1-Mavzu : Kon ishlarining mohiyati, asosiy tushunchalar va atamalar. Reja

2-Mavzu :
Kon jinslari massivining asosiy xususiyatlari va ularni aniqlash metodlari



REJA:

1. 
   Tog` jinsini massivdan ajratib olish usullari
   
2. 
   Jinslarning mustahkamligi
   

Kon jinslarining asosiy xususiyatlarini ikki guruxga bo’lish mumkin:

- fizik xususiyatlari — zichlik, g’ovaklilik, namlilik, tovush, elektr va issiqlik o’tkazuvchanlik va boshqalar;
- mexaniq xususiyatlari — mustahkamlik, qattiklik, tirnovchanlik, plastiklik, deformatsiyalanuvchanlik, qovushqoqlik, mo’rtlik.
Jinslarning mustahkamligi – massivga ta’sir qiluvchi har qanday turdagi buzuvchi kuchlarga nisbatan kon jinslarining kompleks qarshiligi ko’rsatgichidir. Masalan, burg’ilash, portlatish va kon bosimi ta’sirida buzilishga ko’rsatadigan qarshiliklari.
Turli kon jinslarini parchalanuvchanliklari bo’yicha taqqoslash uchun prof. M.M.Protodьyakonov tomonidan kon jinslarining nisbiy mustahkamligi ko’rsatgichi – mustahkamlik koeffitsienti (f) taklif qilingan. Ya’ni kon jinslarining buzilishga chidamlilik hususiyati mustahkamlik koeffitsienti (f) bilan belgilanadi. Koeffitsient birligi uchun gilning mustahkamlik koeffitsienti qabul qilingan bo’lib ular parchalanishga nisbatan kompleks qarshiligi o’rtacha 100 kg/sm² ga teng.
Uning birligi uchun kon jinsini 100 kgk/sm² (yoki 10 MPA) kuch bilan siqilgandagi qiymati (yoki ) qabul qilingan. Shu soxada ilmiy izlanishlar o’tkazgan prof. M. M. Protodyakonov barcha kon jinslarini 10 ta kategoriyaga f = 20 (I kategoriya) dan to f = 0,3 (X kategoriya) gacha bo’ladi. f ning qiymatiga qarab kon jinslarining burg’ulanuvchanligini, qaziluvchanligini, portlatish moddalari sarfi baholanadi.


1.1-jadval. M. M. Protodyakonovning kon jinslari mustahkamlik shkalasi