135-rasm
135-rasmda ko‘rsatilgan konturda t=o da qandaydir tashqi ta’sir ko‘rsatildi (kondensatorga zaryad berilgan (q(o)o) yoki konturda tok o‘yg‘otilgan (I(o)o) yoki bir vaqtda shu ikkala hol ham amalga oshirilgan bo‘lib, so‘ngra kontur o‘z-o‘zicha qo‘yib yuborilgan.
34.. Ampermetrning o‘lchash chegrasini oshirishda unga ulanadigan shunt qarshiligini hisoblash ifodasini keltirib chiqaring.
33. Elektromagnit induksiyasi qonuni. Induksiya E.Yu.K. va toki. Lens qoidasi.
Bu hodisaning mohiyati quyidagichadir. Magnit induksiya oqimi yopiq o‘tkazgich bilan chegaralangan sirt orqali o‘zgarganda, o‘tkazgichda EYUK paydo bo‘ladi, uning kattaligi oqim o‘zgarishining teskari ishora bilan olingan qiymatiga tengdir:
(61.1)
Oqimning umumiy tarifiga ko‘ra magnit induksiya oqimining S sirt orqali qiymati quyidagi formula bilan aniqlanadi:
(61.2)
Magnit induksiya oqimining ulchov birligi XB sistemasida “Veber” (Vb) 1Vb= 1Tl.m2. Oqimning ishorasi normal yo‘nalishining tanlab olinishiga, EYUK ishorasi esa o‘tkazgichni o‘rab olish yo‘nalishiga bog‘liq. Bu yo‘nalishlar bir biri bilan parma qoidasiga asosan moslashtiriladi: parmaning dastasini aylantirganda (tegishli tanlab olingan yo‘nalish bo‘yicha) u o‘tkazgichni o‘rab olish yo‘nalishi bilan mos keladi, ya’ni parmaning ilgarilanma harakati normalning yo‘nalishini bildiradi (97-rasm).
97-rasm 98-rasm
Bu holda, misolda ham aniq ko‘rsatish mumkinki, formula (61.1) dagi manfiy ishorasi Lens qonunining mohiyatini aks ettiradi, ya’ni induksion tok shunday yo‘nalganki, u o‘zining harakati bilan hosil qilgan sababga to‘sqinlik qiladi. Induksiya EYUK yopiq bo‘lmagan o‘tkazgichda ham hosil bo‘ladi, agar uni magnit maydonida harakat qildirsa, uni aniqlash uchun ham (61.1) formuladan foydalanish mumkin, faqat bu yerda ni dS sirtdan dt vaqt ichida o‘tgan oqim deb tushunish kerak (98-rasm).
Dostları ilə paylaş: |
