1-ma’ruza. Taʼlim texnologiyasining tuzilishi

Didaktikada ko‘rgazmalilik tamoyili konkret bilan abstraktning birligi to‘g‘risidagi qoida asosida ko‘rib chiqiladi.

Narsa yoki hodisaning aslini yoki tasvirini idrok etish inson uchun atrofdagi borliqni, biror haqiqatni bilishning dastlabki va eng oddiy akti hisoblanadi hamda o‘rganilayotgan narsalar, jarayonlar, hodisalar to‘g‘risida aniq tasavvurlar va abstrakt tushunchalar hosil qilish uchun asos vazifasini o‘taydi.

Ko‘rgazmali qo‘llanmalar – o‘quvchilarni o‘rganiladigan ob’yektlar, hodisalar, jarayonlar to‘g‘risida yaqqol (asosan ko‘rish) tasavvurlar hosil qilish metodida o‘qitish maqsadida ishlatiladigan vositalar

O‘zlashtiriladigan bilimlar xarakteriga, o‘quvchilarda mavjud bo‘lgan tasavvur, tushuncha, hayot va ish tajribasiga, darsning konkret vazifalariga qarab ko‘rsatmali qo‘llanmalar o‘qitishda har xil rolni bajaradi.

O‘zlashtiriladigan bilimlar xarakteriga, o‘quvchilarda mavjud bo‘lgan tasavvur, tushuncha, hayot va ish tajribasiga, darsning konkret vazifalariga qarab ko‘rsatmali qo‘llanmalar o‘qitishda har xil rolni bajaradi.

Ular bilimlar manbai sifatida, shuningdek, o‘qituvchi so‘zlab berish, tushuntirish, suhbat vaqtida foydalanadigan rasm sifatida hizmat qilishi mumkin.

Ko‘pincha, bu ikkala vazifa kompleks tarzda kelishi mumkin.

O‘rganilayotgan tushunchalarning mazmunini ochib berish uchun kerak bo‘lgan ayrim tipik belgilarni aniq ifodalashga yordam beradigan ob’yektlar ajratib olinadi.

Ko‘rgazmalilik - tabiiy ob’yektlarni tanlab olish yoki tabiiy ob’yektlarni o‘z ichiga tarkibiy qism qilib kiritgan turli qo‘llanmalarni loyihalashga qo‘yshiladigan asosiy talablardan biri.

O‘rganilayotgan tushunchalarning mazmunini ochib berish uchun kerak bo‘lgan ayrim tipik belgilarni aniq ifodalashga yordam beradigan ob’yektlar ajratib olinadi.

Ob’yektlarning qo‘lyozmaligini rangli kuchaytirish uchun turli kodlash usullari qo‘llaniladi:
rangli
harfli
raqamli
Ob’yektlarni o‘qitish jarayonida asosiy ishlash uslublari:
tajriba
o‘tkazish
kuzatish