2013, Ankara Kauçuk ve Plastik Ürünler İmalatı İş Kolunda Risk Esaslı Programlı Teftiş

69
Üretim Teknolojisi
Makinelerden üretim için çok büyük önem arz edenleri otomasyonludur. Ekstrüzyon makineleri, dört 
köşe kaynak makinesi, tıraşlama makinesi, ısıcam yıkama ve oluşum makinesi gibi. Ancak üniversal 
tezgâhlar da vardır. Bunlar; destek sacı kesim makinesi, destek sacı kalıp açma makinesidir.   
Kalite-kontrolde yaşlandırma testi için yaşlandırma cihazı kullanılmaktadır. Yaşlandırma testi ile pro-
fillerin yıllar sonraki halini görerek profilin ilerleyen yıllarda gösterdiği değişimler karşılaştırılır ve so-
nuçlara göre üretimde düzenlemeler yapılır.   
Isıcam bölümünde kullanılan ısıcam oluşum makinesi 4 ayrı makinenin bileşiminden oluşmaktadır. 
Bunlar; cam yıkama makinesi, çıta yerleştirme ve yapıştırma makinesi, cam presleme makinesi ve 
cam birleştirmedir.
Mikser Prosesi
Stok alanına indirilen hammaddelerden Kalite Güvence Birimi numune alır. Numuneler test ve mua-
yene edildikten sonra onay verilirse üretime alınır. Hammaddeler önce kendi silolarına boşaltılır. Son-
ra teraziden formülasyonuna göre tartılır ve sıcak miksere gönderilir. Burada 120 °C ısıtılır ve soğuk 
miksere alınır. Soğuk mikserde 45 °C ye soğutulur ve dozatörler hammadde silolarına gönderilir. Tüm 
mikserleme parametreleri bilgisayar kontrollü alıp her mikser parametreleri kaydedilir.
Ekstrüzyon Prosesi
Haftalık yayınlanan programda o haftanın iş emirleri yayınlamış olup üretimde bulunan ekstrüder ve 
kalıplara göre hangi makinede hangi kalıp bağlanacağı bellidir. Ekstrüzyon makinelerindeki siloların 
içinde alt ve üst sensorlar vasıtasıyla dinlenme silolarından hammadde helezonlarla ekstrudere ge-
tirilir. Ekstruderlerde kovan içinde bulunan çift burgu sistemi ile hammadde miller içinde yoğrularak 
sakız kıvamına getirilir. Bu arada kovanda dışarıdan rezistanslarla ısıtılır. Bu makinelerde sıcaklık, ba-
sınç, hız değerleri bilgisayarla kontrol edilirler. 
Sonuçta 200 °C sıcaklık ve 200 bar basınçla hammadde kalıptan geçirilir ve ön şekillendirme yapılır. 
Ekstruderden sonra kalibre sistemi ve havuzlardaki su sistemiyle profile şekil verilir ve soğutulur. Bu 
işlem ön hat denilen makinelerde yapılır. Kalibre içlerinde vakum motorlarıyla vakum sağlanır ve 
soğutma suyu ile de soğutma yapılır. Şekil alan profil havuz içlerinde suyla temas ederek soğuma 
tamamlanır.  Koruma bandı çekilerek 6 mt. Boyunda kesilir ve stoğa gönderilir. 
Doğrama Prosesi
Pazarlamadan gelen doğrama ölçüleri Üretim Planlamada kontrol edilir, aksesuarları temin edilir, 

---

70
stoksa yoksa satınlama emri çıkarılır. Her şey tamamlandıktan sonra üretime iş emri verilir. Sırasıyla 
kesim, orta kayıt alıştırma, su taliye açma, kol yeri açma, destek sacı yerleştirme, kaynak, köşe temiz-
leme, aksesuar montajı, conta takma ve çıta çaklam işlemleri makinelerde gerçekleşir. Son kontrol ve 
ambalajlama yapılarak stoğa alınır.
Folyo Kaplama Prosesi
Pazarlamadan gelen renkli profil iş emirleri üretim planlamada bir tasnife tabi tutularak profil çeşitle-
rine göre üretime gönderilir. Üretim kalıp ayarlarını yaptıktan sonra profil üzerine folyo bandı çekme 
işlemini gerçekleştirirler. Burada önce profil üzerine temizleyici ve yapıştırıcı primer sürülür, sonra 
ısıtılır, diğer taraftan da folyo üzerine tutkal sürülür. Folyo profil üzerine merdaneler yardımıyla yapış-
tırılır, koruma bandı ve conta çekilerek ambalajlanır ve stoğa gönderilir. 
Isıcam Prosesi
Pazarlamadan gelen iş emirleri planlamada kontrol edilir ve sınıflama yapılarak üretime gönderilir. 
Üretimde önce bilgisayarda yerleştirme yapılır ve en az fire olacak şekilde programlanır. Bilgisayarlı 
kesim makinesinde cam kesim işlemi yapılır ve numaralandırılır. Aynı anda alüminyum çıtası da ölçü-
lere göre kesilir. 
Isıcam hattında sırasıyla sıcak yıkama, soğuk yıkama, kurulama, çıta yerleştirme, cam birleştirme ve 
thiokol çekme işlemleri yapılır ve cam kurutulmaya bırakılır. 8 saat kuruma işleminden sonra cam 
sevke hazırdır.
Ambalaj Malzemesi İmalatı
Naylon, yüksek mol kütleli poliamitlerden oluşan, sıcağa, aşınmaya ve kimyasal maddelere karşı da-
yanıklı malzemedir. Naylon poşet üretim prosesi genel olarak, üretim, baskılama ve sonlandırma 
olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır.

---

71
Naylon Poşet Üretim Şeması
İlk üretim prosesi, alçak ve yüksek yoğunluklu değişik amaç ve kullanımlara yönelik granül halde ge-
len polietilen, poliamid, renklendirici gibi hammaddeleri ekstruder makinelerde (tek katlı film olarak) 
ya da coeks makinelerde (koekstrüzyon tekniğiyle çok katlı film olarak) ısıl işlem görür ve istenilen 
ebada göre hava ile hacimlendirilerek rulo halinde yarı mamul alınır. 
Ambalajda istenen fiziksel özellikler uygun üretim teknikleriyle bu bölümde oluşturulur. Baskı işlemi 
görecek yarı mamuller ekstruderlerden çıkışta korona işleme tabi tutulur.
Korona işlemi, film ve çeşitli yüzeylerin baskı veya yapıştırmaya hazırlığı için kullanılır. Korona ünitesi 
işlenecek yüzeye elektrik kıvılcımları göndererek, yüzeyin pürüzlenmesini ve mürekkep veya tutkalın 
yüzeyde daha iyi tutulmasını  sağlar.
İkinci üretim prosesi baskılama aşamasıdır. Baskı işlemi görecek malzemeler matbaalarda, istenilen 
tasarıma göre hazırlanmış klişeler ile baskı işlemine maruz kalır ve rulo halinde yarı mamul olarak 
alınır. Baskı işlemlerinde etanol, etil asetat, propanol, özel boyalar ve solvent olarak da tolüen kulla-
nılmaktadır.
Eğer yapılacak iş; sadece baskılı ise baskı makinesinden geçer. Baskılı ve laminasyonlu ise baskı bö-
lümüne hammadde olarak gelen film üzerine baskı yapılır. Baskılı/baskısız laminasyonlu ise laminas-
yon makinelerinde, extruder/coex makinelerinden gelen yarı mamul üzerine (baskılı ise baskıdan, 
baskısız ise hammadde olarak gelen) film lamine edilir.
Laminasyon: Bir veya daha çok malzemenin ısıl işlemle birbirine yapıştırılmasına, bir yüzey üzerine 
kaplanmasına denir. Ambalaj sanayinde, malzeme mukavemetinin arttırmak, malzemelere geçir-
genlik veya bariyer özelliği sağlamak, yumuşak dokunuşlu yüzeyler elde etmek amacı ile de kullanılır.
Üçüncü üretim prosesi sonlandırma aşamasıdır. Bu aşama kendi içinde laminasyon, dilimleme ve 
kesme olarak bölümlendirilmiştir. Yarı mamul halindeki işler, istenilen ebatlara göre dilimleme/kat-
lama, kesme, aktarma bölümlerinden geçerek, ambalaj bölümünde nihai ürün olarak elde edilerek 
ilgili yerlere sevk edilir.

---