26 fevral 1992-ci il. Taleyin və zamanın Azərbaycan xalqına bəxş etdiyi ən dəhşətli və

21  iyul  1983-cü  ildə  Şuşa  şəhərində  anadan  olmuşdur. 

2000-ci  ildə  Azərbaycan  Dövlət  Tibb  Universitetinin  2-ci 

Müalicə Profilaktika fakültəsinə daxil olmuş, 2006-cı ildə həmin 

Universiteti bitirmişdir. 2006-2007-ci illərdə Ə. Məlikov adına 

6 saylı Xəstəxanada ümumi cərrahiyyə ixtisası üzrə internatu-

ra keçmişdir. 2009-2010-cu illərdə Türkiyənin Bursa şəhərinin 

Uludağ Universitetində 1 il müddətində plastik, rekonstruktiv 

və  əl  cərrahiyyasi  kursunu  keçmişdir.  Kurs  keçdiyi  müddətdə 

xəstələrin əməliyyata hazırlanması, müayinə və müalicə üsul-

ları ilə də yaxından tanış olmuşdur. 2000-ə yaxın əməliyyatda 

iştirak  etmişdir.  Eyni  zamanda  yanıq  şöbəsində  və  yanıqdan 

sonrakı rekonstruktiv əməliyyatlar üzrə təkmilləşmişdir. Türkiyə 

Cümhuriyyətində kursda olduğu müddətdə 2009-cu ildə yara 

baxımı kursu, 2009-cu ilin dekabr ayında İstanbul  şəhərində 

estetik cərrahiyyə kursunda və 2010-cu ilin may ayında İzmir 

şəhərində estetik rinoplastika kurslarında iştirak etmişdir. 2010-cu ildə Bakıda “Aptos və 

Endopeel” kursu keçmişdir.

2011-ci  ildə  Avstriyanın  Vyana  şəhərində  yerləşən  Allgemeines  Krankerhaus 

xəstəxanasında Plastik və Rekonstruktiv cərrahiyyə ixtisası üzrə 3 aylıq təkmilləşmə kursu, 

2012- ci ildə eyni xəstəxanada 3 aylıq Üz-Çənə cərrahiyyəsi ixtisası üzrə kurs keçmişdir.

2013 cü ildə Bakıda Hilton oteldə "Addım-addım" rinoplastika kursunda iştirak etmişdir.

Hər il mütəmadi olaraq müxtəlif elmi konfrans və konqreslərdə iştirak edir.

Azərbaycan  Plastik  Cərrahlar  Assosiasıyası  və  Türk  Plastik  Rekonstruktiv  Cərahiyyə 

Dərnəyinin üzvüdür. 2009-ci ildən etibarən Mərkəzi Klinikada Cərrahiyyə şöbəsində  plas-

tik  və rekonstruktiv cərrah kimi fəaliyyət göstərir.

3 sentyabr 1977-ci ildə Tbilisi şəhərində 

anadan  olmuşdur.  2000-ci  ildə  Azərbaycan 

Tibb  Universitetinin  Pediatriya  fakultəsinə 

daxil  olmuş,  2006-cı  ildə  həmin  universite-

ti  fərglənmə  diplomu  ilə  bitirmişdir.  2006-

2007-ci illərdə Ə. Qarayev adına 2 saylı Uşaq 

xəstəxanasında  internatura    keçmiş,  oranı 

həkim-pediatr ixtisası üzrə bitirmişdir.

2011-ci  ildə  Ə.  Əliyev  adına  Həkimlərin 

Təkmilləşdirmə  İnstitutunda  "Kardiologiya" 

üzrə təkmilləşmə kursu keçmişdir. 

2007-ci ildə  Mərkəzi klinikada uşaq kar-

dioloqu kimi işə başlamışdır.

2008-ci ildə Uludağ Universiteti Pediatrik 

Ana bilim Dalı Çocuk kardioloji bölümündə 

uşaq kardiologiyası üzrə 6 aylıq ixtisaslaşma 

kursunu bitirmişdir. Türkiyə Cümhuriyyətində kursda olduğu müddətdə 

Yenidoğan  rezüstasyon  kursu,  Pediatrik  EKQ  dəyərləndirmə  kursu  və  s. 

mövzular üzrə təkmilləşmə kursları keçmişdir.

2012-ci ilin mart ayından Hacettepe Universitetinin İhsan Doğramacı adı-

na Çocuk Hastanesi Pediatrik Ana Bilim Dalı Çocuk kardioloji bölümündə in-

vaziv uşaq kardiologiyası üzrə 1 il müddətində təkmilləşmə kursu keçmişdir. 

2013-cü ilin mart ayından Mərkəzi Klinikada Pediatriya Şöbəsində 

uşaq kardioloqu kimi fəaliyyətini davam etdirir. O, fetal exokardioq-

rafiya,  invaziv  uşaq  kardiologiyası  sahələri  üzrə  sərbəst    mütəxəsis  

kimi fəaliyyət göstərir. 

MƏRKƏZİ KLİNİKA

BÜLLETEN-4 | FEVRAL 2015

4

Azərbaycan  Respublikasında  elmi 

cərrahiyyənin  əsasını  qoyanlardan  biri 

olan  Xudadat  bəy  Rəfibəyli  1877-ci 

ildə  Gəncədə  anadan  olmuşdur.  Orta 

təhsilini  Gəncə  klassik  gimnaziyasında 

başa  çatdırdıqdan  sonra  1898-ci  ildə 

Xarkov  Tibb  Universitetinin  cərrahlıq 

şöbəsinə  daxil  olur.  1903-cü  ildə  uni-

versiteti  bitirən  Xudadat  bəy  Xar-

kov  Universiteti  hospital  klinikasının 

cərrahiyyə  şöbəsinə  ştatdankənar  or-

dinator vəzifəsinə təyin olunur. Burada 

3  il  təctübə  topladıqdan  sonra  1907-

ci  ildə  o,  təcrübəli  həkim-cərrah  kimi 

Gəncəyə  qayıdır  və  Yelizavetpol  şəhər 

idarəsinin təqdimatı ilə 6 nömrəli şəhər 

müalicəxanasının  direktoru  vəzifəsinə 

təyin olunur. 

O  dövrdə  Gəncədə  ilk  ali  təhsilli 

azərbaycanlı  həkim-cərrah  olan  Xuda-

dat  bəy  çoxsaylı  cərrahi  əməliyyatlar 

həyata  keçirməklə  yanaşı,  kütləvi  qa-

rın yatalağı, xolera, dizenteriya və baş-

qa yoluxucu xəstəliklərə qarşı da ciddi 

mübarizə aparmışdır.

İşinin  keyfiyyətini  nəzərə  alan 

hökümət  vaxtaşırı  Xudadat  bəyin 

rütbəsini  artırır,  təltiflərə  layiq  görür, 

dövlət  qulluğunda  pillə-pillə  yüksəlir. 

Əvvəlcə  titulyar  müşavir  (1909),  kol-

lej  assesoru  (1910),  saray  müşavi-

ri  (1912)  təyin  edilir.  1909-cu  ildə  o, 

3  illik  müddətə  Yelizavetpol  Mahal 

Məhkəməsində  fəxri  barışıq  hakimi 

(mirovoy  sudya)  təyin  edilir,  1912-ci 

ildə isə daha 3 illiyə bu vəzifəyə təsdiq 

edilir.

O,  1912-1913-cü  illərdə  Sankt-

Peterburqa  gedir  və  yarım  il  Knyagina 

Yelena  Petrovna  adına  İmperator  Kli-

nik  İnstitutunda  məşhur  professorla-

rın apardığı 12 ixtisas kursunu dinləyir. 

1914-cü  ildə  həmyerlisi,  Moskva  Uni-

versitetinin  tibb  fakültəsini  bitirmiş 

Həsən  bəy  Ağayevlə  birgə  «Yelizavet-

pol Tibb Cəmiyyəti»ni yaradır. 

1918-ci  ildə  Gəncədə  təşkil  edil-

miş  Azərbaycan  Xalq  Cümhuriyyətinin 

2-ci  hökumətinin  Xalq  Səhiyyəsi  və 

Sosial  Təminat  Naziri  təyin  olunur. 

Cümhuriyyət  Bakıya  köçdükdən  son-

ra  Səhiyyə  Nazirliyi  müstəqil  nazirliyə 

çevrilir  və  Xudadat  bəy  yenə  də  Xalq 

Səhiyyəsi  Naziri  vəzifəsinə  təyin  edilir. 

Bu vəzifəyə təyin edildikdən sonra onun 

bütün  diqqəti  Azərbaycanda  səhiyyə 

ocaqlarının  artırılmasına,  epidemiya 

və  digər  xəstəliklərlə  mübarizəyə  həsr 

edilir.  Nazirlikdə  5  əsas  şöbə  -  şəhər 

və  məhkəmə  tibbi  şöbəsi,  tibbi  statis-

tika,  əczaçılıq,  kənd  səhiyyəsi,  baytar-

lıq  və  sanitariya  şöbələri  təsis  olunur. 

Onun göstərişi ilə ölkə ərazisində pul-

suz müalicə aparan bir neçə xəstəxana 

açılır, kənd yerlərində yeni müalicəxana 

və  feldşer  məntəqələrinin  tikintisinə 

başlanılır, ekspertizalar üçün Bakıda ilk 

laboratoriya  təşkil  olunur.  Gəncə  ya-

xınlığındakı  Zurnabad  kəndində  taun 

əleyhinə stansiya yaradılır. 

1918-ci  ilin  dekabrında  Xoyskinin 

höküməti  istefa  verdiyi  üçün  Xuda-

dat  bəy  ölkənin  Xalq  Səhiyyə  Nazi-

ri  vəzifəsini  tərk  edir.  Onun  ədalətli, 

nəcib  adam  olduğunu,  habelə  yüksək 

peşəkarlığını,  bölgədə  böyük  nüfuzu-

nu görən Azərbaycanın milli hökuməti 

1919-cu ilin mayında onu Gəncə quber-

niyasının  qubernatoru  vəzifəsinə  təyin 

edir. Şəhər qubernatoru vəzifəsinin ic-

rasına  başlayandan  sonra  da  həkimlik 

sənəti  ilə  məşğul  olmağa  davam  edir. 

Onun  yeganə  şərti  günün  birinci  ya-

rısında  xəstələri  müalicə  etmək,  qalan 

vaxtda isə quberniyanın işləri ilə məşğul 

olmaq istəyi olur. 

1920-ci ilin aprel çevrilişindən son-

ra  hakimiyyəti  yeni  yaranmış  inqilab 

komitəsinə  təhvil  verir.  Mayın  12-də 

isə  həbs  olunaraq  Bakıya  gətirilir  və 

ermənilərə  qarşı  təzyiqlərdə  ittiham 

olunaraq  güllələnir.  Onun  ailəsi,  həyat 

yoldaşı Cəvahir xanım, üç övladı Kamil, 

Rəşid və böyük şairə Nigar Rəfibəylidən 

ibarətdir. 

Azərbaycan Respublikası Prokurorlu-

ğunun  1990-cı  il  2  iyul  tarixli  qərarı ilə 

Xudadat bəy Rəfibəyli barəsində cinayət 

işinə cinayət tərkibi olmadığına görə xi-

tam verilərək bəraət alır.

Dr. Teymuraz Rəsulov 

həkim-plastik-cərrah 

Dr. Səidə Qurbanova 

həkim-uşaq kardioloqu

Xudadat bəy Rəfibəyli (1878-1920)

Azərbaycan səhiyyəsinin tarixi

Həkimlərimizi tanıyaq

İlk diplom alanlardan biri - Xudadat bəy Rəfibəyli

---