2013, Ankara Kauçuk ve Plastik Ürünler İmalatı İş Kolunda Risk Esaslı Programlı Teftiş

26
 
15 
 
Karkas 
Lastik 
                                      
 
Özellikler:    
 
 
 
 
 
Özellikler: 
Yumuşak 
 
 
 
 
 
 
Sert 
Yapışkan 
 
 
 
 
 
 
Yapışkan değil. 
Düşük mukavemet   
 
 
 
 
Yüksek mukavemet 
Yüksek Kalıcı Deformasyon  
 
 
 
Düşük Kalıcı Deformasyon 
(Plastik Özellikler)   
 
 
 
 
(Elastik Özellikler) 
Katmanlar kolay çözünür durumdadır. 
 
 
Katmanlar çözünmez/zor çözünür. 
Diş, Kanal, v.s. formlar yoktur. 
 
 
 
Diş, Kanal, v.s. formlar vardır. 
Ölçü, bilgi, marka gibi yazılar yoktur. 
 
 
Ölçü, bilgi, marka gibi yazılar vardır. 
Vulkanizasyon Presleri Temel Parçaları 
Pişirme Kalıbı 
     
 
Vulkanizasyon / 
Pişirme Nedir? 
 
Üst Bağlantı Plakası 
Yanak Plakası 
Sırt Desen Sektörleri 
Sektör Dispozitifi 
Alt Bağlantı Plakası 
Yanak Plakası 
 
16 
 
Pişirme Kamerası 
 
 
-  Vulkanizasyon Presleri Çalışma Prensibi 
Vulkanizasyon  presleri  üzerinde  lastik  pişirme  kalıpları  vardır.  Bunlar;  altta  gövdeye  bağlı 
olan yanak anellisi, üstte üst yanak anellisi ve hareketli parçalardır. Parçalar makine açılınca 
açılır,  kapanırken  bu  parçalar  toplanır.  Pişirme  işlemi,  ısı  iletim  sistemiyle  olmaktadır. 
Kalıplar, üst ve alt kalıp olmak üzere iki bölümden oluşur. Buhar giriş ve çıkış boruları da alt 
ve üst kısımlara bağlıdır. 
Makine; alt gövde, üst gövde, sehpa, yükleyiciler ve boru aksamlardan oluşmaktadır. 
Vulkanizasyon  preslerde  arabalar  ile  gelen  karkaslar  sehpaya  konur.  Sehpa  karkasın 
bulunduğu  kısımdır.  Yükleyici,  pres  gövdesinden  bağımsızdır.  Yükleyicide  aşağı  yukarı 
indiren  hava  pistonu  ve  içeri  dışarı  hareketini  sağlayan  piston  bulunmaktadır.  Yükleyicide 
lastik  tutma  işi  yaprakların  açılıp  kapanmasıyla  olmaktadır.  Bu  yapraklar  salyangoz  tabir 
edilen bir tabloya dizilmiştir. Salyangozun dairesel hareketi yaprakları açar ve kapar. Yine 
yapraklardaki finekorsa (fotosel) lastiğin alındığını tespit eder. Lastik kalıpta hem dış hem de 
iç  yüzeyden  ısıtılır.  Presin  kalıbının  dış  yüzeyi  buhar  ile  kalıbın  iç  yüzeyi  ise  pişirme 
torbasının içinde bulunan buhar veya sıcak su ile ısıtılır. 
Akışkanların basınç ve sıcaklık etkilerinden yararlanılarak makine hareketleri ve ısı transferi 
ile karkaslar pişirilmektedir.  Bir başka deyişle sıcak su torbası (Kamera)  ile yüksek basınç 
ve  sıcaklık  altında  kalıba  doğru  bastırılan  karkas  (Pişmemiş  Lastik)  kalıbın  şeklini alarak 
pişmekte ve son ürün halini almaktadır.  
Pişirme Akışkanları 
Buhar: Kullanım amaçları aşağıda verilmiştir. 
•
  Kalıbın ısıtılarak lastiğin dış yüzeylerinin pişmesi için gerekli ısının sağlanması 
Sırt Desen Sektörleri 
Lastik 
Kamera 

---

27
Vulkanizasyon Presleri Çalışma Prensibi
Vulkanizasyon presleri üzerinde lastik pişirme kalıpları vardır. Bunlar; altta gövdeye bağlı olan yanak 
anellisi, üstte üst yanak anellisi ve hareketli parçalardır. Parçalar makine açılınca açılır, kapanırken bu 
parçalar toplanır. Pişirme işlemi, ısı iletim sistemiyle olmaktadır. Kalıplar, üst ve alt kalıp olmak üzere 
iki bölümden oluşur. Buhar giriş ve çıkış boruları da alt ve üst kısımlara bağlıdır.
Makine; alt gövde, üst gövde, sehpa, yükleyiciler ve boru aksamlardan oluşmaktadır.
Vulkanizasyon preslerde arabalar ile gelen karkaslar sehpaya konur. Sehpa karkasın bulunduğu kı-
sımdır. Yükleyici, pres gövdesinden bağımsızdır. Yükleyicide aşağı yukarı indiren hava pistonu ve içeri 
dışarı hareketini sağlayan piston bulunmaktadır. Yükleyicide lastik tutma işi yaprakların açılıp kapan-
masıyla olmaktadır. Bu yapraklar salyangoz tabir edilen bir tabloya dizilmiştir. Salyangozun dairesel 
hareketi yaprakları açar ve kapar. Yine yapraklardaki finekorsa (fotosel) lastiğin alındığını tespit eder. 
Lastik kalıpta hem dış hem de iç yüzeyden ısıtılır. Presin kalıbının dış yüzeyi buhar ile kalıbın iç yüzeyi 
ise pişirme torbasının içinde bulunan buhar veya sıcak su ile ısıtılır.
Akışkanların basınç ve sıcaklık etkilerinden yararlanılarak makine hareketleri ve ısı transferi ile kar-
kaslar pişirilmektedir.  Bir başka deyişle sıcak su torbası (Kamera)  ile yüksek basınç ve sıcaklık altında 
kalıba doğru bastırılan karkas (Pişmemiş Lastik) kalıbın şeklini alarak pişmekte ve son ürün halini 
almaktadır. 
Pişirme Akışkanları
Buhar: Kullanım amaçları aşağıda verilmiştir.
Kalıbın ısıtılarak lastiğin dış yüzeylerinin pişmesi için gerekli ısının sağlanması
Pre-Konforma aşamasında kameranın şişirilmesi gerekli ön basıncın sağlanması ve ön ısıtma
Konforma aşamasında kameranın şişirilmesi ve ısıtılması (karkasın içine kameranın yerleştirilmesi
İlk pişirme aşamasında kamera yüzeyi aracılığıyla lastiğin içten pişirilmesi
Kızgın Su: Lastiğin iç kısmından basınç uygulayarak kalıp yüzeyi ile kamera arasında lastiğin sıkıştı-
rılması ve formların daha iyi çıkmasının sağlanması. Ayrıca baskı durumunda pişme işleminin devam 
ettirecek ısı enerjisinin transferi.
Yardımcı Akışkanlar
Basınçlı Hava: Kullanım amaçları aşağıda verilmiştir.
Pres üzerindeki lastik tutucu gibi ekipmanların hareket ettirilmesi 
Buhar ve kızgın su vanalarının kumandası 
Punyo pistonu (AF presler) hareket ettirilmesi bazı preslerde lastik çıkarıcılar 

---