8
lazurit, azurit (fransuzcha "azur" - lazur), xlorit (grekcha "xloros" - yashil),
rodonit (grekcha "rodon" - pushti), gematit (grekcha "gematikos" qondek)
va boshqalar.
Tabiiy birikmalarning rangi kelib chiqishiga qarab uch xil bo„ladi:
1) idioxromatik (doimiy), 2) alloxromatik (o„zgaruvchan) va 3) psevdo-
xromatik (qalbaki).
Tabiiy birikmalarning rangi ularning
ichki xususiyatlari bilan
bog„liqdir. Masalan, qora rangli magnetit (FeFe
2
O
4
), jezsimon sariq pirit
(FeS
2
), to„q-qizil kinovar (HgS), misning yashil va ko„k rangli turlari
(malaxit, azurit, feruza va boshqalar), to„q-ko„k rangli lazurit va hokazo.
Minerallarning o„ziga xos rangi idioxromatik rang deb yuritiladi.
Minerallarda rangning paydo bo„lishi uning tarkibidagi xromofor, ya‟ni
rang beruvchi kimyoviy elementning borligiga bog„liq.
Bunday
xromoforlar jumlasiga Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, W, Mo, U, Cu va Tb -
elementlar kiradi. Mineral tarkibidagi xrom unga quyuq qizil (pirop,
rubin), och-yashil (zumrad), gunafsha (rodoxrom) rang beradi.
Dostları ilə paylaş: