1-Ma’ruza. Kirsh. Hayot faoliyat xavfsizligi fanining maqsad va vazifalari. Asosiy tushuncha va ta’riflar

Xavflar taksonomiyasi.
Taksonomiya - bu murakkab xodisalar,
tushunchalar va
ob’ektlarni sinflashtirish va sistemalashtirish xaqidagi
fandir. Taksonomiya
so’zi xavflarni qonun bo’yicha joylashtirish degan
ma’noni beradi. Modomiki xavf ko’p belgilarga ega bo’lgan murakkab
ierarxik tushunchadir. Faoliyat xavfsizligi soxasidailmiy bilimlarni tashkil
kilishda xavflarni taksonomiyalash muxim rol
o’ynaydi va ularning
tabiatini chuqur bilishga undaydi. Xozircha xavflarning yetarlicha
to’liq
mukammal taksonomiyasi yaratilmagan. Bu
o’qituvchi va olimlar oldida
kelgusida juda katta ilmiy izlanishlar olib borishni
ko’rsatadi.
Xavflar nomenklaturasi.
Nomenklatura -
ma’lum belgilariga ko’ra
sistemalashtirilgan xavfli nom va
so’zlar ro’yxatidir.
Xavfning kvantifikatsiyasi. 
Kvantifikatsiya – sifat darajasi aniqlanadigan va baholanadigan murakkab tushunchalarga sonli 
xarakteristika berish demakdir. 
Kvantifikatsiyaning sonli, balli va boshqa usullari qo‘llaniladi. Xavfning eng keng tarqalgan soniy baholash mezoni-tavakkal 
(«risk»), tavakkalchilik, ya’ni xavf-xatarga qarshi bormoqdir. 
Soniy baholash – ma’lum davrdagi faoliyat davomida yuzaga kelgan ko‘ngilsiz oqibatlarni oldindan extimol qilingan, sodir 
bo‘lishi mumkin bo‘lgan xavfga, ko‘ngilsiz oqibatlarga nisbatidir. Tavakkalni aniqlashda oqibatlarning sinfi ko‘rsatilishi lozim. 
Xavfning identifikatsiyasi. 
Identifikatsiya – xavfni va uning soniy hamda vaqtli ko‘rsatkichlarini aniqlash jarayoni bo‘lib, 
uning natijasida hayot faoliyat xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan profilaktik va tezkor tadbirlar ishlab chiqiladi. 
Identifikatsiya jarayonida xavfning nomenklaturasi, xavfni yuzaga kelish ehtimoli, koordinatalari, xavf tufayli kutiladigan 
zarar va boshqa ko‘rsatkichlar aniqlanadi. Olingan natijalar asosida esa xavflarning oldini olish, miqdori yoki darajasini ruxsat 
etilgan me’yorga keltirish, insonga ta’sir darajasini kamaytirishga qaratigan aniq chora-tadbirlar ishlab chiqiladi.