90
razılaşmadığını bildirdi. - Acığını desəm, ispan əsgəri Ameri-
kada bu miqyasda məğlubiyyətə uğramamışdı. Belə bir
bağışlanılmaz səhvə görə kimsə, əlahəzrət II Filippin qarşısında
cavab verməli olacaq.
- Don Alvaro, ekspedisiyanın Araukaniyada faciəli surətdə
məğlub olmasında mənim azca olsa da, günahım olmayıb. -
deyə Xuan öz hüquqlarını müdafiə etmək üçün inadla dilləndi. -
Bu münaribədə hindular təsadüf nəticəsində qələbə əldə ediblər.
- Cənab kapitan, əlahəzrət II Filippin belə bir qanunu var. -
deyə İzabella hökmlə başını dik tutaraq dilləndi və üzünü
Xuana tərəf tutub həmin tərzdə sözünə davam etdi. - Hər hansı
bir ekspedisiya düşmən tərəfindən məğlubiyyətə uğradılırsa,
bütün məsuliyyət yalnız ekspedisiya rəisinin üzərinə düşür,
itkiyə görə ancaq o, cavabdehlik daşıyır.
- Donya İzabella, sizin sözünüzdə böyük həqiqət var. - deyə
qoca səyyah ekspedisiya rəisinin müdafiəsinə qalxmağa məcbur
oldu. - Lakin sizə bildirməliyəm ki, bütün bu faciədə kapitan
Xuan Odovaldonun zərrə qədər də olsun, günahı yoxdur. Əgər
o, döyüş əməliyyatları gedən zaman konkistadorların yanında
olsa idi, sizi əmin edirəm ki, biz araukanlar üzərində qələbə
qazanacaydıq. Çünki ekspedisiya həddindən artıq çox möhkəm
şəkildə təşkil edilmişdi.
Ondan sonra qoca səyyah Araukaniyada gedən müharibə
haqqında müfəssəl şəkildə izahat verdi. Morelos və Odovaldo
91
qardaşlarının bu müharibədə nə qədər taqsirkar olduqları
içəridəkilərə agah edildi. Təsdiq olundu ki, kapitan Xuan
müharibə gedən zaman döyüş əməliyyatlarının birində olsun
belə, iştirak etməmişdi. Sözü üzə şax deməyi xoşlayan İzabella
artıq başa düşdü ki, iş nə yerdədir. O, üzünü Xuana tərəf tutub
hüznlə dedi:
- Cənab kapitan, mən xeyli təəssüflənirəm ki, öz sözlərimlə
sizin qəlbinizə dəymişəm. Ancaq sizə bildirməliyəm ki, hər
hansı bir zabit öz səhlənkar hərəkətlərilə kral ekspedisiyasını
məğlubiyyətə uğradıbsa, həmin adamlar araukanların əlindən
qurtulandan sonra hökmən məhkəməyə verilməlidir. Onların
hamısı qanun qarşısında cavab verməli olacaqlar.
İzabella özünün sərt və tələbkar olduğunu bir daha içəridə-
kilərə nümayiş etdirdi. O, hamını bu işdə radikal addımlar
atmağa çağırırdı. Baxmayaraq ki, Odovaldo qardaşları Xuanın
yaxın qohumlarıdır, məğrur qadın bu sözləri söyləməkdən belə
çəkinmədi. Qoça səyyah söz alaraq ehtiramla dedi:
- Sizin hamınıza bildirməliyəm ki, kapitan Xuan Meksikada
hindulara qarşı bir çox ekspedisiyalarda iştirak edib və bütün
tədbirlərdə isə yalnız qalib çıxıbdır. Mən onu demək istəyirəm
ki, o, döyüş əməliyyatları başlanan zaman orada olsa idi, artıq
biz İspaniyaya qalib kimi qayıda bilərdik. Ancaq hələlik
müharibə başa çatmayıb. Hazırda biz İspaniyadan əlahəzrət II
Filippin yanında böyük hörməti olan polkovnik Alonso
92
Odovaldonu yeni qüvvə ilə gözləyirik. Növbəti ekspedisiyaya o,
rəhbərlik edəcək. Polkovnik İspaniyanın məğlubedilməz
sərkərdələrindən biri sayılır.
- Mən onu yaxından olmasa da, lakin tanıyıram. - deyə
admiral həmin sərkərdənin adını eşidən kimi həvəslə dilləndi. -
Elə bir sərkərdəyə nəinki inanmaq, hətta bel də bağlamaq olar.
Polkovnik Alonso birdəfəlik araukan məsələsini həll edə bilər.
Artıq mən başa düşdüm ki, araukan məsələsi nə qədər ciddidir.
Başım dəniz səyahətinə qarışmasa idi, mən də məmnuniyyətlə
sizin ekspedisiyada iştirak edərdim. Hər bir ispan əsgəri üçün
həmin
müharibədə iştirak etmək böyük şərəf sayılır. Təəssüflər
olsun ki, mən həmin
ekspedisiyada iştirak edə bilməyəcəm.
Hiss olunurdu ki, admiral de Neyra bu sözləri səmimi
qəlbdən söyləyir. Həqiqətən də onun başı Sakit okeanın namə-
lum cənub sahillərinin tədqiqi ilə məşqul idi. Hal-hazırda o,
həmin
sahilləri tədqiq etmək üçün güclü ekspedisiya hazırla-
yırdı. Hələlik admiralın ixtiyarında bir gəmi vardı. Birinci
ekspedisiya uqurlu keçsə də, admiralın dediyi kimi o,
ekspedisiyanın nəticələri ilə heç də razı deyil.
- Hər bir adamın maraqlandığı sahə var. - deyə qoca səyyah
heç kimə nəzər salmadan qeyri-müəyyən tərzdə dilləndi. - Biz
araukanları cəzalandırmaq üçün Araukaniyaya doğru, oğlum
Leon mifik ölkə sayılan Eldoradonu tapmaq üçün materikin
şimalına göndərilən müxtəlif ekspedisiyalarda iştirak edir, don
Dostları ilə paylaş: |