1. bo'Lim. Psixologiyaga kirish 1-mavzu. Psixolgiya fanining dolzarb vazifalari, predmeti ва методлари reja

bilish faoliyatlari
: diqqat, nutq, faoliyat; 
- 
bilish jarayonlari
: sezgi, idrok, xotira, xayol, tafakkur; 
- 
shaxsning, hissiy
, irodaviy sohasi: - hissiyot, iroda; 
- 
shaxsning individual psixologik xususiyatlari
: temperament, 
xarakter, qobiliyat. 
Psixikaning paydo bo’lishining asosiy shakllari M.Gamezo va 
Domashenkolarning "Atlas po psixologii" nomli qo’llanmasida 
quyidagicha ifodalanadi:
Psixikaning namoyon bo’lish shakllari va ularning o’zoro 
bog’ligi 
Psixik 
jarayonlar 
(Bilish jarayonlari) 
Shaxsning 
hissiy-irodaviy sohalari 
Shaxsning 
individual 
xususiyatlari 
Sezgilar 
Idrok 
Xotira 
Xayol 
Diqqat 
Nutq 
Tafakkur 
Hissiyot (Emosiya) 
Iroda 
Temperament 
(Xalerik 
fikimatik 
sangvinik 
milanxoliklar) 
Xarakter 
Qobiliyat 
Shunga muvofiq bir qator olimlar tomonidan psixikaga ta'riflar berilib, 
uning 
mazmun 
mohiyati 
ochib 
berilgan. 
Jumladan, 
professor 
M.G.Davletshin fikricha, 
psixika 
deganda - oliy darajadagi materiyaning 
(miyaning) xususiyati tushunilib, u ob'ektiv borliqni aks ettirilishida 
namoyon bo’ladi, sub'ekt faoliyatini ma'lum maqsad asosida yo’naltiradi 
hamda xulq-atvor negizida shakllanadi, professor V.M.Karimova fikricha 

---

psixika
- inson ruhiyatining shunday holatiki, u tashqi olamni (ichki 
ruhiy olamni) ongli tarzda aks ettirishimizni, ya'ni bilishimiz, 
anglashimizni ta'minlaydi.
Psixika bu aks ettirishdir. Jonli va jonsiz tabiatda aks ettirishning 
o’ziga xos usullari mavjud. Aks ettirish jarayonini quyidagicha ifodalash 
mumkin.
Jonsiz materiya uchun aks ettirishning mexanik, kimyoviy va fizik 
turlari xosdir. Masalan, ko’zguning aks ettirishi, suvdagi ta'sir va 
boshqalar. Jonli materiya uchun aks ettirishning fiziologik, psixik aks 
ettirish turlari xos bo’lib, ong va o’zini-o’zi anglash uning eng yuqori 
bosqichidir. Psixik aks ettirish quyidagi xususiyatlarga ega: 
1) ob'ektiv borliqni to’g’ri aks ettirish imkoniyatini beradi; 
2) shaxsning faoliyati davomida mukammallikka erishib boradi; 
3) doimo rivojlanib va takomillashib boradi. 
4) Shaxsning individualligi orqali namoyon bo’ladi.