1-Mavzu : Kon ishlarining mohiyati, asosiy tushunchalar va atamalar. Reja

Шпурли зарядлаш усули. Шпур – бу тоғ жинсида цилиндрик шаклда ўйилган бўшлиқ бўлиб, унинг чуқурлиги 5м гача ва диаметри 75 мм гача бўлиши мумкин.
Массивда шпурли зарядлаш усулини қўллаш натижасида портловчи моддаларни анча тўғри тақсимлаш мумкин бўлади. Шпурли зарядлаш усули асосан, қурилиш материалларини қазиб олиш карьерларида, ер ости усулида қўлланилади ва маълум даражада фойдали қазилмаларнинг структурасини ўзгартирмасдан сақлаб қолиш имкониятини беради. Бу усулнинг камчиликлари: меҳнат даражаси юқори, портловчи модда сарфи баланд.
Қуйма зарядлаш усули. Қайта майдалашда ва ёрдамчи ишларда бу усул қўлланилади. Қуйма зарядларни портлатишдан аввал уларнинг устки қисми лой ёки ёпишқоқ модда билан беркитилади. Беркитилган қисмининг баландлиги заряд баландлигидан кичик бўлмаслиги керак. Заряднинг ўзи катта тоғ жинси бўлагининг чуқурроқ қисмига ёки остига қўйилади. (8.1 расм а).
Қуйма зарядларни жойлаштириш оддий бўлиб тайёрлаш ишларини талаб қилмайди, лекин жуда катта портовчи модда сарфлашга тўғри келади. Ҳаттоки харсанг тошларни майдалашда кичик шпурли усулга


23 Mavzu: karyerda portlatish ishlari sifatiga qo`yiladigan texnologik talablar.
Kon jinslari massivining asosiy xususiyatlari va ularni aniqlash usullari. Kon jinslarini qazib olishga tayyorlash ishlari navbatdagi jarayonlar - jinslar massivini qazib olish va yuklash, tashish, ag‘darm alar hosil qilish va qayta ishlov berish kabi jarayonlarni bajarish uchun texnik imkoniyatlar yaratish maqsadida amalga oshiriladi.
Kon jinslarini qazib olishga tayyorlash turli usullar bilan ularni massivdan ajratib olib, kerakli kattalikka ega bo‘lgan boflaklar darajasida maydalashdan iborat bo‘ladi. Hozirgi vaqtda karyerlarda
kon jinslari massivini qazishga tayyorlashda quyidagi usullardan keng foydalaniladi: kon jinslarini bevosita massivdan ajratib olishga asoslangan mexanik usul. gidravlik usul, maxsus yumshatkich m ashinalar yordam ida kon jinslari massivini yum shatish (maydalash), burg‘ilab portlatish asosida kon jinslari massivini buzish (maydalash).