265
birlərin həyata keçirilməsindən asılı idi. Ba kıya hücu mun qarşısını a lmaq üçün iki bu xar gə misi, b ir neçə barkas və motorlu
gəmi silah və hərbi te xn ika ilə təchiz edilmiş, Şıx və Su ltan (Zığ ) burunlarında, hə mçin in Na rgin adasında müdafiə
batareyaları yerləşdirilmişdi. Dən iz polisi isə Bakı bu xtasının qorunmasını ö z ü zərinə götürmüşdü.
Şəhərdaxili telefon şəbəkəsi yenidən qurulmuş, müdafiə mövqeləri və batareyaları ilə Bakı istehkamçıları ara -
sındakı rab itə əlaqəsi möhkəmləndirilmiş, Bakı ətrafında qazıma-istehkam işləri genişləndirilmişdi.
Denikin qoşunlarının Azərbaycana hücum təhlükəsi aradan qalxandan və 1920 ilin yazında Qarabağda geniş-
miqyaslı ermən i təcavüzü başlanandan sonra, Bakının müdafiəsinə xüsusi qüvvə ayrılması qeyrimü mkün oldu. Bakı
ətrafında olan qüvvələr də Qarabağda ermən i-daşnak qoşunları ilə mübarizəyə səfərbər olunduğundan, Aprel işğalı (1920)
zaman ı müdafiə sistemi işğalçılara güclü müqavimət göstərə bilmədi.
Əd:.
Azərbaycan tarixi, 7 cilddə, c.5, B., 2001; Süleymanov M ., Azərbaycan ordusu (1918-1920), B., 1998; yenə onun, Qafqaz
İslam ordusu və Azərbaycan, B., 1999.
"BAKĠNETS " - 1907-20 illərdə Bakıda rus dilində nəşr edilmiş həftəlik ictimai, siyasi və ədəbi qəzet. Qəzetin
birinci nö mrəsi 1907 il sentyabrın 3-də, sonuncu nömrəsi isə 1920 il aprelin 26-da çıxmışdır. Bakıda 1918 il mart
soyqırımından sonra bolşeviklər "Baku", "Kaspi", "Naş qolos " və digər qəzetlərlə b irlikdə "Bakinets" qəzetini də
bağlamışdılar.
"BAKĠNS KĠ RABOÇĠ" - bolşevik qəzeti. RSDFP Bakı Ko mitəsinin orqanı. Fasilələrlə 1906, 1908, 1917-18
illərdə nəşr olun muşdur. 1-ci nö mrəsi 1906 il may ın əvvəllərində Bakıda g izli çıxmışd ı. 1-c i nö mrədən sonra nəşri
dayandırılmışdı. 1908 ilin sentyabrından neft sənayesi fəhlələrinin ictimai-peşə qəzeti kimi nəşr olunmağa başlasa da,
əslində, Rusiya Sosial-Demo krat Fəhlə Partiyası Bakı Ko mitəsinin orqanı idi. Redaksiya heyətinə M.İ.Batırev,
S.D.Vu lfson, P.A.Caparid ze, V.F.Yefimov, S.S.Spandaryan, S.Şau myan da xil id ilə r. " Bakinski raboçi" Azərbaycan
xalq ının milli mənafelərini təmsil etməkdən ço x uzaq idi. O, bolşevik partiyasının mərkəzi orqanı olan "Pro letari" qəzeti ilə
sıx bağlı idi və onun siyasi xəttin i ciddi-cəhdlə həyata keçirirdi. 1908 il oktyabrın 31-də çıxan 18-ci nö mrəsindən sonra
"Bakinski raboçi" "ziyanlı istiqamətrnə görə" çar hakimiyyəti orqanları tərəfindən bağlandı. Bundan sonra Bakı bolşevikləri
1909 ilin fevra l-ma rtında " Volna" adlı leqal ju rnalın iki nö mrəsin i bura xd ılar. Bu, fakt ik ola raq, əvvəlki redaksiya heyəti
tərəfindən bura xılan elə hə min "Ba kinski raboçi" id i. 1917 il aprelin 22-də (mayın 5-də) " Bakinski raboçi" RSDFP Bakı
Ko mitəsinin həftəlik orqanı kimi bərpa edildi. 1917 ilin noyabrına qədər həftədə üç dəfə, noyabrdan is ə hər gün
(bayramsəhəri günlərdən başqa) çıxırd ı. 1917-18 illərdə 4000 nüs xə tirajla 267 nö mrəsi çıxmışd ır. 1917 ilin mayından
"Bakinski raboçi"nin redak-toru Azərbaycan xalq ının qatı düşməni S.Şau myan, həmin ilin oktyabrından isə A.M.Amiryan
olmuşdur. Redaksiya heyətinə A.M.Amiryan, P.A.Caparidze, N.N.Ko lesnikova, V.İ.Naneyşvili, S.G.Şau myan daxil idilər.
V.Q.Yeqorov, A.B.Karinyan, S.İ.Kasyan, İ.V.Malıgin, İ.T.Fioletov q əzetdə əməkdaşlıq edird ilə r. 1917-18 illərdə "Ba kinski
raboçi" V.İ.Len inin, bolşeviklər partiyası MK-nın göstərişlərini rəhbər tutaraq, bolşevik təbliğatı aparır, bolşevik şüarların ı
təbliğ edir, kütlə ləri sosialist inqilab ına çağırırd ı. Sö zdə "proletar beynəlmiləlç iliy i və xalq lar dostluğu"nu bayraq edən
"Bakinski raboçi" daşnakların Cənubi Qafqaz xalqları arasında ədavət və düşmənçilik to xu mu yayması üçün geniş meydan
açmışdı. "Bakinski raboçi" hər cür milli ideyaya milli ö zünüdərkə, milli partiyalara, o cümlədən "Müsavat‖ partiyasına
qarşı barış maz mübarizə aparır, A zərbaycar fəhlələrini hər vasitə ilə milli azadlıq hərəkatından u zaqlaşdırmağa çalışırd ı.
Qəzet A zərbaycan xa lqının hürriyyə və cü mhuriyyət arzularına qarşı ç ıxır, bu istəyin real olmad ığını, onun qeyri-
mü mkünlüyünü təbliğ edird i. Sonradan 10 minlərlə azərbaycanlıya qarşı soyqırımının əsas təşkilatçılarından olan
S.Şau myan "müsavat‖çıları və demo kratik qüvvələri hədələyərək "Bakinski raboçi"də yazırdı "Azərbaycan mu xtariyyətini
istəyən müsavatçılar nəticədə bir xa rabazar a lacaqlar". "Ba kinski raboçi" Ba kıda və Azərbaycanın digər bölgələrində 1918
ilin mart soyqırımlar ərəfəsində bolşevik-daşnak qüvvələrinin ruporu kimi çıxış edird i. Bakıda S.Şau myanın Xalq
Ko missarları Sovet hakimiyyəti devrild ikdən sonra, 1918 il avqustun 11 –də "Bakinski raboçi"nin sonuncu (267-ci)
nömrəsi çıxmış və nəşri dayandırılmışdı. Aprel işğalından (1920) sonra, iyulun 15-dən "Bakinski raboçi"
"Azerbaydjanskaya bednota" adı ilə, 1920 il noyabrın 7-dən isə öz əvvəlki adı ilə yenidə nəşr olunmağa başladı. Sovet
hakimiyyəti illərində AK MK, Az.SSR Ali Sovetinin və Nazirlə r Sovetinin orqanı olmuşdur. Ha zırda "Bakinski raboçi"
müstəqil A zərbaycanın mühüm kütləvi informasiya vasitələrindən biridir. Qəzetin təsisçisi Azərbaycan Respublikası
Pre zident Aparatının işlər idarəsidir.
Əd.:
A xundov N., Azərbaycan dövri mətbuatı (1832-1920), B., 1987.
BAKRADZE Vlad imir Ale ksandroviç (?-?)- A zərbaycan Xalq Cü mhuriyyəti Pa rla mentinin üzvü. 1919 ilin
iyunundan Parla mentdə "Sosialistlər" b lokuna da xil o lmuş və həmin blo ku tə msil et mişdir.
BALAXANI - SAB UNÇU POLĠS MEYS TERLĠYĠ Ba kının Bala xanı-Sabunçu ərazisindəki neft mədənlərin i
mühafizəsini təmin edən polis qurumu. 19 əsrin sonunda Bakıda neft sənayesinin sürətlə inkişaf etdiyi bir vaxtda - 1897
ildə yaradılmışdır. 1917 il apre lin 17-də Ba kı Xa lq Ko missarları Soveti polismeysterliyi ləğv etmişdir. Ba kı Qa fqaz İsla m
Ordusu tərəfindən a zad o lunduqdan sonra Cü mhuriyyəti Hö ku mətinin qərarı ilə yenidən bərpa ed ilmiş, şəhərin neft
mədənlə ri rayonlarında qayda yaradılması ona həvalə olunmuşdu. Əra zisi 7 polis məntəqəsinə (Sabunçu, Ra mana, Zabrat,
Balaxanı, Suraxan ı, Binəqədi Corat) bölünmüşdü. Məntəqələrə pristavlar başçılıq edirdilər.