-qun) : غرولند، پچ‌پچ. قونوشماق (qunuşmaq) : با هم پچ پچ كردن، به ‌آرامي با هم صحبت كردن. قونّولاماك (qunnulamak) : غنّه دادن، غرولند كردن.
قوپ	qup	(1) : از پيشوندهاي نادر تركي كه مفهوم كثرت و كمال را مي‌رساند. قوپ-قورّو (qup-qurru) : كاملاً خشك، خشك خشك. 2- كاملاً خالي. قوپ-قومورال (qup-qumural) كاملاً قهوه‌اي، قهوه‌اي سير.
قوپ	qup	(2) : مرغ كرك، نازا، بي‌ثمر. (← قوب) قوپ اوْلماق (qup olmaq) : كرك شدن مرغ.
قوپ	qup	(3) : 1- صداي انفجار. 2- صوتي است كه در هنگام ورود آدم شوم و نا مقدّس گفته مي‌شود. قوپّونان چيخدی. (با شومي و نحوست تمام وارد شد.) قوپ اولدوزو (qup ulduzu) : ستارة شوم، ستارة نحس، ستارة دنباله دار.
قوق	quq	(1) : 1- تك و تنها، تنهاي تنها. قوق اوْتورماق (quq oturmaq) : روي دو پا نشستن و سكوت كردن. قوقّولو (quqqulu) : به تنهايي، تك و تنها.
قوق	quq	(2) : 1- (اين كلمه در اصل به معني فاخته (كبوتر كوكو) است؛ امّا به تنهايي در تركي قشقايي معمول نيست.) 2- صداي قدقد كردن كوكو و پرندگان. 3- صداي سرفه. قوقّو (quqqu) : كبوتر كوكو، فاخته. قوقّولاماك (quqqulamak) : 1- با صداي بلند سرفه كردن. 2- قدقد كردن.
قور	qur	(1) = قورّ (qurr) : اخته، عنين، مردي كه بيضه نداشته باشد. قورّ ائدمك (qurr edmək) : 1- اخته كردن. 2- عبوس نشستن. قورّ اوْتورماق (qurr oturmaq) : عبوس نشستن. قورّوم پوف (qurrum puf) = قورّوم دنگ (qurrum dəng) = قورّومساق (qurrumsaq) : قرمساق، بي‌عرضه، جاكش، ديوث. (آنكه احساس مردانگي‌اش از بين رفته.)
قور	qur	(2) : 1- صداي قورقور، سر و صدا، آواز خفيف. 2- باتلاق. 3- عميق. 4- اسلحه. 5- نام قديم شهر فيروز آباد فارس. (← گور) قورّان (qurran) : 1- غرّنده، غرّش كننده. 2- مغرور و خودخواه. قورباغا (qurbağa) : 1- قورباغه. 2- نام نقشي از نقشهاي گليم. (قور + باغا = وک پشت يا قورباغه) قورباغا پوْخو (qurbağa poxu) : جلبك. قورباغالاما (qurbağalama) = قورباغلاما (qurbağlama) : مانند قورباغه در داخل آب رفتن، شناي قورباغه‌اي. قور خانا (qur xana) : قورخانه، اسلحه خانه. قورساق (qursaq) : 1- معده، شكمبه، شيردان معده (به اعتبار قور قور كردن شكم) 2- مجازاً به معني جرأت و توانايي. قور–قور (qur-qur) : 1- صداي قورباغه و امثال آن. 2- غرولند، سخني كه زير لب و از روي خشم گفته شود. قور-قورّه‌ك (qur-qurrək) : 1- آبشار كوچك، منفذي كه آب از آنجا قورقور كند و بيرون آيد. 2- زنگوله، زنگ كوچك. قور-قورّو (qur-qurru) : 1- غرولند كننده. 2- آبشار كوچك سر پوشيده. قور-قوم (qur-qum) : صداي فرو رفتن در آب عميق. قورلاق (qurlaq) : باتلاق، محلّ غرق شدن. قورو (quru) : قوري، ظرف چاي كه در هنگام دم كشيدن قور قور كند. قوروش (quruş) = قورّوشْت (qurruşt) : غرّش، جوش و خروش، غرّيدن. قورولاشماق (qurrulaşmaq) : دسته جمعي قور قور كردن. قورّولاماق (qurrulamaq) : 1- قور قور كردن. 2- غرولند كردن. قوروم (qurum) : صداي افتادن يا فرو رفتن در آب. قوروم-قوروم (qurum-qurum) = قورومّ-و-قوروم (qurumm-o-qurum) : 1- صداي افتادن در آب. 2- صداي طبل و دهل. قورومّوش (qurummuş) = قورومّوشْت (qurummuşt) : آواز مهيب، سر و صدا، غرّش آسمان يا زمين. قورومّولاماك (qurummulamak) : به گوش رسيدن صداي رعد و برق يا در آب افتادن. قورونگ (qurung) = قورونگيشْت (qurungışt) : سر و صداي خفيف، پچ پچ خودماني، صداي خفيف و مبهم.
قوران	quran	: (ع) قرآن، كتاب آسماني مسلمانان.
قورْب	qurb	: (ع) قُرب، ارزش، احترام و اعتبار. قوربان (qurban) : 1- عيد قربان. 2- قربان، صدقه‌اي كه باعث قرب و نزديكي شود. قوربانليق (qurbanlıq) : قرباني، صدقه. قوربسوز (qurbsuz) : بي قرب، كم ارزش. قورب قوْيماق (qurb qoymaq) : ارزش قائل شدن، احترام گذاشتن. قوربلو (qurblu) : محترم و معتبر، با ارزش.
قوربَت	qurbət	: غربت، نام قبيله‌اي سيّار و صنعتگر و هنرمند.
قورد	qurd	(1) : 1- گرگ. 2- نام طايفه‌اي از ايلات شش بلوكي و دره‌شوري. (به اعتقاد قديميها گرگ در بين تركان مقدّس و منجي بوده است.) قورد آشّيغى (qurd aşşığı) : 1- قاب گرگ، استخوان زانوي گرگ. 2- نام نقشي از نقشهاي گليم كه به آن «لنگَج» هم مي‌گويند. قورد ال-آياغى (qurd əl-ayağı) : چنگال گرگ كه براي دفع چشم زخم به كناره‌هاي گهواره نصب مي‌شود. قورد باغرى (qurd bağrı) : نام درختي با ساقه‌هاي محكم. (← قره، قره توْلآلو) قوردالان (qurdalan) = قورد دالان (qurd dalan) : سگ گله، سگي كه گرگها را بدرد و شكست دهد. قورد لوْكّاسى (qurd lokkası) : مانند گرگ دويدن، هروله رفتن.
قورد	qurd	(2) : 1- كرم، انگل. 2- نوعي كرم خاكي. 3- خُرد، ريز و كوچك. قورداق (qurdaq) : كرم خاكي. قورداوشماق (qurdalaşmaq) : مانند كرم در هم لوليدن، به آهستگي حركت دادن. قوردالاماق (qurdalamaq) : 1- انگلك كردن، به هم زدن، زير و رو كردن، جستجو كردن. 2- خرده گيري، كنجكاوي. قوردالانماق (qurdalanmaq) : وول خوردن، به هم خوردن. 2- انگلك شدن، به هم زده شدن. قوردال-قوردال (qurdal-qurdal) : خرد خرد، يواش يواش، كم كم. قوردانماق (qurdanmaq) : يواش يواش كار كردن، به آرامي حركت كردن. قورد دوشمك (qurd düşmək) : كرم افتادن، كرمو شدن. قوردلاماق (qurdlamaq) : انگلهاي زخم را با مقّاش بيرون كشيدن. قوردلانديرماق (qurdlandırmaq) : 1- كرمو كردن. 2- كرمهاي زخم را با مقّاش بيرون كشيدن. قوردلانماق (qurdlanmaq) : كرمو شدن، كرمكي شدن. قوردلو (qurdlu) : كرمو، كرمكي. قورد وورماق (qurd vurmaq) : كرمو شدن زخم. قورد يئمك (qurd yemək) : كرم خوردن (در مورد دندانها).
قورْپ	qurp	: 1- صداي فرو رفتن در آب. 2- غروب، پنهان شدن و فرو رفتن. قورپ اوْلماك (qurp olmak) : غروب كردن، فرو رفتن، پنهان شدن و از ديده نهان گشتن.
قورقوشوم	qurquşum	: سرب.
قورّاب	qurrab	: كشتي، قايق، نوعي از قايقهاي قديمي.
قورّو	qurru	: 1- خشك. 2- خشك و خالي، كاملاً خالي. 3- حيوان يا انسان بي شير. 4- قحط و خشك سالي. 5- لاغر و استخواني. قورّو اوزوم (qurru üzüm) : انگور خشك، كشمش، مويز. قورّو به‌ي (qurru bəy) : بيگ تو خالي، پر مدّعا، كسي كه سخنان دهن پر كن بگويد و عمل نكند. قوروت (qurut) : كشك خشك. قورّوتماق (qurrutmaq) : 1- خشك كردن، خشكاندن. 2- خشك شدن شير حيوانات شيرده. قورّوتمالى (qurrutmalı) : خشك كردني. قورّوجا (qurruca) : نسبتاً خشك، تقريباً خشك. قورود (qurud) : كشك خشك. قورّودان (qurrudan) : خشك كننده. قورّودولماق (qurrudulmaq) : خشك شدن به وسيلة كسي يا چيزي. قورّوشماق (quruşmaq) : به صورت دسته جمعي خشك شدن. قورّو قوت (qurru qut) : آنكه قوت و غذايش كم و سفره‌اش خشك و خالي باشد، بيچاره. قورّولماق (qurrulmaq) : خشك شدن. قورّولوق (qurruluq) : 1- خشكي، خشك بودن. 2- قحطي، خشك سالي. قورّوماق (qurrumaq) : 1- خشك شدن. 2- لاغر و ضعيف شدن. قورّونقاز (qurrunqaz) : كاملاً خشك. قورّونماق (qurrunmaq) : خشك شدن، خود را خشك كردن. قورّويان (qurruyan) : خشك شونده.
قورْس	qurs	: 1- سنگين، وزين. 2- متين، موقّر و سنگين. 3- محكم و استوار. 4- كامل، تمام. اوچ ايل قورس