79
həlakdır ki, ondan da qurtulmaq umulmur.
«Ey iman gətirənlər!
Allahdan qorxun! Hər kəs sabah üçün nə etdiyinə nəzər salsın.
Allahdan qorxun. Həqiqətən Allah etdiklərinizdən xəbərdardır. Allahı
unutduqları üçün Allahın da onları özlərinə unutdurduğu kimsələrə
bənzəməyin! Onlar fasiqlərdir». (əl-Həşr 18-19). Bu ayədə Allah təqvalı
olmağı əmr edir və həmçinin də mömin bəndələrini Allahı unudanlara
oxşamaqdan çəkindirir. Onlar Allahı, təqvanı tərk etdikləri üçün
unuduldular. Allah xəbər verir ki, təqvanı kim tərk etmişsə Allah onu
özünü unutdurmaqla cəzalandırar. Allah o insana öz xeyirlərini unutdurar.
Artıq o, kimsə öz xeyirlərini bilməz. Özünü əzabdan qurtaran səbəbləri
bilməz, əbədi həyatı vacib edən səbəbləri bilməz. Allahın əzəmətini,
qorxusunu, Allahın əmrlərini yerinə yetirməyi unutduğuna görə. Artıq
Allah onun qəlbini Özünü zikr etməyə bağlamışdır. O insan öz havasına,
istəyinə uymuşdur. Hər bir işi ifratdır. Artıq onun bütün dünya və axirət
xeyirləri bağlanmışdır. O insan əbədi səadətə qarşı səhlənkarlıq
göstərdiyinə, əbədi səadəti az bir ləzzətə dəyişdiyinə görə! Şair deyir:
«Yuxudakı röyalar və ya keçici kölgə kimi, kəsinliklə aldanmaz beləsinə
ağıllı biri». Ağıllı insan bu ötəri, keçici kölgə (dünya) ilə aldanmaz.
Cəzaların ən böyüyü qulun özünü unutması, zay etməsi və Allahdan
alacağı payı və nəsibini zay etməsidir. Buna aldanaraq zərərinə və çox
ucuz dəyərə satmasıdır. Beləcə onsuz edə bilməyəcəyi və yerini də heç bir
şeyin doldurmayacağı şeyi zay edib, yerinə heç bir işinə yaramayan və heç
bir dəyəri olmayanı almışdır.
Artıq o, kimsə öz Rəbbini unutmuşdur. Allahı itirdisə artıq onun əvəzi
də yoxdur. Allah özündən başqa itirilən hər bir şeyi əvəz edir. Şair deyir:
«Hər şeyi itirsən də yerinə gələn vardır, Allahı itirsən yerinə gələcək nə
var». Allahdır hər bir şeydən qoruyan, heç kəs isə Allahdan qoruya
bilməz. Belə olduğu halda insan necə Allahdan bir göz qırpımı qədər
ehtiyacsız, möhtacsız olduğunu zənn edə bilər. Özünü unutmağa aparan,
Onu anmağı necə unuda bilər? Əmrlərini necə zay edə bilər? Beləcə
özünü zərərə salar və özünə zülm edər? Allah ona xeyirlərini unutdurur və
bununla da xüsrana düşərək özünə ən böyük zülm etmiş olur.
31. Günahlar qulun ehsan dairəsindən çıxmasına səbəbdir. Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm
–
, onların yanına dinlərini onlara öyrətmək
və Ehsan haqqında sual vermək üçün gələn Cəbrail
–
əleyhissəlam
–
a
belə cavab vermişdir: «Ehsan, Uca Allahı sən Onu görür kimi ibadət
etməkdir, lakin sən Onu görməsən də şübhəsiz ki, O səni görür»
201
.
Günahlar Muhsinlərin savabına nail olmağa mane olur. Əgər ehsan
201
Buxari, Müslim.
80
insanın qəlbinə girərsə onu günah etməkdən çəkindirər. Əgər bir kimsə
Allahı görür kimi ibadət edərsə bu yalnız Allahın qorxusunun,
məhəbbətinin və ümüdün qəlbində yer tutmasına görədir. Sanki Allahı
görür kimi olur. Bunlar da qəlbdə olarsa belə bir durum (günah etmək bir
tərəfə qalsın), insanı günah etmək istəyinə də mane olur. Artıq o kimsə bu
ehsan dairəsindən çıxarsa xüsusi yoldaşdan, xoş bir həyatdan və bol
nemətlərdən məhrum olar. Allah ona rəhm edərsə onu ehsan dairəsindən
möminlik dairəsinə düşürərək orada da saxlayar. Əgər bu dairədə də
böyük günahlara yol verərsə oradan çıxaraq İslam dairəsinə düşər. Əbu
Hureyrə - radıyallahu anhu
–
rəvayət edir ki, Peyğəmbər
–
sallallahu
aleyhi və səlləm
–
buyurdu: «Zinakar, zina etdiyi vaxt mömin olarsa zina
etməz. İçki içən, içki içdiyi vaxt mömin olarsa içki içməz. Oğru, oğurluq
etdiyi vaxt mömin olarsa oğurluq etməz»
202
.
Hər kim möminlərlə yoldaşlığı itirərsə və iman dairəsindən çıxarsa
Allahın kitabında imanla bağlı olaraq zikr etdiyi bütün xeyirləri itirmiş
olar. Məhrum olunan xeyirlər 100-ə yaxındır ki, bunlarında hər biri dünya
və onun içindəkilərdən daha xeyirlidir. Quranda imanla bağlı olaraq zikr
edilən xeyirlərdən bəziləri:
1. Möminlərə olan böyük mükafat: «Tövbə edənlər, özlərini islah edib
düzəldənlər, Allahdan möhkəm yapışanlar və Allah qarşısında dinini
təmizləyənlər müstəsnadır. Çünki onlar möminlərlə bərabərdirlər.
Möminlərə isə Allah böyük mükafat verəcəkdir». (ən-Nisa 146).
2. Allah dünya və axirət şərlərini iman edənlərdən uzaqlaşdırar:
«Şübhəsiz ki, Allah iman gətirən kəslərdən (kafirlərin əzab-əziyyətini)
dəf edər. Allah həqiqətən heç bir xaini və nankoru sevməz». (əl-Həcc
38).
3. Möminlər üçün ərşi daşıyan mələklərin istiğfarı vardır: «Ərşi
daşıyanlar və onun ətrafında olanlar (mələklər) öz Rəbbini həmd-səna
ilə təqdis edir, Ona inanır və möminlərin bağışlanmasını diləyərək belə
deyirlər: «Ey Rəbbimiz! Sənin rəhmin və elmin hər şeyi ehtiva etmişdir.
Artıq tövbə edib Sənin yolunla gedənləri bağışla, onları Cəhənnəm
əzabından qoru. Ey Rəbbimiz! Onları da, atalarından, zövcələrindən və
nəsillərindən əməlisaleh olanları da özlərinə vəd buyurduğun Ədn
cənnətlərinə daxil et. Şübhəsiz ki, sən yenilməz qüvvət və hikmət
sahibisən». (əl-Mumin 7).
4. Allahın möminləri özünə dost tutması: «Allah, Ona inananların
dostudur, onları zülmətdən çıxarıb işığa tərəf yönəldər». (əl-Bəqərə
257).
202
Müslim.