1-Ma’ruza. Kirsh. Hayot faoliyat xavfsizligi fanining maqsad va vazifalari. Asosiy tushuncha va ta’riflar

vazifalarni yechishni
talab etadi:
1. Xavflar identifikatsiyasi, ya’ni xavf manbalari, yuzaga kelish sabablarini soniy baholash va tahlil etish. 
2. Iqtisodiy samarali yo‘llar asosida xavflarni bartaraf etish yoki xavfli va zararli omillar ta’sirini bartaraf etish. 
3. Xavfli va zararli omillar ta’siri oqibatlarini bartaraf etish va mavjud xavflardan himoyalash. 
4. Yashash muhitining qulay (“komfort”) holatini yaratish. 
Hayot faoliyati xavfsizligi sohasidagi amaliy vazifalarning asosiy yo‘nalishlari baxtsiz hodisalar sabablarini oldini olish va 
xavfli holatlarni yuzaga kelishini bartaraf etishdan iboratdir. 
«Hayot faoliyati xavfsizligi»
fani to‘rtta mustaqil bo‘limga bo‘linib o‘rganiladi 
1. Hayot faoliyati xavfsizligining nazariy asoslari. 
2. Ishlab chiqarishda hayot faoliyati xavfsizligi. 
3. Favqulodda holatlarda hayot faoliyati xavfsizligi. 
4. Hayot faoliyati xavfsizligining tabiiy asoslari va ekologiya. 
Бахтсиз
ҳодисаларнинг
сабаблари 
Санитар- 
гигиеник 
Психо-
физиологик 
Техникавий 
Ташкилий 

БАХТСИЗ ҲОДИСАЛАРНИНГ 

САБАБЛАРИ 
 

---

Asosiy tushuncha va ta’riflar: 
 Faoliyat
– ma’lum darajada xo‘jalik samarasiga erishish maqsadida inson bilan tabiat hamda antropogen muhitning
maqsadga yo‘naltirilgan o‘zaro ta’sir jarayonidir. 
Xavf
– tirik yoki o‘lik materiyaning insoniyat sog‘ligiga, tabiatga va material boyliklarga zarar yetkazuvchi, baxtsiz va 
ko‘ngilsiz hodisalarga olib keluvchi salbiy xususiyatlaridir. 
Xavflarning sinflanishi
1. Kelib qikish tabiatiga
ko’ra xavflar quyidagilarga
bo’linadi: tabiiy, texnikaviy, antropogen (inson bilan bog’lik), 
ekologik, aralash (ikkita va undan ortiq). 
2. Maxsus standartlar
bo’yicha: fizik, kimyoviy, biologik va
psixofiziologik.
3. Salbiy oqibatlarning vaqt
bo’yicha kelibchiqishigako’ra
xavflar impulsli va kumulyativ (inson organizmida
yig’iluvchi) 
bo’ladi.
4. Olib keluvchi oqibatiga
ko’ra: toliqish, kasallanish, 
jaroxatlanish, xalokat, 
yong’in va o’lim xavflari.
5. Keltiruvchi zarariga
ko’ra: ijtimoiy, texnik, ekologik.
6. Yakkalashi
bo’yicha: litosfera, gidrosfera, atmosfera va
kosmos bilan
bog’lik bo’lgan xavflar.
7. Kelib chiqish soxasiga
ko’ra: turmushga, sportga, yo’l -
transportiga, ishlab chiqarishga oid xavflarga
bo’linadi.
8. Tuzilishiga
ko’ra xavflar oddiy va xosil qilingan
(oddiylarning
ta’sirida xosil qilingan) bo’ladi.
9. Insonga
ta’sir qilish xarakteriga qarab faol (aktiv) va
sust (passiv) xavflar
bo’ladi.