1-Mavzu : Kon ishlarining mohiyati, asosiy tushunchalar va atamalar. Reja

Pishiq jinslar - (qattiq gil, bor, toshko‘m ir va qo‘ng‘ir ko ‘- mir)ham kon qazish mashinalari bilan. dastlab maydalamasdan jins massividan bevosita ajratib olinadi. Bu jinslar pog‘ona balandligi 10-20 m qiyalik tekisligi burchagi 60-70° gacha bo ‘lganda pog‘ona barqarorligini ta’minlaydi. Yarim qoyasimon jinslarni qazib olish portlatish asosida dastlab maydalab, so‘ng qazib olislmi talab etadi. Bu jinslarni nuragan m agm atik, m etom orfik. shuningdek, cho ‘kindi jinslar (gillangan slanetslar, qum toshlar, gem otit rudalar, mergellar, arglitlar, alevrolitlar, toshko‘m ir va turli qo‘ng‘ir ko‘mirlar) tashkil etadi.
Qoyasimon jinslar - massivdan faqat portlatib, maydalab,
ajratib olinadi. Bu jinslarga magmatik, m etom orfik (granitlar dek, ba’zi bir cho ‘kindi (qum tashlar, pishiq ohaktoshlar, qumli konglemeratiar va boshqalar) jinslar kiradi.
Buzilgan (maydalangan) kon jinslari - yopishqoqlik darajasi, bo'lakdorligi va bo‘laklarning pishiqligi bo‘yieha tavsillanadi. Bu jinslam ing ktVpchish koeflitsiyenti (maydalanganda massivdagi hajmiga nisbatan hajmini ko‘payishi) ularning xususiyatlariga ko‘ra turlicha bo‘ladi. Masalan, buzilgan sochilma jinslaming ko‘pchish koeflitsiyenti 1,4-1.65 va undan ko‘proq boflishi ham mumkin; buzilgan yopishqoq jinslaming ko‘pchish koeflitsiyenti 1,03-1,05 ga teng boflib, qiyalik burchagi katta b o igan jins uyumlarini turg‘unligini ta'minlaydi.
Jinslaming boMakdorligi - bo'lakning uzunlik chizig‘i bo ‘yicha
o‘rtacha o‘lchami bilan aniqlanadi va besh kategoriyaga bo‘linadi. Birinchi kategoriyadagi boNaklarning o ‘rtacha uzunligi (lo‘r) 10 sm gacha bo‘lsa, beshinchi kategoriyadagi bo‘laklarning o‘rtacha uzunligi 70-90 sm ni tashkil etadi.
Turli kon-geologik sharoitlarda yotgan va turli shaklga ega bo‘lgan foydali qazilma konlari ochiq usulda qazib olinishi mumkin. Yer yuziga nisbatan joylashishiga ko‘ra foydali qazilma yotqizig‘i bevosita yer yuziga chiqqan yoki yupqa ustama jinslar bilan qoplangan, yer yuziga nisbatan ancha сhuqurga joylashgan, tepalik yoki tog1yonbag‘riga joylashgan ham da qisman yeryuzi sathidan pastga va qisman tepaga joylashgan kon turlari ko‘rinishida
bo‘ladi.