264
Moliyaviy investitsiyalar
tarkibiga pul birliklari, banklardagi omonatlar,
depozit sertifikatlar,
aktsiyalar, obligatsiyalar, vekselg’lar va boshqa qimmatli
qog’ozlarga tenglashtirilgan boyliklar kiradi.
Kapital investitsiyalar
tarkibiga asosiy fondlar, ya’ni binolar, asbob-
uskunalar, inshootlar, kommunikatsiyalar va boshqa turdagi asosiy ishlab chiqarish
fondlarining aktiv va passiv qismlari kiradi. Kapital investitsiyalar yangi
korxonalar
qurilishiga, mashina va asbob-uskunalar sotib olishga, ya’ni yangi
kapitalni barpo etishga ketgan xarajatlardir.
Aqliy (intelektual)
investitsialar mulkiy huquqi, aqliy mehnatga oid tabbiy
resurslardan foydalanish shaklidagi investitsiyalardan iborat bo’ladi.
Investitsiyalarni rejalashtirish, buxgalteriyada hisobga olish nuqtai nazaridan
quyidagicha turkumlanadi, 5.1-jadval.
5.1-jadval
Investitsiyalarni turkumlash
Belgilanishi
bo’yicha
Hissali
moliyaviy
qo’yilmalar
Aktsiyalar
Ustav kapidaldagi hissa
Qarzga
olingan moliyaviy
qo’yilmalar
Jamg’arma va depozit sertifikatlar
Veksellar
Muomalada
bo’lish
muddatiga
ko’ra
Uzoq muddatli moliyaviy
qo’yilmalar
Muomalada bo’lish vaqti 1
yildan
oshadigan
Qisqa muddatli moliyaviy
qo’yilmalar
Muomalada bo’lish vaqti 1 yildan
oshmaydigan
Likvidligi
jihatdan
Qiyin sotiladigan moliyaviy
qo’yilmalar
Tez
sotiladigan moliyaviy
qo’yilmalar
Baholash
Joriy
bozor
bahosini Qimmatli
qog’ozlar
bozori
265
usuli jihatdan aniqlash mumkin bo’lgan
moliyaviy qo’yilmalar
savdosini tashkilotchisi tomonidan
joriy bozor
bahosi hisoblab chiqiladi
Joriy
bozor
bahosini
aniqlash
mumkin
bo’lmagan
moliyaviy
qo’yilmalar
Qimmatli
qog’ozlar
bozori
savdosini tashkilotchisi tomonidan
joriy
bozor
bahosi
hisoblab
chiqilmaydi
Moliyaviy qo’yilmalarning buxgalteriya hisobi birligi korxona tomonidan
mustaqil tanlanadi. Tanlangan hisob birligi bunday qo’yilmalar
va ularning
harakati haqida to’liq va aniq axborotlarni shakllantirishni ta’minlashi zarur.
Moliyaviy qo’yilmalar turlarining xususiyatlariga ko’ra hisob birligi sifatida
moliyaviy qo’yilmalarning bir turdagi majmuining seriyasi, partiyasi va boshqa
ko’rsatgichlar olinishi mumkin.
Dostları ilə paylaş: