1 liber generationis Jesu Christi, filii Davidis, filii Abrahami

Hoc autem dixit, significans qua morte glorificaturus esset Deum. Et quum hoc dixisset, dicit ei, Sequere me.

Conversus vero Petrus videt ilium discipulum, quern diligebat Jesus, sequentem, qui et recubuerat in cmna illa super pectus ejus, et dixerat, Domine, quis est ille qui te prodit. Hunc ergo quum vidisset Petrus, dicit Jesu, Domina, hic autem quid'

Dicit ei Jesus, Si velim eum manere donee veniam, quid ad te? tu me sequere.

989 ACTA SANCT. [21,ss-ss. 1,t~

Exiit ergo senno iste inter fratres, discipulum
ilium non moriturum: sed non dixerat ei Jesus,
Non.morietur: sed, Si eum velim manere donee
veniam, quid ad te?
Hic est discipulus ille qui de his testatur, et hac
scripsit: et scimus hrmum esse testimonium ejus.

x> Svtt T autem et alia multa quar fecit Jesus,

qua si scribantur sigillatim, ne mundum quidem
ipsum opinor captururn eos qui scriberentur
libros. Amen.

ACTA
SANCTORUM APOSTOLORUM.

1 PRIMUM quidem librum confeci, Theophile,

de omnibus qum ccepit Jesus et facere et docere, 2 ad rum usque diem, quo, quum prmcepta dedisset Apostolis, quos per Spiritum Sanctum elege- 3 rat, sursum receptus est. Quibus etiam sese,

postquam passus fuit, exhibuit vivum curn multis certissimis signis, per dies quadraginta conspectus ab eis, et dicens qua ad regnum illud Dei 4 spectant. Et curn illis conveniens denunciavit

eis ne abscederent Hierosolymis, sed ut exspectarent promissionem Patris, quam, s'epact, au- 5 distis ex me. Nam Joannes quidem baptiaavit

aqua, vos autem baptizabimini Spiritu Sancto istis non multis post diebus.

6 QUUM igitur ipsi convenissent, interrogarunt

eum, dicentes, Domine, an hoc ipso tempore restitues regnum Israel?

7 Dixit autem ad illos, Non est vestrum nosse

tempora sive opportunitates quas Pater in sua 8 ipsius auctoritate statuit. Sed recipietis virtutem

l,o — tn.) A1'OSTOLORUM. Qes

Spirltns Sancti ~ postquam snpervenerit in vos, cfltL5quc mihi testes et } ficroso]@his ct ia tota Jnrhca, et Samaria, et usque ad nltitttas tcrras.

Et quam ac dixisset, aspicieatibus ipsis, elevatas est: et aubes susccptum earn abstulit ab ocuiis eorum.

lQ Et quum esseat intcntis ia co:lum oculis, eo

prelcisceatc, ecce, kiri duo adstitensat illis albo sr rcslitu. Qui ct disernnt, 'Kiri Galihci, quid statis

iatueatcs ia colum? hic Jesus qui sursum reccplus est descry@ a vobis ia colum, ita renict qoemadmodum spcctastis eum prohciscentem in caelum.

tx Ttoec re~ersi suet Hierosolymara a moate qui

vocatur 01ireti, qui est prope Hierosolymam, t3 distans itiaere sabbati. Et quum iatroisseat,

asceaderunt ia ctrnaculum, ubi commorabaatur et Pctrus, et Jacobas, et Joannes, et hadreas, PhBippus et Thorn@~, Birtholomaas et Mattheas, Jacobus +liar Alpbzi et bimon Zelotcs, et Jualas Jacobi /rarrr.

Ig Hi omnes perdurab~nt concorditer &I prenbus

et supplicationibas, curn uxoribus, et MarIa matre Jean, et curn ipsius fratribus

I+ ET per eos dies quum assurrexisset Petrus in

medio discipulorum, dixit, (erat autem turba ca(6 pitum eodcm Luc'g quasi centum ~i inti,) Viri

fratres, opertcit impferi scripuaram hanc, quam p~dixit Spiritus Sanctus per os Damdis, de Juda, qai fuit rim dux iis qui coeprehendenant I 7 Jesum: anaomcrabatur erne nobiscum, et sortitus IS erat sortem miaisterii hujus. Is igitur acquisimt

agrIIm ex mercede injust itix; et pcmipitatus crepuit medius, et e6'a~a sunt omnia +scera ejus. lp Ianotuitque omnibus h-i "i:~ntibus flierosolymis;

adeo ut vocetur ager ille propria ipsorum lin~

264 ACTA SANCTORUM [l,se — 2,e.

20

2l 22 23

2$ 25 26 2 2 3 5 6 7 8

Aceldama, hoc est, Ager sanguinis. Scripture

est enim in libro Psalrnorum, Fiat cornmoratio ejas deserta, et non sit qai habitet

ea (Ps.69,~g). Et, Episcopatum ejus accipiat alias (Ps. to9,8). Oportct sitar ex iis viris qai nobiscum convenerunt toto tempore quo Dominus Jesus versatus est inter nos, eaer.- sus a baptismo Joannis, ad eum usque diem quo sursum receptus est a nobis, unum fieri nobiscum testem resurrectionis ejus.

Statuerunt igitur duos, Joseph vocatum Barsa-

ban, qui cognominabatur Justus, et Matthiam. Et orantes dixerunt, Tu, Domine, qui corda omnium nosti, ostende utrum elegeris ex his daobus: ut accipiat sortem ministerii hujus et apostolatus, a quo aberravit Judas, ut abiret in locum suum.

Jecerunt igitur sortes eorum; ct cecidit sors super Matthiam, qui communibus calculis allectu» est curn undecim apostolis.

ET quum compleretur dies Pentecostes, erant omnes concorditcr codem locs'. Turn exstitit repen te sonitus e ccelo, tanquam ruen tis Batus violenti, qui replevit totam domum ubi erant considentes. Et visa sunt eis dispertitm lingua. instar ignis, gas etiam sedit super unumquemquc eorum. Repleti sunt autem omnes Spiritu Sancto, co.peruntque loqui aliis linguis, prout Spiritus ille dabat eis efFari.

Erant vero Hicrosotymis habitantes Judai, viri religiosi, ex omni natione sorus qui sub c(elo sent. Orto autem hoc rumore, con venit multitudo, et conturbata fuit quod audiret unusquisque qua propria lingua ipsos loquentes. Obstupescebant autem omnes ac mirabantur, dicentes alii ad alios, Nonne, ecce, omnes isti qui loquuntur Galila:i aunts Quomodo igitur nes audimus

9, s-ss.) APOSTOLORUM. 985

eoe sua quisque lingua, in qua nati sumus? 9 Parthi et Medi, et Elamita, et qui incolimus

Mesopotamiam, Judaamque, et Cappadociam, ro Pontum et A»am, Phrygiam et p>mphy];>m

Wgyptum et partes Libya qua est secunCretes, et Arabc.s, audimus c.os loquentes nostris linguis magnihca Dei facra.

Obstupescebant igitur omnes, et hmsitabant,

dicentes alias ad alium, Quid hoc re esse posT3 sit? Alii vero sannis ~o> excipientes diceban t,

Vino dulci pleni sunt.

gy Consistens autem Petrus curn undecim, extulit

vocem suam, et alfatus est eos, dicens, Viri Jude.i, visguc omnes qui habitatis Hierosolymis, hoc vobis notum esto, et auribus percipite verba mea. r5 Non enim, ut vos prmsumitis, isti ebrii sunt, quum l6 sit hora diei tertia: sed hoc illud est quod ~lir7 otum est per prophetam Joelem, Et crit ultimis temporibus (dicit Deus) effundam ex Spiritu meo in quamvis carnem: et prophetabunt filii vestri et fili' vestry, c.'t juvenes vestri visiones videbunt, et t8 seniores vestri somnia somniabunt. Et

quidem in servos mcos et in ancillas meas in diebus illis effundam ex Spiritu l9 meo, et prophetabunt. Et edam prodigia

in c(elo sursum, et signa in terra deorsum, sanguinem, et ignem, et vaporem 20 fumi. Sol convertetur in tenebras, et

luna in sanguinem, priusquam veniat gt dies ille Domini magnus et illustris. Et

futurum est, ut quicunque invocaverit nomen Domini, servetur tJoel a t aS — 3aj. as Viri Israelita, audite sermones istos: Jesum

ilium Nazamum, virum a Dco approbaturn apud

968 ACTA SABICTORUM [9, ss-$1 ~

vos prastantibus factis, et prodigiis, et signiI qum edidit per eum Deus in medio vestri, sicut 23 et ipsi nostis: hunc, >+pease, definito illo consilio et pracognitione Dei deditum, quum accepissetis, manibus sceleratis capr a%xum intere- 24 mistis: quern Deus suscitavit, solutis doloribus

mortis, eo quod Beri non poterat ut ipse ab ea 25 retineretur. David enid dicit de eo, Prospiciebam Dominus in conspectu meo semper; quoniam est mihi ad dextram, ne 26 concutiar. Proptcrca oblectatum est cor

meum, et exsultavit lingua mea: atque adeo caro mea commorabitur curn Ipe. s7 Quoniam non deseres animam meara spud

inferos, nec sines Sanctum ilium tuum 28 sentire corruptionem. Notas mihi fecisti

vias vita; replebis me oblectatione in tui conspectu (Ps. r6,8 — tr).

29 Viri fratres, licet libere diccre apud vos 8e

patriarcha David, eum et obiisse et sepultum esse, et monumentum ejus esse apud nos ad hunc usque 30 diem. Propheta igitur quum esset, ct sciret De'>m

jurejurando sibi jurasse, fore ut ex fructu lumbi ipsius, quod ad carnem attinet, Christum ilium suscitaret, q uc'm collocarct s»per ejus throno: 3 t prmscius locutus est de resurrectione Christi,

non derelictam esse apud inferos animarn ejus, 32 neque carnem ejus sensisse corruptionem. Hunc

Jesum suscitavit Deus: cujus re omnes nos g3 sumus testes. Itaque dextra Dei sursum sublatus,

et promisso Spiritu Sancto accepto a Patre, eR'udit ~4 hoc quod vos nunc vide tis et auditis. Nec enim

David ascendit in ccelos: sed dicit ipse, Dixit Dominus Domino meo, Sede ad dextram 3z meam, usquedum statuero inimicos tuos

Icabellura pedum tuorum (Ps. rto, r).

I,se — 8, ~ .] ~OSTOLORUM. 26V

36 Certo sciat ergo tota domus Israelis, quod

Deus hunc fecerit Dominum et Christum, hunc ipsum, iuguaer, Jesum qucm vos crucifisistis.

37 Qut vero hac audierunt compuncti sunt corde,

et dixerunt ad Petrum ac reliquos apostolos, Quid faciemus, viri frntrcss

38 Pctrus antem ait ad eos, Resipiscite, et baptisetur unusquisquc vestrum in nomen Jesu Christi in remissionem peccatorum: et accipietis donum 3g Spiritus Sancti. Vobis cnim farlo rsr promissio,

ct liberia vestris, et omnibus longe post frrrrrris, quoscunque videlicet advocaverit Dominus Deus nostcr.

4o Aliisque scrmonibus plurimis obtestabatur, et

exhortabatur sos, dicens, Servamini ex gente ista prava.

gt Qui ergo libenter receperunt sermonem ejus,

baptizati sunt: et addita sunt ccclcsgu die illo 4z anima quasi ter mille. Perdurabant autem in

doctrina apostolorum, et communicationc, et fractione panis, et orationibus.

43 Obortus est autem omnibus metus: multaquc 44 prodigia ct signa per apostolos hebant. Omnes

autcm qui credcbant erant eodem loci, et habe- 45 bant omnia communia; et possessiones ac facultates vcndebant, et dispertiebant ea omnibus, 46 prout cuique opus erat. Et quotidie perdurantes

concorditer in templo, ac frangentes domatim panem, capiebant cibum curn exsultatione et sim- 47 plicitate cordis; laudantes Deum, et habentcs

gratiam apud totum populum. Dominus autcm addcbat quotidie ecclesia qui salvi herent.

3 CETERUM Petrus et Joannes simul ascendebant in templum sub horam orationis, +~pc 2 nonam. Quidam autem vir claudus ab utero matrjs suw' .por tabatur: quern pogebant quotidie

ACTA. SANCTORUM

988 P,s — te.

ad portam templi qua dicitur Speciosa, ut pc,ttrtt 3 eleemosynam ab ingredientibus in templum. Is,

quum vidisset Petrum ac Joannem ingressuros in templum, rogavit ut eleemosynam acciperet.

Intentis antem in eum oculis Petrus curn Jo- 5 anne, dixit, Aspice ad nos. Ille igitur attendebat eos, sperans se aliquid ab eis accepturum.

6 Petrus autem dixit, Argentum et aurum non est

mihi: quod autem habeo, hoc tibi do; In nomine 7 Jesu Christi Nasarai surge et ambula. Et prehensa manu ejus dextra, erexit ~use: illico vero solidatw; sunt plant3.' ipsius ac .malleoli.

8 Et exsiliens stetit, et ambulavit, et ingressus

est curn eis in templum, ambulans ct saliens, ct 9 laudans Deum. Viditque eum totus populus amia bulantem et laudantem Deum. Et curn agnovcrunt iOum esse qui ad prliedase eleemosynam sedebat ad Speciosam portam templi: et impleti sunt pavore et stupore super eo quod ei contigerat. rr Quum autem claudus ille, qui sanatus fuerat,

teneret Petrum et Joannem, cucurrit totus populus ad eos in porticum qua appellatur Solomonis, expavefactus.

Quo viso Petrus respondit populo, Viri Israelite, quid miramini de hac re? aut quid intentos oculos in nos habetis, quasi propria potentia vel r3 pictate effecerimus ut hic ambulet? Deus ille

Abrahami, et Isaaci, et Jacobi, Deus, snquam, patrum nostrorum glorihcavit Filium suum Jesum, quern vos tradidistis et abnegastis in conspectu Pilati, quum ille judicasset esse dimittendum. r4 Vos autem Sanctum ilium et Justum abnegastis, I5 et postulastis hojnicidam condonari vobis; Principem autem interernistis vita, quern Deus suscit6 tavit cx mortuis; cujus re nos testes sumus. Et

per fidem in nomen ipsius, hunc quern conspici-

S,tr — 4,1.]

l7

rs

)9r implevit. Kesipiscite, igitur, et convertite vos,

'20 2( 22

23

24 25

26 4 3

APOSTOLORUM. %9

til ac nostis, conhrmavit nomen ipsius: Ides, iaquam, qua per ipsum crt, dedit isti integritatem hanc coram omnibus vobis.

Sed nunc, fratres, scio vos pet ignorantiam itta fecisse, sicut et primorcs vestros. Deus autem qua pranunciaverat per os omnium prophetarum suorum, Christum suum perpessurum, its

ut deleantur peccata vestra, postquam venerint prmstituta tempora refrigerationis a conspectu Domini. Et miserit prius prtedicatum vobis Jesum Christum: quern oportet quidem cali capian usque ad tempora restitutionis omnium, de qui bus locutus est Deus a seculo per os omnium sanctorum suorum prophetarum.

Moses etenim ad patres dixit, P r o p h e t a m suscitabit vobis Dominus Deus vester ex fratribus vestris, sicut me: audietis eum in omnibus qua locutus fuerit vobis.

Futurum est autem ut quisquis non nu-

scultarit prophetam ilium, disperdatur e populo (Deut r8 r5 r8 I9). Sed et omnes propbeta a Samuele et iis qui deinceps fuerrrnr quotquot locuti sunt, etiam prmnunciarunt dies istos. Vos estis filii prophetarum, et pacti quod pepigit Deus erga patres nostros, dicens ad Abrahamum, Et in semine tuo benedictionem consequentur omnes familia terra (Gen. I2,3). Vobis primum Deus suscitatum Filiam suum Jesum misit, qui benediceret vobis, unoquoque s~w avertente a pravitatibus vestris.

LOQUENTIBUS autem ipsis ad populum, supervenerunt sacerdotes et prmfectus templo et Sadducai; moleste ferentes quod docerent populum, et annunciarent Jesum pcr resurrcctionem cs mortuis. Et injeccrunt in eos manus, posuerunt-

QVO ACTA SANCTORUM [4,s — ts.

que eos custodiendos in posterum diem; nam erat jam vespera.

4 Multi vero eorum qui audierant hunc sermonem, crediderunt: et factus est numerus virorum quasi quinquies mille.

FacrvM est autem postero die, ut congreg+- rentur primores eorum et seniores et scrib< 6 Hierosolymis; et Annas pontifex maximus, e<

Caiaphas, et Joannes, et Alexander, et quotquot 7 erant ex genera pontiiicio. Quum igitur statuissent eos ia medio, percontati suet, Qua potestate aut quo nomine vos hoc fecistisP

8 Tune Petrus repletus Spiritu Sancto dixit eis, 9 Primores populi, et seniores Israelis, quandoquidem de nobis hodie quastio habetur super beneRcio in hominem inhrmum coIIato, quomodo Io va'/clacket iste servatus sit: notum sit omnibus

vobis, et toti populo Israelitico, per nomen Jesu Christi Naxarmi, quern vos cruci6xistis, quern Deus suscitavit ex mortuis, per hoc, inquam, II istum adstare sanum in vestro conspectu. Hic

est lapis ille pro nihilo habitus a vobis 3.'dihcanlz tibus, qui factus est caput anguli. Nec est in

alio quoqvam salus; nec enim aliud nomen est sub ccelo quod datum sit inter homines, per quod oporteat nos servari.

t3 Conspecta vero Petri in dicendo libertate et

Joannis, compertoque homines esse iiiitcratos et idiotas, admirabantur, et agnoscebant eos curn t4 Jesu fuisse. Et hominem iiium, qui senatus fuerat, videntes stantem curn eis, nihil poterant contr adicere.

tg Jussis autem ipsis extra concilium shire, cont6 ferebant inter se, dicentes, Quid faciemus hominibus istisP nam conspicuum signum editum esse per eos, manifestum est omnibus habitantibus in

4, t r — so.] APOSTOLORUhf. 271

$7 Hierosolymis, nec id possumus negare: sed ne

ad amplius serpat in populum, minaciter intenninemur eis, ne posthac ulli hominum loquantur in nomine isto.

t8 Itaque vocatis ipsis denunciarunt ne omnino l9 loquerentur neve docerent in nomine Jesu. Petrus autem et Joannes respondentes dixerunt eis, An justum sit in conspectu Dei vobis potius 20 auscultare quam Deo, judicate. Non enim possumus nos, qua vidimus et audivimus, non loqui. "r I11i vero, non invenientes quomodo punirent

eos, additis minis eos dimiserunt, propter populum, quia omnes glorificabant Deum super eo >? quod factum fuerat. Annorum enim erat amplius

quadraginta homo ille, in quo editum fuerat signum istud sanationis.

g3 DIMrsst autem ilh venerunt ad suos, et renunciarunt qua primarii sacerdotes et seniores ipsis dixe rant.

g4 Qui quum hat audissent, concorditer sustulerunt vocem ail Deum, dixeruntque, Domine, tu es Deus ille qui fecisti ccelum ac terram, mare, z5 et omnia qum in eis sunt; qui Spiritu Sancto per

os Davidis pueri tui dixisti, Cur fremuerunt gentes, et populi meditati sunt inania.

26 Adstiterunt reges terrm, et principes

congregati sunt simul adversus Dominum, et Christum ejus (Ps. 2, I. 2).

27 Congregati sunt enim in hac civitate vere adversus sanctum Filium tuum Jesum quern unxisti, z8 Herodes et Pontius Pilatus, curn gentibus, et

populis Israeliticis, ut facerent qumcunque manus :ua et consilium tuum pr3.'definiit ut 6erent.

29 Nunc igitur, Domine, despice in minas eorum,

et da servis tuis ut curn omni libertate loquantur 30 sermonem tuum, manu tua a te extensa ad sanan-

QVQ ACTA SANCTORUM [4,s> — 5,s.

ab apostolis (quod est, si interpreteris, filius con-

37 solationis) Levites, Cyprius genere, quum habe-

3l 32

33 34 35 36

5

2

3 5

dum j sigaisque et prodigiis editis per nomen sancti Filii tui Jesu.

Quum autem precati assent, succussus est locus in quo erant congregati: et repleti sant omnes Spiritu Sancto, et locuti sent sermonem Dei cuba liber tate.

MULTITUDINIS autem eorum qui crediderant erat cor et anima una: nec quisquam ahquid coram qua habebat saul esse dicebat, sed erant eis omnia cornmunia. Et apostoli magna vi reddebant testimonium resurrectionis Domini Jesu: et gratia magna erat super eos omnes. Nullus eniin erat egenus inter eos: quotquot enim erant possessores agrorum aut domorum, vendc.ntes adferebant pretia eorum qua vendita fuerant; et deponebant ad pedes apostolorum: distribuebatur autern hue singulis, prout cuique opus erat.

Joseph ergo, qui cognominatus est Barnabas

ret agrum, vendito ~u attulit pecuniam, deposuitque ad pedes apostolorum.

VIR autem quidam nomine Ananias, curn Sapphira uxore sua, vendidit possessionem; et intervertit alagecd ex pretio, conscia etiam uxore sua, allatamque partem aliquam ad pedes apostolorum de posuit.

Dixit autem Petrus, Anania, cur implevit Satanas cor tuum, ut mentireris ce Spiritum Sanctum, c.t interverterc.s ex pretio istius pradii. nonne, si servasses, rnanebat tibi, et venundatum in tua erat potestate? quid ~rat cur induceres in animum rem istam? non es mentitus hominibus, sed Deo.

Audiens autem Ananias hos sermones, cecidit exanimis: et exQitit metus magnus super omnes

4,e-so.] APOSTOLORUM. Hs

6 7 8 9

lo lt 12 l3 l4

l5

>6

17

i8

l9

audientes ista. Surgentes vero juvenes subtraxz. runt eum, elatumque sepelierunt.

Intercessit autem fcrme horarum trium inter. valium, quum uxor quoque ipsius, nesciens quod factum fuerat, ingressa est. Dixit autem ei Petrus, Dic mihi, num tanti pradium vendidistisp

Ipsa vero dixit, Etiam, tanti.

Petrus sutem dixit ei, Quid es! cur convenerit jnter vos ut tentaretis Spintum DominiP ecce, pedes eonim qui sepelierunt virum tuum, ad ostium adsenl, et eR'crent te.

Illico vcro cecidit ad pedes cjus, ct exanimata est: ingressi autem juvenes, invenerunt earn mortuam, et elatam sepelierunt juxta virum suum. Et obnrtus est metus magnus toti ecclesia et omnibus qui hac audiebant.

PER manus autem apostolorum edcbantur signa et prodigia multa in populo: et erant concorditer omnes in porticu Solomonis. Reliquorum autem nemo audebat ipsis adharere: sed magnificabat eos populus. Imo vero adjiciebantur qni

crederent Domino, mul titudo vid~lg'crt virorum simul ac muliernm. Adeo ut in plateas efferrent

agrotos et ponercnt in lectis ac grabatis; ut venientis Petri vel umbra inumbraret aliquem eorum. Conveniebat autern etiam vulgus vicinarum urbium Hierosolymam, adferentes agrotos ac vexatos a spiritibus impuris, qui sanabantur omnes.

CONSURGENS autem pontifex maximus, et omnes qui curn eo erant, qua est haresis Sadduca.'orum, repleti sunt invidia: et injecerunt

manus in apostolos, posueruntqne eos in custodia
publica.

Sed angelus Domini per noctetn aperuit fores

carceris, eductisque illis, dixit, Ite, et ebs sistentes loquimini populo in templo omnia verba vite

18

274 ACTA SANCTORUM [6,$t — aa.

hujus. Ills' vero, quum kec audisscat, introierunt sub diluculum in templum, et doccbant.

Adveniens autem pontifcx maximus, et qut

curn eo erant, convocaverunt concilium et universum senatum hliorum Israel; miseruntque in aa carcerem, ut illi adducerentur. Quum autem renissent ministri, non invenerunt eos in carcerc: 23 good reversi renunciaverunt, diccntes, Carcercas

quidem invenimus clausum quam tutissime, et custodes extra stantes ante fores: quum ape~ semus autem, ncminem intus invcnimus.

Ut vero audicrunt hos sermones et pontifex

et prafectus templo, et primarii sacerdotes, hasitabant super eis, quonam hoc evasurum esset.

25 Aclveniens autem quidam rcnunciavit eis, Ecce,

viri quos posuera4is in carcere, stant in templo et docent popu)um.

z6 Tune pr3.'fectus abicns curn ministris adcluxit

eos, non tarn~a pcr vim (mctuebant enim popu- 27 lum, ne lapidarentur). Adductos igitur eos statuerunt in concilio. ct intcrrogavit cos pontifcx 28 maximus, dicens, h'etiam atque etiam dcnotavimus vobis ne <)occritis nomine isto. et ecce, rcplevistis Hieroso)ymam doctrina vestra, et vultis in nos inducere sanguinem hominis istius.

29 Rcspondens autcfn Petrus ct apostoli dixerunt.

30 Obedire oportet Dco potius guam hominibus. Deus

ille patrum nostrorum suscitavit Jesum, quern vos 3I interfecistis suspensum in ligno: hunc, s~guaye,