0 ‘zbek isto n respublikasi oliy va q ‘rta m axsus t a ’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Offshor sug'urta kompaniyasi 
- maxsus maqomga ega bo'lgan sug'urta 
kompaniyasi. Offshor sug'urta kompaniyalari soliq to'lash stavkalari eng kam bo'lgan 
offshor zonalarda (Bermud oroli, Gemsi, Men va Keymanov orollari) tashkil etiladi. 
Offshor 
zonalarda 
amalga 
oshiriladigan 
sug'urta 
operatsiyalari 
sug'urta 
kompaniyasini tashkil etishda qatnashgan ta'sischilar joylashgan davlati organlari 
tomonidan nazorat etilmaydi.
Slip 
- riskni xarakterlovchi hujjat. Slip sug'urta brokeri tomonidan tuziladi va 
anderrayterga beriladi. Slipda sug'urta kompaniyasining riskni sug'urtalashdagi 
hissasi ko'rsatiladi. Angliyada slip sug'urta polisiga tenglashtiriladi. Ayrim holatlarda 
slip sug'urta qoplamasini to'lashda asosiy hujjat hisoblanadi.
Syurveyer 
- sug'urtaga tortiladigan mol-mulkni ko'rikdan o'tkazuvchi 
sug'urta kompaniyasining xodimi. Sug'urta kompaniyasi syurveyeming xulosasi 
asosida sug'urta shartnomasini tuzish to'g'risida qaror qabul qiladi. CHet el 
amaliyotida yong'in havfsizligini ta’minlovchi ixtisoslashgan firmalar, mehnat 
muhofazasi bo'yicha tashkilotlar syurv'eyer funksiyasini bajaradi.
Franshiza 
-
sug'urta 
shartnomasi 
shartlarida 
ko'zda 
tutiladigan 
sug'urtalovchining zarami qoplashdan ozod etiladigan qismi. Franshiza sug'urta 
summasiga nisbatan foizlarda belgilanadigan shartli va shartsiz franshizalarga 
bo'linadi. Shartli franshizada sug'urtalovchi belgilangan franshiza summasidan 
oshmaydigan zarami qoplash javobgarligidan ozod etiladi. Bu holda, agar ko'rilgan
38

---

zarar miqdori franshiza summasi miqdoridan oshib ketsa, sug'urta kompanivasi 
zarami to'liq qoplaydi. Shartsiz franshizada ko'rilgan zarar franshiza summasidan 
chegirilib qoplanadi.
Fraxt 
- dengiz yoki havo yo'llari orqali yukni tashishda toianadigan haq. 
Ushbu haq tarifyoki yukni tashish to'g'risidagi shartnoma bo'yicha o'zaro kelishilgan 
narx asosida toianadi. Dengiz sug'urtasida yuklami tashishda fraxt polisi yoziladi va 
fraxt qiluvchiga beriladi.
Fronting 
— qabul qilib olingan riskni tegishli komissiya haqi evaziga 
to'laligicha boshqa sug'urta yoki qayta qayta sug'urtalovchi kompanivalariga berish.