4.ŞƏXSİYYƏTİN İNKİŞafi və formalaşmasi məSƏLƏLƏRİ

Ziddiyyətlərin növləri:

• 
  daxili ziddiyyətlər – məsələn, uşağın istəkləri ilə onun psixikası və intellekti arasında, sosiallaşma dərəcəsi arasındakı ziddiyyət;
  
• 
  xarici ziddiyyətlər – insanın maddi və mənəvi təlabatları ilə ya­şa­dığı mühit, cəmiyyətdəki yeri və iqtisadi durumu arasındakı zid­diy­yət;
  
• 
  ümumi ziddiyyətlər – bütün insanlar üçün hərəkətverici qüv­və­lər;
  
• 
  fərdi ziddiyyətlər – ayrıca götürülmüş bir nəfərin inkişafı üçün xa­rakterik olan ziddiyyətlər.
  

• 
  Şəxsiyyətin inkişafı və formalaşması haqda nəzəriyyələri üç is­ti­­qamətə ayırmaq olar: bioloji, sosioloji və biososioloji.
  
• 
  Bioloji istiqamət tərəfdarlarına görə:
  

• 
  şəxsiyyət yalnız təbii varlıqdır;
  
• 
  insanın davranışı ona yaradılışdan xas olan tələbat və instinkt­lə­rin fəallığı ilə əlaqədardır;
  
• 
  insan, cəmiyyətin tələbatına tabe olmaqla öz təbii tələbatlarını bo­ğur, bunun əvəzində də hər hansı fəaliyyət növü ilə məşğul ol­ma­ğa məcburdur.
  

• 
  Sosioloji istiqamət tərəfdarlarına görə:
  

• 
  şəxsiyyətin formalaşmasında aparıcı rol sosial amillərə məxsusdur;
  
• 
  insane bioloji varlıq kimi dünyaya gəlir və həyatı boyu tədricən so­sial­laşır;
  
• 
  şəxsiyyətin inkişaf səviyyəsi aşağı olduqca, onun bioloji xü­su­siy­yət­ləri, instinktləri daha güclü ifadə olunur.
  

• 
  Biososioloji istiqamət tərəfdarlarına görə:
  

• 
  Psixi proseslər bioloji təbiətə malikdir;
  
• 
  şəxsiyyətin maraqları, yönəlməsi, qabiliyyətləri sosial hadisə ki­mi formalaşır.
  

1. 
   Şəxsiyyətin inkişafında bioloji və sosial amillərin rolu.
   

• 
  Şəxsiyyətin inkişafında rol oynayan bioloji və sosial amillərə aşa­ğıdakı anlayışlar aiddir:
  

• 
  irsiyyət;
  
• 
  mühit;
  
• 
  tərbiyə.
  

• 
  ­İrsiyyət – genlər vasitəsilə valideynlərdən uşaqlarına keçən key­fiyyətlərdir. İrsiyyət – ümumi və xüsusi səciyyə daşıyır.
  

•