25
Yuxarıda qeyd etdiyim kimi Vasko da Qama hələ 1497-
ci ildə Atlantik okeanında cənuba doğru üzərkən ekvator
xəttinə çatmamış, marşrutdan yayınaraq, ekvatorial cərə-
yanının vasitəsilə təxminən 1000 km. sağ tərəfdə yerləşən
Braziliyaya gedib çıxa bilərdi.
Pedro Alvareş Kabral (1467-1520)
XIX əsrin əvvəlindəki qravüradan
Hər şeyi ardıcıllıqla araşdırsaq, onda görərik ki, Pedro
Kabralın kəşfində çoxlu qaranlıq məqamlar var. Ekspedi-
siya martın 22-də bir gəmi itkisi ilə, Yaşıl Burun adalarının
27
Kabralın “kəşf” etdiyi Paskual dağı (536 m.) Korumban
burnundan qərbdə 17
0
c.
en dairəsində yerləşir, San-Nikolau
adası isə 16
0
37
/
ş. en dairəsindədir.
İ. P. və V.İ. Magidoviçlər qeyd edirlər ki,
“deməli, gəmi-
lər cənub istiqamətində hərəkət edərkən Paskual dağının
yerləşdiyin enliyə qədər 33
0
30
/
yol qət etməliydi, bu isə
3700 km-dən çox məsafə edir.
Peru Kaminyanın məlumatına əsasən, şturmanların
verdikləri hesabatda onların 4000 km. yol qət etmələri
göstərilir. Onda, Kabralın əvvəlcə 17
0
c. en dairəsinə kimi
cənub istiqamətində üzməsi, oradan isə kursu birbaşa
qərbə döndərərək yolunu davam etdirməsi inandırıcı
görünmür.
1
Bundan belə nəticə çıxarmaq olar ki, okean keçidi
zamanı ekspedisiyaya Kabral yox, bilavasitə həmin marşru-
tu yaxşı tanıyan dənizçi başçılıq etmişdi. Əks təqdirdə
səyahət vaxtı dənizçilər tərəddüd edərək, çətinliklərlə
üzləşə bilərdilər. Çünki adəti üzrə uzun müddət torpaq
görünməyəndə ekspedisiya iştirakçıları qiyam qaldırıb,
admiral və kapitandan kursu dəyişməyi tələb edirlər.
Yaşıl Burun adalarının San-Nikolau adasından Korum-
ban burnuna qədər təxminən (okeanlardakı cərəyanları
1
И. П. Магидович, В. И. Магидович. Очерки по истории географи-
ческих открытий, II том. Москва, “Просвещение”.
1982. стр.54.