1-amaliy ish. Matn muxarrirlarida matnlar kiritish. Taxrirlash va formatlash amallari. Mashg‘ulotning maqsadi

4-variant. 

---

Quyidagi matnni 
MS Word 
dasturida kiriting: 
Tuproqtepalarni (roshlarni)
 
loyihalashdan maqsad: ularning o‘lchamlarini aniqlash, 
joylanish o‘rnini belgilash va katlovan qurilishi ishlarini mexanizatsiyalash uchun mashinalar 
tanlashda ular ish ko‘lamini (frontini, grunt tashish masofasini) hisoblash hamda ish ko‘lamining 
qurilish mashinalari ish unumdorligiga ta’sirini hisobga olib, mexanizatsiyalash 
optimal
(ish 
unumdorligi eng katta, ish tannarxi va bajarilish muddati eng kichik) variantini tanlashdan
iboratdir. Kurs loyihasida tuproqtepalarni loyihalash tartibi (ketma-ketligi) er ishlarini bajarish 
ketma-ketligiga mos emas, shuning uchun oldin xandakni qayta ko‘mish grunti tuproqtepalari 
keyinchalik esa, o‘simlik qatlami grunti tuproqtepalari loyihalanadi. Amalda esa, katlovan 
qazishdan oldin o‘simlik qatlami grunti tozalanib, keyinchalik katlovan qazish ishlari amalga 
oshiriladi. 
O‘simlik qatlami gruntidan tashqari, xandakdan qazib olingan gruntning bir qismi, 
xandak bo‘sh (inshoot er osti qismi qurilgandan keyin, xandakda qoldirigan “
a=
1,0 m” va h.o.) 
joylarini qayta ko‘mishda ishlatish maqsadida, qurilish maydonchasi ichida, vaqtinchalik 
tuproqtepalarga joylashtiriladi.
1.
Xandakni qayta ko‘mish uchun
vaqtinchalik tuproqtepalarda qoldiriladigan 
yumshatilgan grunt hajmi quyidagi formula bilan hisoblanadi:
 
 
= V
k.ko‘m 
·K
yum, 
m
3

 

bu erda, 
K
yum
-zamin grunti yumshalish koeffitsienti ([4] 1-ilovasidan olinadi). Vaqtinchalik 
tuproqtepaning real hajmi o‘zgaruvchan hisoblanadi, chunki yumshatilgan grunt vaqt o‘tishi 
bilan kirishadi (zichlanadi), lekin uni hosil qilish ishi loyihasini tuzish uchun yuqoridagi ifoda 
haqiqiy hisoblanadi.
Vaqtinchalik tupoqtepalarni xandakning pastki va ustki b’eflarida, uzunligi bo‘yicha 
joylashtirish ko‘zda tutiladigan bo‘lsa, uning solishtirma hajmi umumiy ko‘rinishda kuyidagicha 
hisoblanadi:
⁄
;
 
 
 m 
3
/1mu
 
(2.26) 
bu erda, 
n
1
,
 
n
2
, n
T
- xandak uzunligi bo‘yicha joylashtirilishi ko‘zda tutilgan, mos ravishda
l
1
,l
2
,
 
l
t
- 
uzunlikdagi tuproqtepalari soni . 
Lekin kurs loyihasida tuproqtepalarni solishtirma hajm orqali loyihalash 3-misolda 
keltirilgan usulidan foydalanildi.