1 Willem F. van Eekelen

 

525

Bu cür struktur,regional səviyyədə mülki cəmiyyətlə hökümət arasında qarşılıqlı 

əlaqə və əməkdaşlığı irəli apararaq birbaşa müdafiə islahatı  və təsisatlar qurmağa 

dəstək olar. 

Müdafiə  təsisastları qurulması  və mülki cəmiyətin inkişafı arasında tarazlığın 

saxlanması, onlar arasında effektiv əməkdaşlıq və qarşılıqlı əlaqə üçün ilkin  şər-

tdir. Və hətta mülki cəmiyyətin prosesdə iştirakı olmadan,daha təsirli müdafiə insti-

tutlarının inkişafı da mümkün deyil. Yalnız mülki cəmiyyət təşkilatlarının iştirakı 

vasitəsilə,mülki təhlükəsizlik və birləşmiş təhlükəsizlik sektoru konsepsiyasının ye-

rinə yetririlməsi mümkündür. Regional əməkdaşlıq qurulması və ümumi isnad mo-

dellərindən istifadə uğur qazanmaq üçün həlledici alətlərdir. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

526

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

527

 

II Hissə:    

 

Yekun 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

528

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

529

II Hissə:   Yekun --PAP-DİP Mənbə Kitabı 

 

Jozef L. Derdzinski  

 

 

 

 

Mərkəzi və Şərqi Avropada kommunizm de facto bitdikdən tam on il sonra,av-

toritarizmin keçıd dövründə yaratdığı çətinliklər davam etməkdədir. Soyuq Müha-

ribə dönəmində hərbi və təhlükəsizlik strukturlarına verilən hədsiz önəmə görə,si-

yasi baxımdan liberal idarəçiliyə keçid, Qərb təhlükəsi əsasında yaradılmış nəhəng 

orduları arxada qoydu.1990-cı illər Orta və Şərqi Avropanın yeni müstəqil dövlət-

ləri(və demokratik) öz milli silahlı qüvvələri üzərində demokratik nəzarət təmin et-

mək üçün böyük işlər görmüşlər. Bu fəsildə, o zaman  üzə çıxan problemlər haq-

qında danışılır. Demokratik operativliyin tam spektrini əhatə edərək,demokratik nə-

zarətin mühümlüyü haqqında fəlsəfi müzakirələrdən başlayaraq,daha da konkret  

və eyni dərəcədə mühüm olan büdcələmə  və kadrların idarəetməsi sahələrinə  qə-

dər, bu fəsil,müdafiə strukturları üzərində demokratik hakimiyyəti təmin etmək 

üçün aparıcı prinsiplər arayan və həmçinin,tam peşəkar ordu və təhlükəsizlik təsi-

satları qurmaq istiqamətində hərəkət edən dövlətlər üçün yol göstərir. Bu yekunlaş-

dırma sadəcə hər bir məqalə haqqında danışmaq yox, Avropanın dövlətləri ümumi 

idarəçiliyi və xüsusilə də,müdafiə sektorunda idarəçiliyi təkmilləşdirməyə səylərini 

davam etdirdikləri bir zamanda, hər bir yazının təklif etdiyi bu işlərə kömək edə bi-

ləcək lazımlı məqamları üzə çıxarmaqdır. 

 

Təhlükəsizlik və Müdafiə  

 

İnsan təhlükəsizliyi konsepsiyasının əhəmiyyətinin artması  və Avropa qitəsin-

də Kommunizmin dağılması çətin ki, təsadüfi olmuşdur.Avropada münaqişə təhlü-

kəsinin azalması ilə və Qərb ölkələrinə yayılan ideoloji münaqişələrin Cənubda ar-

tması ilə,müxtəlif spektr üzrə insan inkişafının dövlətin qoruması və inkişaf etdir-

məsi ideyası müasir elmdə mühüm əhəmiyyət qazanır.Getdikcə daha çox ölkələr,öz 

hökümətlərinin insan təhlükəsizliyi tələbatlarını qarşılamaq yollarını arayırlar və bu 

konsepsiyanın özü qaranlıq olaraq qalır və pis qurulmuşdur. Bu kontekstdə  Fred 

Şreyerin “Müdafiə və Təhlükəsizlik Sahəsində Əmək Bölgüsü” ümumi müzakirə-

lərə verilən ən yaxşı töhvədir və dəyişən dünya dinamikasında hərbi və təhlükəsiz-

lik qüvvələrinin rolu haqqında bu böyük işi başlamaq üçün tətbiq oluna bilən yol-

dur. 

---