~~~~~~~~~~
Qarabağın Tutusu
~~~~~~~~~~
41
RUXSARƏ CUMAYEYA
HAQQINDA YAZILAN
MƏQALƏLƏR
~~~~~~~~~~
Qarabağın Tutusu
~~~~~~~~~~
42
German
TUTU
u qarayanız, ruhən döyüşkən qızın əsil adı
Rüxsarədir. Amma üzdən “Qaraca qız” filmindəki
Tutuya oxşadığından çox adam ona Tutu deyir. Onu ilk dəfə
komandiri Şirin Mirzəyev (ölümündən sonra Azərbaycanın
Milli Qəhrəmanı) belə çağırıb. Elə həmin gündən də
Rüxsarə döyüşçü dostları üçün Tutu olub.
Cumayeva Rüxsarə Bayraməli qızı 1968-ci ildə Zaqatala
rayonunda anadan olub. Uşaqlıqdan cəld, çevik, qorxmaz
olan Rüxsarə oğlanlarla oynayar, yeri gələndə onlarla
dalaşmaqdan çəkinməzmiş. Döyüşkən ruhda böyüyən
Rüxsarə orta məktəbi bitirdikdən sonra təhsilini artırmaq
üçün paytaxta yollanır. Ali məktəbə daxil olsa da təhsilini
başa vura bilmir.
Ermənilərin torpaq iddiaları ilə başlayan Qarabağ
münaqişəsi get-gedə kəskinləşdikcə Azəbaycanda da Milli
azadlıq hərəkatı formalaşmağa başladı. Bu hərəkat maraqlı
siyasi qüvvələr tərəfindən idarə olunsa da vətənpərvər
insanlar ardı-arası kəsilmədən vətənin müdafiəçilərinə
qoşulmaqda davam etdilər. 1988-ci ilin noyabr ayının 17-
də Bakının Lenin (indiki Azadlıq) meydanında başlayan
mitinq dalğası isə bu hərəkatın ümumxalq işinə
çevrilməsinə təkan verdi. On yeddi gün davam edən
meydan hərəkatı Şuşada ermənilərin Topxana meşəsindəki
B
~~~~~~~~~~
Qarabağın Tutusu
~~~~~~~~~~
43
ağacları kəsərək, yerində zavod tikmək təşəbbüsündən
sonra başlamışdı. Mitinqdə danışılanlara qulaq asanda
adama elə gəlirdi ki, bir haya sayı az qala milyona çatan
mitinq iştirakçıları yürüş edib, nəinki Dağlıq Qarabağ
Muxtar vilayətini, hətta Ermənistanı da ermənilərdən
təmizləyər. Amma bu belə olmadı. Gözəgörünməyən bir
qüvvə çox az bir zamanda Vətənin müdafiəsinə qalxan
vətənpərvər insanları müxtəlif partiyalara cəlb edərək
hakimiyyət davasına yönəltdi. Nəysə... Bunlar hələ sonra
olacaqdı. Hələlik isə meydanda erməni həyasızlığına qarşı
mitinqlər davam etməkdəydi və Rüxsarə də etirazçıların
arasında idi. Burda eşitdikləri onu hiddətləndirib
ermənilərə qarşı nifrətini artırdı.
İyirmi yaşlı Rüxsarə başa düşür ki, ermənilər məsələni
çox kəskin qoyublar. Amma heç ağlına da gətirə bilmirdi ki,
dünyanın bu vaxtında müharibə olacaq, cənnət misallı
Qarabağ atəşlərə qalanacaq. Və o, özü də bu müharibənin
iştirakçısıolacaq. Meydan hərəkatından sonra Qarabağ
hadisələri ilə yaxından maraqlanmağa başlayan Rüxsarə bu
işlərlə bağlı eşidib-bildiyi bütün tədbir və mitinqlərdə
iştirak edirdi. Sonra Bakıdakı hərbi xəstəxanalardan
birində tibb bacısı kimi işləməyə başladı ki, yaralı
əsgərlərimizin qulluğunda dayansın. Ancaqgünlərin bir
günü bir qolunu itirmiş döyüşçümüzü görəndə qəti qərara
aldı kı, döyüş bölgəsinə yollansın və yaralı əsgərlərə elə
döyüş meydanında ilk tibbi yardım göstərsin. Çünki
eşitmişdi ki, döyüş vaxtı yarası ağır olmayan əsgərlər belə
ilk tibbi yardım göstərilmədiyindən qanaxmadan da ölürlər.
~~~~~~~~~~
Qarabağın Tutusu
~~~~~~~~~~
44
. . . Və bir-iki günlük götür-qoydan sonra Rüxsarə
Ağdama yollandı. Soraqlaşıb Şirin Mirzəyevi tapdı və onun
batalyonuna yazılmaq istəyində olduğunu bildirdi.
Təcrübəli komandir onu bu fikirindən daşındırmaq istəsə
də Rüxsarə dediyindən dönmədi. Komandir onunəzmini,
iradəsini görüb, yazılı əmrlə onu tibb xidməti rotasına
qəbul etdi. Elə ilk gündən cəsurluğu, çevikliyi və
qorxmazlığı ilə fərqlənən Rüxsarə döyüşçülərin sevimlisinə
çevrildi. Döyüş vaxtı çalışırdı ki, döyüşçülərə yaxın
məsafədə olsun ki, yaralananlara özünü vaxtında çatdıra
bilsin. Hətta bir dəfə yaralı döyüşçünü döyüş meydanından
çıxararkən “Qrad” tipli raket iri bir ağacı dibindən qoparıb
onların üstünə aşıranda Rüxsarə qaçıb canını qutara
bilərdi, lakin o, bunu etmədi. Əksinə, öz bədəni ilə yaralı
döyüşçünü ağacın altında qalmaqdan qorudu. Özü isə
onurğa sütunundan ağır zədə aldı. Bakıda bir müddət
müalicə aldıqdan sonra 1994-cü illin əvvəlindəƏfqanıstan
döyüşçüləri ilə birlikdə yenidən Qarabağa yollandı və
Daşaltı əməliyyatında iştirak etdi.
II qrup Qarabağ əlili olan Rüxsarə Cumayeva Bakıda
yaşayır. Rəqsanə adlı gözəl-göyçək bir qızı var.
P. S. Rüxsarə Cumayeva haqqında olan bu kiçik yazını
yaxın vaxtlarda çap olunacaq növbəti kitaba daxil etmək
üçün yazmışdım. Ancaq Rüxsarənin bugünkü durumu məni
bu yazını qəzet səhifələrinə çıxarmağa vadar etdi.
Müharibədə aldığı zədə artıq Rüxsarənin ayaqlarının
fəaliyyətini tamamilə əlindən alıb. O, yerdə sürünür. Bəli,
bəli sürünür. Hətta iməkləməyə belə gücü çatmır
Dostları ilə paylaş: |