1-mavzu. Buxgalteriya hisobi, uning ahamiyati va turlari Buxgalteriya hisobi haqida tushuncha

Buxgalteriya balansining tuzilishi va mohiyati.
O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirining 2002 yil 27 dekabr №140 sonli buyrug’iga binoan (AV 24.01.2003 yil №1209) mulkchilik shaklidan qat’iy nazar tadbirkorlik faoliyatini olib borayotgan barcha yuridik shaxslar, bank, sug’urta va budjet tashkilotlaridan tashqari yagona shakldagi buxgalteriya balansini tuzadilar. Balansning aktiv va passiv qismlari bo’limlarga, ularning aktiv va passiv qismlari ikkitadan bo’limdan iborat.

2. 
   Xo’jalik operatsiyalarning buxgalteriya balansiga ta’siri.
   

Muntazam ravishda korxonada turli xildagi xo’jalik operatsiyalari sodir bo’ladi va korxonaning faoliyati ushbu operatsiyalardan tashkil topadi. Masalan, korxona omboriga materiallar kelib tushdi, ular ishlab chiqarishga berildi, ishlab chiqarishdan tayyor mahsulot qabul qilindi, tayyor mahsulot haridorlarga sotildi va sotilgan mahsulot uchun pul mablag’i olindi, yana xomashyo material sotib olindi, xodimlarga ish haqi to’landi, olingan foydadan soliq, yig’im va to’lovlar to’landi. Bu operatsiyalar ishlab chiqarish siklini tashkil qilib doimo qaytarilib turadi.
Har bir xo’jalik operatsiyasi mulk tarkibi yoki uning tashkil topish manbai yoki bir vaqtning o’zida xam mulkda xam uning tashkil topishida o’zgarishlarga olib keladi.
Barcha xo’jalik operatsiyalari buxgalteriya balansiga ta’sir ko’rsatadi va balansda turli-xildagi o’zgarishga olib keladi. Buxgalteriya balansiga ta’siri bo’yicha barcha xo’jalik operatsiyalari to’rt turga bo’linadi
Faraz qilaylik, hisobot davrining boshida korxona quyidagi (qisqartirilgan) balansga ega.

Aktiv	Summa	Passiv	Summa