37
edib Ağdamda yerli camaatın yığdığı pul ilə rus hərbçi-
lərindən silah alır və demək olar ki, hər bir kənddə özünü-
müdafiə dəstələri yaradaraq, quldurlara layiqli müqavimət
göstərirlər.
- Hər hansı bir dəstəni silahlandırıb, düşmənə qarşı
müqavimət göstərmək üçün güc strukturları ilə əlaqən
olmalıdır. – deyə Kamil məyus halda dilləndi. – Ermənilər
isə rusların vasitəsilə silahlanırlar. Görünür, bu məsələdə
Qorbaçovun məxfi tapşırığı var.
- Düz deyirsən, ermənilər siçan kimi qorxaqdırlar. –
deyə Əvəz təqdiredici tərzdə dilləndi. – Rüşvətə görə ölkəni
dağıdan Qorbaçov açıq-aşkar onlara dəstək verir. Belə
olmasa, Yaxın Şərqdən çıxan erməni terroristləri burada nə
edirlər?
- Qarabağda güc strukturlarında çalışan bəzi ruslar deyir-
lər ki, onların əksəriyyəti beynəlxalq axtarışdadırlar. – deyə
Füzuli təəssüflə dilləndi. - Qarbaçov isə həmin terroristlərin
burada toplaşmasına göz yumur.
- Onların əsas məqsədi Qaradağlını işğal etməkdir. –
İlqar dilləndi. – Yoxsa, onlar Xocavənddə toplaşmazdılar.
- Bakı isə gözləmə mövqeyi tutubdur. – deyə Heydər
ürəkyanğısı ilə dilləndi.
Qaradağlı özünün strateji əhəmiyyətinə görə Xankəndi
ilə Əsgəranı birləşdirən magistral yolun üzərində yerləşən
38
Xocalı şəhəri ilə müqayisə oluna bilərdi. Hər iki məntəqə
ermənilərin hədəfində idi. 1991-ci ilin dekabr ayının
axırlarında sovet qoşunları Qarabağdan “çıxarılandan”
sonra məlum oldu ki, tərəflər arasında güç balansı kəskin
şəkildə fərqlənir. Rusların 366-cı alayın hərbi sursat və
texnikasından, hətta şəxsi heyətindən istifadə edən separatçı
qüvvələr, beynəlxalq terrorçu Monte Melkonyanın və Man-
vel Yegizaryanın başçılıq etdiyi “Arabo” və Aram Toq-
romyanın başçılıq etdiyi terrorçu “Aramo” dəstələri Qara-
bağda hərbi texnikalarının iştirakı ilə hərbi əməliyyatlara
başladılar.
Dağlıq Qarabağın digər kəndlərində olduğu kimi
Qaradağlıda da özünümüdafiə dəstəsi yaradıldı. Artıq 100
mm-lik doludağıdan top əldə edilmişdi və onu Qaraçuğ dağ
silsiləsinin Kəmərqaya adlanan yüksəkliyinin yaxınlığında,
“Daşpartladan” adlanan ərazidə yerləşdirmişdilər ki, bu da
azərbaycanlılara Xocavənd şəhərində və ətraf ərazidə olan
düşmən mövqelərini atəş altında saxlamaq imkanı vermişdi.
Əvəz bir çox mətləbləri öz daxilində götür-qoy edəndən
sonra məyus halda dedi:
- Bakıda camaat mitinqlərə çıxıb hakimiyyəti Qarabağla
bağlı əməli tədbirlər görülməsini tələb edir. Hakimiyyətin
fəaliyyətsizliyi daşnakların fəallaşmasına gətirib çıxarıbdır.
39
- Onların azğınlaşması helikopterin Qarakənddə vurul-
masından sonra, daha da qabarıq şəkildə özünü büruzə ver-
di. – deyə ümidsiz halda görünən İlqar təşəxxüslə dilləndi
və üzünü könüllülərə tutub maraqla soruşdu. - Uşaqlar,
sizin həm hərbçilər, həm də milis əməkdaşları arasında
tanışlarınız çoxdur. Onlar həmin terror aktı ilə bağlı nə
deyirlər? Ermənilərin hamısı bir ağızdan deyirlər ki, heli-
kopter dumanlı havada dağa çırpılaraq qəzaya uğrayıbdır.
- İstintaqa rəhbərlik edənlər də bu cəfəngiyyatı camaata
sırımaq istəyirlər. – deyə səbirsizliyini nümayiş etdirən
Kamil hamının yerinə dilləndi. - Allahverdi istintaqla
maraqlandığından mən bu haqda onunla xeyli söhbət etmi-
şəm. O, hamıya bəyan edir ki, noyabrın 20-də Qaradağlı
səmasında terror aktı baş veribdir, istintaq isə bu işi başqa
səmtə yönəltməyə çalışır. Mənə elə gəlir, bu cinayətdə rus
hərbçiləri daşnaklara köməklik göstəriblər. İş ondadır ki,
onlar Bakıdan Ağdama müşavirəyə gələndə aralarında rus
ordusunun generalları da var idi. Lakin helikopter Xankən-
dinə yola düşəndə həmin generallar Ağdamda qaldılar.
-
Ən maraqlısı isə odur ki, - deyə Vahid bu məsələ ilə
fikrini bölüşdürmək üçün araya girdi. - istintaqı arapmaq
üçün Xankəndində yerləşən rus hərbi qarnizonunun hərbi
prokuroru, polkovnik-leytenant İ. Lazutikinə tapşırıq veri-
lir. Məndə olan məlumata əsasən, onun anası Emilya
40
Baqdasaryan Axalkalakidə anadan olub, İ. Lazutikin özü
isə 1989-cü ilədək Cavaxetiyada işləyibdir.
“Qara qutu”nu əlinə keçirən həmin erməni məlumat
yaydı ki, "qara qutu" istidən, yanğından və partlayışdan
sıradan çıxıb, əriyib. Prokuror İ. Lazutikin hamını aldadır.
Onun sıradan çıxması üçün 3800
0
istilik lazımdır. Hadisə-
dən bir neçə gün sonra izi itirmək üçün “qara qutu”nu
Rusiyaya göndəriblər. Bu haqda Allahverdi Respublika
Prokurorluğuna məlumat da göndəribdir.
- Hamını maraqlandıran suallardan biri odur ki, niyə
içərisində dövlət katibi, daxili işlər naziri, baş prokuror,
prezidentin mətbuat katibi və bir çox məsul şəxslər olan,
hərbi əməliyyat zonası üzərindən uçan Mi-8-i silahlı
mühafizə helikopteri müşaiyət etmirdi? – deyə həmin faciə-
nin acısını hələ də yaddan çıxarda bilməyən Heydər hüznlə
dilləndi.
Otaqdakıların başı söhbətə elə qarışmışdı ki, onlar hətta
qarşılarında olan çayı içməyə macal tapmırdılar. Məhz
buna görə də İlqar vaxt tapan kimi soyuq çayları isti çayla
dəyişdi.
Bəzi məqamları öz daxilində götür-qoy edən Füzuli
saqqalını qaşıyaraq fəhmlə dedi:
-
Qanunun aliliyini rəhbər tutan İsmət Qayıbov hərtərəfli
olaraq mərkəzə bildirirdi ki, Qarabağa Ermənistan rəhbər-
Dostları ilə paylaş: |